Korisnik:Domatrios/O arapskom jeziku
Arapski jezik – Reč je magija
"Peč je magija, ona je moćna - ko je savlada, jači je od ratnika "
"Pa ni danas, može biti, nema naroda na svetu koji bi, kao Arabljani, bio tako prisno predan lepoti reči, lirskoj impresiji. Taj jedinstveni narod pustinje ima nečuveno bogat jezik. Šta su za druge narode bili arhitektura, slikarstvo, muzika, to je za Arabljane bio jezik.
Arabljanin savladava svoj jezik majstorski. On poznaje stotine sinonima za kamilu, ili za mač, rado upotrebljava najteže obrte reči u iskreno prezire uboge narode koji nemaju tako bogat jezik. Arabljanin preterano pazi na čistotu svog jezika.
Izmalena upoznavaju se arabljanska deca sa umetnošću lepe reči. Najobičnija beduinka išiba svoje dete zbog pogrešnog gramašičkog obrta. Jer reč je sveta, ona veže sve Arabljane u čini ih jednim narodom."
Odlomak iz knjige: "Muhamed - postanak u širenje islama", Esad Bej, Beograd 1940.
Možda nijedan narod na svetu ne pokazuje toliko entuzijazma i divljenja prema književnom izrazu i možda ni na jedan drugi narod ne deluje toliko i pisana i izgovorena reč kao na Arape.
Arapi kažu kako je arapski najbolji, najlepši i najsavršeniji jezik celog sveta. To je verovatno tačno ako se odnosi na klasični arapski koji je u pogledu gramatike jako dorađen. Paradigme za sve moguće slučajeve. Problem je u tome što danas među tolikim milionima Arapa ne može da se nađe ni 10.000 Arapa koji savršeno vladaju arapskim jezikom, odnosno klasičnim arapskim. Jezik koji se danas govori i čuje su razni dijalekti «bez padeži». Originalni arapski je imao tri: nominativ, genitiv i akuzativ. Arapi danas muku muče kada žele da pređu sa svoga dijalekta i da se nekom obrate na klasičnom jeziku.
Inače, arapski jezik za koji neki smatraju da je «kameni», u svojoj istoriji se i previše razvijao, ali Arapi iz razumljivih razloga (Kur’an) forsiraju da je današnji pravilan arapski više-manje kao i klasični jezik Kur’ana. Takođe imaju probleme diglosije gde koriste jedan dijalekt među sobom, a drugi u svečanim prilikama, u naučnim radovima ili kada se obraćaju strancima koji poznaju samo klasični (obično strani studenti i profesori).
Teško da je ijedan jezik sposoban da izvrši tako neodoljiv uticaj na duše onih koji se njim služe kao što, izgleda, vrši arapski. Današnje slušaoce u Bagdadu, Damasku i Kairu može pokrenuti i uzbuditi do najveće mere recitovanje pesama koje oni polovično shvataju, kao i govori držani na klasičnom jeziku, iako ih samo delomično razumeju. Ritam, rima, muzika izazivaju kod njih efekat nečega što oni nazivaju »dopuštena magija« (sihr halal).
Tipični Semiti, Arabljani nisu stvorili ili razvili nikakvu vlastitu veliku umetnost. Njihova umetnička priroda našla je izraza samo posredstvom govora. Ako se Grk ponosio svojim statuama i arhitekturom, Arabljanin je u svojoj odi (qasidah) i Hebrej u svom psalmu našao lepši način da sebe izrazi.
»Lepota čoveka«, izjavljuje stara arapska poslovica, »počiva u izražajnoj sposobnosti njegova govora.«
»Mudrost je«, kaže druga, kasnija izreka, »naišla na tri stvari, na mozak Franaka, ruke Kineza i jezik Arapa«.
Rečitost, tj. sposobnost snažnog i otmenog izražavanja i u prozi i u poeziji, pored vladanja lukom i jahačke veštine, smatrane su, u jahiliyah periodu, kao tri osnovna atributa »savršena čoveka« (al-kamil). Zahvaljujući svojoj naročitoj strukturi, arapski se pokazao izvanredno prikladan za zbijen, prodoran i epigramski način govora.
Islam je u punoj meri iskoristio ovu jezičku crtu i ovu psihološku osobinu njegova naroda. Odatle i »natprirodni karakter« (i'jaz) stila i kompozicije Ku'rana, na koji se pozivaju muslimani kao na najjači argumenat u prilog istinitosti svoje vere. Trijumf islama bio je, u izvesnoj meri, trijumf jezika ili, još bolje, trijumf jedne knjige.
