Korisnik:CrniBombarder!!!/FiF

Tekst koji se nalazi ispod je preuzet sa multimedijalnog CeDea „Kosovo i Metohija,Lice Evrope“ izdatog juna 2006.godine.

Da bi se ovaj tekst mogao uključiti u Vikipediju neophodno ga je prepričati i povezati vikivezama.

Ukoliko se neko prihvati prepričavanja vezivanja celokupnog teksta,zamolio bih ga da napomenu o tome ostavi na početku stranice(ispod ove napomene),da se ne bi radio isti posao dva puta. Crni Bombarder!!! (†) 08:16, 20. septembar 2006. (CEST)

Priroda i nacionalni parkovi

Priroda

Flora i fauna

Južna srpska pokrajina ima vrlo raznovrstan reljef: sastoji se od planinskih masiva Kopaonika, Prokletija i Šar-planine. Oni su ispresecani klancima i širokim dolinama reka Binačke Morave, Laba i Belog Drima.

Međusobna geografska odeljenost Metohije i Kosova uslovila je i razliku u biljnom i životinjskom svetu, tako da je za Metohiju karakterističan uticaj Mediterana, pa je to regija sa najviše primera mediteranske flore i faune u celoj Srbiji, dok se Kosovo po tome ne razlikuje od ostatka Srbije. U osnovi klima je kontinentalna i planinsko kontinentalna, Na području Metohije sa mediteranskim uticajima koji dospevaju dolinom Belog Drima.

Biljke: pitomi kesten (Castanea sativa), primorska smrdljika (Pistachia terebinthus), ruj (Cotinus cogigria), makljen (Acer monospesulanum), crni jasen (Fraxinus ornus), hrast sladun, cer (Quercion frainetto – ceris), bukva (Fagus moesiaca), smrča (Picea excelsa), jela (Abies alba), borova munika (Pinus heldreichii), molike (Pinus peuce), kleka (Juniperus nana), borovnice (Vaccinum myrtyllus), čuveni su narcisi iz Sirinića

Sisari: srna (Capreolus capreolus), divlja svinja (Sus scrofa), jazavac (Meles meles), vuk (Canis lupus), medved (Ursus arctos), šareni tvor (Vormela peregusna), vidra (Lutra lutra),

U kategoriju „ranjivih vrsta“ na prostoru Metohije spadaju: divokoza (Rupicarpa rupicarpa), jelen (Cervus elaphus) , balkanski ris (Lynx lynx martinoi) koji je ograničen samo na delove Albanije, sev. Grčke i Makedonije i najugroženija je podvrsta risa, orao krstaš (Aquila heliaca), Belonokta vetruška (Falco naumanni).

Endemiti

Prostor Kosova i Metohije je utočište mnogim endemičnim i reliktnim vrstama biljaka. Posebno je zanimljivo to da su ovde našle utočište kako biljke glacijalnog i arktičkog porekla, tako i tercijarni endemorelikti. Prve naseljavaju hladnije više krajeve, dok su druge prilagođene na vlažnu i toplu klimu i pogoduju joj topli mediteranski uticaji. Što se tiče stenoendemita (vrste veoma uskog rasprostranjenja koje su prostorno ograničene na nekoliko hektara ili ari) prisutne su:

Šar-planina: Achillea aleixsandri-regis, Bornmuelleria dieckii, Cerastium neoskardicum, Šar-planinski šafran (Crocus scardicus), (Dianthus scardicus), Derflerova petoprsta (Potentilla dorfleri)

Prokletije: Centaurea jurasini, Centranthus slavnicii, Draba bertisacea, Edraianthus vesovicii, Pedicularis ernesti – mayer, Silene macrantha, Wulfenia blecicii…

Kopaonik: Viola kopaonikensis — ljubičica, Tulipa serbica — lala — Rogozna, Kosovska Mitrovica.

Pored ovih prisutni su i brojni drugi endemiti šireg rasprostranjenja (lokalni endemiti, euendemiti i subendemiti).

Posebni značaj imaju prirodne sastojine šuma borova, Pinus heldraichii — munika, Pinus peuce – molika, Natalijina ramonda, makedonski hrast, koje predstavljaju tercijarne endemorelikte i endemične su za prostor Balkanskog poluostrva. Ove šume su prisutne na Prokletijama i Šari u višim planinskim područjima.

Što se tiče životinja prisutni su sledeći endemiti: Mosorski gušter (Lacerta mosorensis), Dinarska voluharica (Dynaromys bogdanovi), Slepa krtica (Talpa ceca), Daždevnjak (Salamandra atra), kuna zlatica, kuna belica, vidra, divlja mačka, ris, medved, divokoza

Nacionalni park Šar-planina

Na jugu Srbije, duž granice sa Makedonijom, nalazi se Nacionalni park Šar-planina (39000 ha).

Šar planina ima oko 2000 biljnih vrsta i 20 lokalnih endemita (Natalijina ramonda, molika, munika, makedonski hrast). Sa 147 vrsta leptira, Šar-planina je najbogatije područje Evrope, a sa preko 200 vrsta ptica (orao bradan, beloglavi sup, suri orao, tetreb), ona je stecište 60% ornitofaune bivše Jugoslavije. Takođe postoje endemične i reliktne vrste sitnih glodara: dinarska voluharica, kuna zlatica, kuna belica, vidra, ali i divlja mačka, ris, medved i divokoza. Po ovoj planini je dobila ime jedna od vrsta pasa sa srčanim i lojalnim karakterom, čuveni ilirski ovčar: Šarplaninac.

Sa brojnim jezerima i raznovrsnim oblicima, Šar-planina je „prirodni muzej glacijalnog reljefa pod otvorenim nebom“.