Ласта (đački list)

Lasta je đački list koji je počeo da izlazi 1907. godine u Somboru. Po nekim podacima list je izlazio i 1908. i 1909. godine, ali nisu svi brojevi sačuvani.

Lasta: đački list

Lasta: đački list iz 1907. godine
Tip	časopis
Format	28 cm
Izdavač	Đački kolegijum
Urednik	Vladimir Bajić, Bogdan Gavrilović
Glavni urednik	A. M. Velić
Osnivanje	1907. godine
Jezik	srpski, mađarski
Ukidanje	1909. godine
Sedište	Sombor

O časopisu

Pokretanje časopisa je pripremano među učenicima i zato se list pojavio tek u drugom polugođu. Prva četiri broja izašla su od 15. marta do 15. juna 1907. godine. Sledeći broj u novoj školskoj godini, označen ponovo brojem 1, pojavio se 1. novembra 1907. godine. Urednik nije hteo da objavljuje radove potpisane pseudonimima ako nije znao tačno ime, a nisu objavljivane ni ljubavne pesme pošto nisu sadržinski odgovarale časopisu. Nisu sačuvani svi brojevi lista. Lasta je bila mogućnost srpskih đaka da na svom jeziku i ćirilicom čuvaju svest o svom jeziku. Urednik nije unapred odredio stalne rubrike. Svaki broj je dugačiji, a to pokazuje da je list zavisio od radova koji su pristizali. Lasta je želela i da zabavi svoje čitaoce rebusima, zagonetkama i konjičkim skokovima. Lasta je kratko letela po somborskoj Gimnaziji. Nije uspela da donese priloge veće i značajne književne vrednosti.

O imenu časopisa

„ Ovaj se list zove Lasta. A zašto baš Lasta. Zato što su se drugovi opozivali na Golub, koji u Somboru izlazi. Nisu baš Golub hteli (da) dadu ime već nalik nato. Ja sam predlagao da drugčije ime damo kao n. pr. Srpski đak ili tako još nešto, sad se već ne sećam, samo toliko znam, da je bilo, uvek i Srpski, Srpsko nadimak, ali to je njima zdravo dugačko bilo, pa nisu hteli. I sad izlazi ovaj list, hvala bogu, već III-ća godina. ”

Urednici

Vladimir Bajić i Bogdan Gavrilović su bili urednici Laste, a odgovorni urednik je bio A. M. Velić.

Lasta, broj 6 iz 1908. godine; iz fonda Gradske biblioteke "Karlo Bijelicki", Sombor

Sadržaj

• Pripovetke
• Pesme
• Izreke mudrih Grka
• Pouke
• Rebusi
• Zagonetke

U Lasti su objavljena i dva zrelija rada - eseja U čemu je prava sreća, u bogatstvu ili zadovoljstvu? i Kako utiče priroda na dečji i čovečji raspoložaj? U prvom se ukazuje na religiju i moral jer zadovoljstvo bez toga ne vredi mnogo, a u drugom je idilično prikazan zemljoradnik u prirodi za razliku od građanina koji ne provodi vreme napolju i bolešljiv je.

Prevodi

U časopisu ima dosta prevedenih radova jer su učenici u Gimnaziji učili:

• mađarski
• grčki
• latinski
• nemački

Sa nemačkog jezika Aleksandar Gavrilović preveo je alegorijsku priču Tri druga koja poučava da čoveka jedino dobra dela neće izneveriti. Jovan Perić je sa nemačkog preveo poučnu pričicu Ljubav dečija prema roditeljima. Sa latinskog je Jovan Perić preveo samo Basnu. Prevodi nisu doprineli većoj književnoj vrednosti lista.

Odgovori uredništva

Posle prvog broja, po ugledu na listove za decu i omladinu u Vojvodini (Golub, Neven i Spomenak), urednik uvodi rubriku Odgovori uredništva. Iz jednog odgovora čitaocu vidi se da je Lasta došla i do Glamoča, a ima saradnika i iz Beograda. U odgovorima je i urednikov nagoveštaj o nameri da list učini bogatijim i raznovrsnijim, da ima više saradnika i da time podstiče učenike na stvaralaštvo.

Saradnici

• Bogdan Gavrilović
• Aleksandar Gavrilović
• Milivoj Palanački
• Samuilo Maširević
• Đurica Cvetković
• Todor Simendić
• Nenad Blagojević
• Nikola Radomirov
• Dane Stević
• Danica Blažić Popova
• Jovan Kovačev

Štamparije

Prvo se list štampao u štampariji Vladimira Bajića, a kasnije u štampariji Milutina Bikara i drugova.