Lazar Komarčić
Lazar Komarčić (Glog[1][2], Priboj, 9/21. januar 1839 — Beograd, 9/22. januar 1909) bio je srpski novinar i književnik.[3] Ponekad je pisao pod pseudonimom Degilj.
Lazar Komarčić | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 21. januar 1839. |
| Mesto rođenja | Glog, Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 22. januar 1909. (70 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, Kraljevina Srbija |
Biografija uredi
Kao dete se preselio u Valjevo i tamo radio kao šegrt, zidar i seoski mehandžija.[3] Završio je učiteljsku školu i dobio učiteljsko mesto u Lipama kod Smedereva.[3] Kao novinar, najpre je sarađivao u listu Srbija oko koga se sedamdesetih godina okupljala napredna omladina Srbije, a zatim i u listovima Budućnost, Istok, Novi Zavet i Videlo. Pokrenuo je i sopstveni list Zbor u Kragujevcu 1875. godine, i u njemu iznosio svoje političke poglede koji su tada bili pod uticajem socijalističke misli Svetozara Markovića.[4] Nakon toga vraća se u Beograd i dobija uredničko mesto u listovima „Budućnost”, „Novi zavet”.[4] Godine 1880. postavljen je za korektora Državne štamparije u Beogradu, a 1881. godine za urednika lista Videlo[3].
Napisao je 1902. prvi srpski naučno-fantastični roman Jedna ugašena zvezda[5], koji se uz dramu Dragutina Ilića Posle milijon godina (1889) smatra za temelj moderne srpske naučne fantastike.[6]
Roman Jedan razoreni um je 1893. nagradila je Srpska kraljevska akademija, a zapažena je bila i zbirka pripovedaka Zapisnik jednog pokojnika. Napisao je i romane Dragocena ogrlica (1880), Dva amaneta (1893), Prosioci (1905). Ovi romani imaju kriminalistički zaplet i spadaju među prve takve vrste na srpskom jeziku.[7] Celokupno književno delo Lazara Komarčića nije isključivo naučno fantastično, već ima i osobine romantičarske i realističke književnosti.[8]
Za razliku od Žila Verna i H. Dž. Velsa gotovo da je potpuno zaboravljen.
Društvo ljubitelja fantastike „Lazar Komarčić“ koje je osnovano 1981. godine neguje naučnu fantastiku i za ime svog društva je uzelo ime jednog od prvih ljudi koji su pisali naučnu fantastiku u srpskim i južnoslovenskim krajevima.[9]
Bibliografija uredi
Romani uredi
- Dragocena ogrlica, 1880.
- Dva amaneta, 1893.
- Jedan razoreni um, 1893.
- Moj kočijaš : slike 1883 godine, 1887.
- Jedna ugašena zvezda, 1902.
- Prosioci, 1905.
- Mučenici za slobodu, 1907.
Zbirke pripovedaka uredi
Pripovetke Laze Komarčića, 1894. koje sadrže priče:
- Zapisnik jednog pokojnika
- Poslednje zbogom
- Šah-mat!
Ostalo uredi
Ispod Bukulje
Reference uredi
- ^ „Pavle Zelić, Vladimir Lazović: Lazar Komarčić — pionir naučne fantastike u Srbiji”. web.archive.org. 30. 4. 2010. Arhivirano iz originala 30. 04. 2010. g. Pristupljeno 17. 2. 2019.
- ^ „Lazar Komarčić maštom natkrilio vreme | Politikin Zabavnik”. politikin-zabavnik.co.rs. Pristupljeno 17. 2. 2019.
- ^ a b v g Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 366.
- ^ a b „JEDNA UGUŠENA ZVEZDA”. politikin-zabavnik.co.rs. Pristupljeno 31. 1. 2022.
- ^ Živković, Zoran (1990). Enciklopedija naučne fantastike 1 (A-Lj). Beograd: Prosveta. str. 375—376.
- ^ Damjanov, Sava. „Srpska fantastika od srednjeg veka do postmoderne”. Ur.: Radulović, Olivera. Tumačenja književnog dela i metodika nastave. Deo 1. str. 141.
- ^ 100 ličnosti, ljudi koji su promenili svet, broj 61. Artur Konan Dojl izdanje na srpskom jeziku, 2. jun 2010.
- ^ Jović, Bojan (2006). Rađanje žanra : počeci srpske naučno-fantastične književnosti. str. 27. ISBN 978-86-7095-107-5.
- ^ „O DRUŠTVU”. emitor.rs. Arhivirano iz originala 31. 01. 2022. g. Pristupljeno 31. 1. 2022.