- The Arabic Language and Folk Literature
- A call for gathering and translating Arab folk tales
- by Srpko Lestaric
long time ago, during my first days spent in Arab countries, I noticed—as did everyone from the Arabic translators' tribe—the great importance of knowing the colloquial language of the region (al-'arabiyya al-'aammiyya, or al-lugha ad-daarija).
Diglossia in Arabic is almost indescribable. Numerous vernaculars are related to classical Arabic (al-'arabiyya al-fushaa) in the same way as modern Romance languages are related to Latin, and they differ from each other as much as these latter languages differ from each other. Most people understand you when you speak fusha, "modern standard Arabic" (SA—American academics usually use the acronym MSA), but then you sound ridiculous (people smile and even laugh), because nobody uses it in speech, except in certain formal situations. It is almost solely the language of writing and only the educated can use it in oral communication with some ease. It is not a mother tongue, but nevertheless it is taught in schools (B. F. Grimes: Ethnologue—Languages of the World, SIL, Dallas, 13th ed. 1996).
Naturally, the tales Arab grandmothers tell children are anything but examples of SA. I tried to find some of these tales, knowing that they would help me a great deal to learn the language of everyday speech. But, lo and behold—there were no such books. Absolutely none. Not in Damascus, Baghdad, Amman, Kuwait, or Cairo—nowhere!
Year after year I was greatly amazed to find out that throughout the Arabs' homeland there was not a single compilation of folk tales written in their original dialects and published for general audience reading.
As an admirer of folk traditions, I was badly disappointed. There are only a few collections prepared for scientific purposes and a few others compiled by non-Arabs and translated into English, German or Russian. I do not count those that are stylized or, rather, translated into SA, which are numerous; they are not authentic, no matter how very beautiful, important and strongly expressive SA is in itself.
It is obvious that neither the ideology of Pan-Arabism nor the Islamic dogma favors any attempt to promote spoken dialects. In some Arab countries printing a story or a novel (plays and poems excepted) in the "vulgar language" is nowadays against the law. Extremely dogmatic people will even tell you that there is no such a thing as Arabic dialects! They believe that publishing original tales would jeopardize the Arabs' unity. However, in their homes and in the streets, these very people speak in dialect only.
Srpko Lestaric (1949, Serbia, Yugoslavia). Degree in Arabic language & literature at Philological Faculty, Oriental Studies Dep't. University of Belgrade. Married, two children (26, 22). Spent about 15 years in the Middle East working as a technical translator/interpreter.
http://www.accurapid.com/journal/11plea.htm
Čitao sam neke arapske istoričare iz VIII-X veka, naravno u prevodu. Stil je malo specifičan, ali se nakon nekog vremena postane srodan sa njim.
Ne znam u kojoj meri je tačno: negde sam pronašao da postoji priličan broj originalnih knjiga na arapskom jeziku, koji nije preveden, a odnosi se na istoriju Vizantije, odnosno istoriju Balkana. Mislim da sam to pročitao u predgovoru knjige Pselova Hronika.
Našao sam još jedan podatak u nekoj drugoj knjizi: U nekim španskim manastirima, koji su do danas bili pošteđeni razaranja, postoji originalna literatura iz ovog i ranijeg vremena, na arapskom i latinskom. Knjige, osim na istoriju odnose se i na nauku, književnost, jeretičke biblijske knjige i slične (verovatno mnoge, u ono vreme, zabranjene knjige).
Najinteresantnije od svega jeste to da su ti manastiri (najmanje jedan) zatvoreni za javnost, odnosno nije dozvoljeno istraživanje te literature ni pod kojim uslovima. Taj podatak svakako golica maštu svakog istraživača. U istinitost ovih podataka može se sa priličnom sigurnošću verovati, jer, zašto bi samo Vatikan imao to ekskluzivno pravo?
Na kraju, evo malo sentencija na "narodnom jeziku":
1. Libri quosdam ad scientiam, alios ad insaniam deduxere. - Knjige su jedne načinile učenim, a druge dovele do ludila.
2. Verba volant, scripta manent. - Reči lete, spisi ostaju.
3. Verba puellarum foliis leviora caducis. - Reči (zakletve) devojaka su lakše od opalog lišća.
4. Verba provisam rem non invita sequentur. - Reči će smišljenu stvar rado slediti.
5. Verba ligant homines, taurorum cornus funes. - Reči vezuju ljude, a konopci rogovi bikova.
6. Verba docent, exempla trahunt. - Reči uče, a primeri privlače.
Srpski jezik ima veći broj reči koje potiču iz arapskog jezika. Početak naslova jednog udžbenika Mohamed Al Horezmi-ja u IH veku bio je Al-gabr, iz kojeg je nastala naša reč Algebra. Od prezimena istog matematičara nastao je naš pojam algoritam.
Vidi još: Arapsko pismo