Krajputaš Milanu Trnavcu u Gornjim Branetićima
Krajputaš Milanu Trnavcu u Gornjim Branetićima Opština Gornji Milanovac podignut je na obodu starog groblja „Trnavci” na kome se pokojnici ne sahranjuju još od 1932. godine.[1] Kako se spomenik nalazi neposredno uz put, gotovo je izvesno da ne predstavlja nadgrobno obeležje, već kenotaf. Podignut je u pomen Milanu Trnavcu[2] vojniku I poziva iz Gornjih Branetića.
| Krajputaš Milanu Trnavcu u Gornjim Branetićima | |
|---|---|
.jpg) Krajputaš kraj groblja Trnavci | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Gornji Branetići |
| Opština | Opština Gornji Milanovac |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | krajputaš |
| Vreme nastanka | 19. vek |
Prema podatku da je spomenik podignut 1887. godine,[1] kao i reljefnom prikazu Spomenice na rat 1885−1886, može se pretpostaviti da je Milan Trnavac izgubio život tokom ili neposredno posle Srpsko-bugarskog rata.
Opis spomenika uredi
.jpg)
Na prednjoj, istočnoj strani spomenika uklesan je dekorativan krst na postolju, ispod koga je tekst epitafa. Na južnom boku tekst se nastavlja, dok je severnom u reljefu prikazana puška.[1] Na poleđini spomenika isklesan je jedinstven prizor: u velikom krstolikom ordenu sa lentom prepoznaje se Spomenica na rat 1885−1886 godine. Ispod, na stilizovanom opasaču visi bajonet.
Krajputaš je isklesan od poroznog branetićskog kamena iz majdana Vranovica[3]. Dimenzije stuba iznose 160h35h30 cm. U dubljim urezima ponegde su još vidljivi tragovi prvobitne polihromije. Krajputaš je u lošem stanju, kao i većina spomenika na ovom groblju potpuno zaraslom u gustu vegetaciju.
Epitaf uredi
Na prednjoj strani spomenika čitljivo je samo:
- OVAI
- SPOMEN
- POKAZUJE
- VOINIKA
- I POZIVA
- MILANA
- TRNAVCA
- KOI ŽIVE
Tekst se nastavlja u 9 redova na južnoj bočnoj strani, od čega je čitljivo samo:
- U NIŠU
- .............
- BRAT
- .............
- 1887.[1]
Reference uredi
- ^ a b v g Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. str. 118. ISBN 978-86-519-0181-5.
- ^ Stolić, Ana (2007). „Državni popis 1862/63. godine: Opština Gornji Milanovac”. Gornji Milanovac: Muzej rudničko-takovskog kraja. str. 193. ISBN 978-86-82877-03-5.
- ^ Nikolić, Radojko (1998). Kamenoresci narodnog obraza: kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: „Litopapir”. str. 51—52.
Literatura uredi
- Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. str. 118. ISBN 978-86-519-0181-5.
- Nikolić Radojko, Kamenoresci narodnog obraza: kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije, „Litopapir” Čačak, 1998.
- Ana, Stolić (2007). Državni popis 1862/63. godine: Opština Gornji Milanovac. Muzej rudničko-takovskog kraja Gornji Milanovac. ISBN 978-86-82877-03-5.
- Savović Saša. Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja, „Službeni glasnik” Beograd; Muzej rudničko-takovskog kraja Gornji Milanovac. 2009. ISBN 978-86-519-0181-5.. ISBN 978-86-82877-29-5.