Krajputaši ispod zapisa u Teočinu
Krajputaši ispod zapisa u Teočinu (Opština Gornji Milanovac) nalaze se ispod stabla trešnje−zapisa, na raskrsnici puta Teočin–Gornji Banjani–Brajići. Posvećeni su borcima stradalim u oslobodilačkim ratovima Srbije − Svetozaru Veskoviću, učesniku Srpsko-turskog rata koji je poginuo u borbama za Prokuplje 1878. godine i nepoznatom vojniku − učesniku Drugog balkanskog rata koji je ranjen 1913. godine u borbi sa Bugarima.[1]
| Krajputaši ispod zapisa u Teočinu | |
|---|---|
.jpg) Dva krajputaša u Teočinu, na raskrsnici puta Teočin - Gornji Banjani - Brajići. | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Teočin |
| Opština | Opština Gornji Milanovac |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | Krajputaši |
| Vreme nastanka | 1922. |
Opis spomenika uredi
Krajputaši su u obliku tanjih vertikalnih ploča, isklesani od žućkastog peščara. Prvobitno bili su približnih dimenzija, ali su mehaničkim udarcima prelomljeni u gornjim polovinama.[1] Na preostalim delovima spomenika nema ornamentike ni urezanih simbola.
.jpg)
.jpg)
Krajputaš Svetozaru Veskoviću uredi
Preostala visina spomenika zajedno sa coklom iznosi 70 cm. Ploča je široka 30 cm i debela 10 cm. Na prednjoj strani okrenutoj prema istoku, čita se pet preostalih redova epitafa:
- VESKOVIĆ
- ŽIVI 22 GOD
- A POGINOJE
- 1878 G U PRO
- KOPLjU
a na poleđini:
- DIŽE BRAT
- LjUBOMIR I
- SINOVAC M
- ILORAD 16 JUL
- U 1922 G.[1]
Poređenjem sa podacima navedenim u Državnom popisu iz 1862/63. godine dolazi se do zaključka da je u pitanju obeležje podignuto Svetozaru Veskoviću rođenom 1856. godine od oca Milana i majke Cmiljane, koji je, po popisu, imao godinu dana mlađeg brata Ljubomira.[2]
Krajputaš nepoznatom vojniku uredi
Niži spomenik je nešto uži, širine 27 cm. Debljina ploče je ista – 10 cm. Prelomljen je do visine od 46 cm. Očigledno je da su spomenici podignuti istovremeno i da su rad istog majstora kamenoresca.
Na prednjoj strani, od epitafa preostalo je samo:
- U 1922 GOD
Na poleđini se čita:
- DRAGOG MO
- G 1913 G RANjE
- N U BORBI S
- BUGARIMA U
- III 9 4B-X PUK.[1]
Do identiteta ovog vojnika verovatno bi se moglo doći pretragom dokumenata koje poseduje Vojni arhiv Ministarstva odbrane Republike Srbije.
Reference uredi
- ^ a b v g Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. str. 318—319. ISBN 978-86-519-0181-5.
- ^ Stolić, dr Ana (2007). Državni popis 1862/63. godine: opština Gornji Milanovac (II izd.). Gornji Milanovac: Muzej rudničko-takovskog kraja. str. 234. ISBN 978-86-82877-03-5.
Literatura uredi
- Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. str. 318—319. ISBN 978-86-519-0181-5.
- Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. str. 318—319. ISBN 978-86-519-0181-5.
- Đuković Isidor, Rudničani i Takovci u oslobodilačkim ratovima Srbije 1912-1918. godine, II dopunjeno i izmenjeno izdanje, Društvo za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije do 1918. godine; Muzej rudničko-takovskog kraja Gornji Milanovac. 2005. ISBN 978-86-82877-16-5.
- Stolić dr Ana, Državni popis 1862/63. godine: opština Gornji Milanovac, II izdanje, Muzej rudničko-takovskog kraja Gornji Milanovac. 2007. ISBN 978-86-82877-03-5.
- Savović Saša, Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja, Službeni glasnik Beograd; Muzej rudničko-takovskog kraja Gornji Milanovac. 2009. ISBN 978-86-519-0181-5.. ISBN 978-86-82877-29-5.
- Filipović Milenko S, Takovo: naselja, poreklo stanovništva, običaji, Srpski etnografski zbornik SANU, knj. 37, reprint izdanje, Službeni glasnik Beograd, SANU. . Београд. 2010. ISBN 978-86-519-0668-1.