Мали бегунац (film iz 1953)
Mali begunac je američki nezavisni film iz 1953. koji su napisali i korežirali Rejmond Abraškin (kao Rej Ešli), Moris Engel i Rut Orkin, koji govori priču o detetu koje je samo na Koni Ajlendu. U filmu glume Riči Andrusko u naslovnoj ulozi Džoija Nortona i Ričard Bruster kao njegov brat Leni.
| Mali begunac | |
|---|---|
.jpg) Filmski poster | |
| Žanr | drama |
| Režija | Rej Ešli, Moris Engel, Rut Orkin |
| Scenario | Rej Ešli, Moris Engel, Rut Orkin |
| Glavne uloge | Riči Andrusko, Ričard Bruster |
| Muzika | Edi Menson |
| Montaža | Rut Orkin, Lester Trub |
| Producentska kuća | Joseph Burstyn Inc. |
| Godina | 1953. |
| Trajanje | 80 minuta |
| Zemlja | SAD |
| Jezik | engleski |
| IMDb veza | |
Mali begunac je uticao na Francuski novi talas i savremeni kritičari ga smatraju filmom koji je orijentir zbog svog naturalističkog stila i revolucionarne upotrebe neprofesionalnih glumaca u glavnim ulogama. Nominovan je za Oskara za najbolji scenario, filmsku priču i prikazan na filmskom festivalu u Veneciji gde je nagrađen Srebrnim lavom.
1997. godine, film je izabran za čuvanje u Nacionalnom filmskom registru Sjedinjenih Država od strane Kongresne biblioteke kao „kulturološki, istorijski ili estetski značajan“.[1][2]
Bio je to prvi i najpoznatiji od tri Engelova igrana filma. Usledili su ga Ljubavnici i lizalice 1956. i Venčanja i bebe, snimljeni 1957. i pušteni 1960. Sva tri filma su stilski slična i snimana su na ručne 35 milimetarske kamere. Kamere korišćene u prva dva filma nisu snimale zvuk, a dijalog je sinhronizovan nakon snimanja. Venčanja i bebe je bila prva igrana igra snimljena prenosivom kamerom koja je omogućavala sinhronizovani zvuk.
Radnja uredi
Džoi Norton, dečak od sedam godina, živi sa svojim starijim bratom Lenijem u četvrti Bruklina sa nižom srednjom klasom. Džoi je suviše mali da bi ga Leni i Lenijevi prijatelji shvatili ozbiljno.
Jednog dana, dok je njihova majka odsutna u poseti svojoj bolesnoj majci, Leni i njegovi prijatelji se šale sa Džoijem. Oni insceniraju incident koristeći pištolj-igračku, tako da Džoi misli da je pucao i ubio svog brata.
Džoi, kome je rečeno da će ga policija uhvatiti i zatvoriti, beži do najbliže železničke stanice i beži na Koni Ajlend. Čini se da zaboravlja svoju nevolju i provodi dan lutajući arkadama, jahanju ponija, plažom — rajem za malog dečaka. Novac za grickalice dobija unovčavajući boce za depozit i provodi noć spavajući ispod šetališta. U međuvremenu, Leni izbezumljeno pokušava da ga pronađe jer njihova majka uskoro stiže kući.
Džoi voli konje i počinje da se šeta oko vožnje za jahanja ponija. Vlasnik vožnje postaje sumnjičav da je Džoi begunac. Prevari Džoija da mu da svoju adresu. Zove kući i upozorava Lenija. Leni dolazi na Koni Ajlend, i nakon besne potrage, pronalazi malog Džoija.
Njihova majka se vraća odmah nakon što su dva brata stigla kući. Ona nije svesna šta se dogodilo, i zadovoljna što su se njena dva sina tako dobro ponašala tokom njenog odsustva, kaže da će tog vikenda imati nagradu: putovanje na Koni Ajlend.
Uloge uredi
- Riči Andrusko kao Džoi Norton
- Ričard Bruster kao Leni Norton
- Vinifred Kjusing kao majka
- Džej Vilijams kao Džej koji jaše ponija
- Vil Li kao fotograf
- Čarli Mos kao Hari
- Tomi Dekanio kao Čarli
Glavni lik Džoija je igrao Riči Andrusko, neprofesionalni glumac koji se nikada nije pojavio ni u jednom drugom filmu. Ostali glumci u filmu takođe su uglavnom bili neprofesionalci. Glumac Vil Li (koji je kasnije igrao gospodina Hupera u Ulici Sezam) pojavio se kao kameo kao fotograf na Koni Ajlendu. Pisac/reditelj Rejmond Abraškin i glumac Džej Vilijams kasnije su zajedno napisali seriju naučnofantastičnih romana „Deni Dan“.
Napomene o proizvodnji uredi
Film je sniman na lokaciji na Koni Ajlendu i Bruklinu u Sjedinjenim Državama, korišćenjem jedinstvene, skrivene kamere, koja je Engelu omogućila da radi bez stativa i velike ekipe. To mu je omogućilo da ima hiljade Njujorčana koji idu na plažu kao statisti, a da oni to ne znaju.[3] Uređaj se mogao posmatrati kao prototip za Stedikem i dizajnirali su ga on i pronalazač Čarli Vudraf, prijatelj i kolega borbeni fotograf kojeg je upoznao tokom Drugog svetskog rata, a koga je Engel nazvao „mašinskim i inženjerskim genijem“. Ova inovacija je dokazala da bude „srce i duša zašto je Mali begunac bio moguć.“ Tokom godina, filmski stvaraoci kao što su Stenli Kjubrik i Žan-Lik Godar bili su željni da pozajme ovu jedinstvenu kameru.
Prijem uredi
Kritički odgovor uredi
Film je u to vreme bio pozdravljen kritikama i imao je veliki uticaj na francuski novi talas.
Fransoa Trifo je bio inspirisan spontanim produkcijskim stilom Malog begunca kada je stvorio 400 udaraca (1959), rekavši mnogo kasnije: „Naš novi talas nikada ne bi nastao da nije bilo mladog Amerikanca Morisa Engela, koji nam je pokazao put do nezavisne produkcije sa [ovim] finim filmom."
Savremeni kritičari su takođe pohvalili film. Kritičar Denis Švarc je napisao „Izvanredan indi klasik, koji je napravila grupa fotografa sa malim budžetom. To je upečatljiva lirska komedija-drama koja u potpunosti obuhvata aromu urbane nevinosti detinjstva 1950-ih. Napisao je i režirao je tim Moris Engel i Rej Ešli i Rut Orkin... Dijalog je bio oskudan, priča neambiciozna, filmu je nedostajala drama, deca su bila veoma obična i njihov problem je bio samo mali, ali je ovaj prelepo realizovan film zapeo svet kroz nevinim očima radoznalog i uplašenog deteta i ostavio utisak koji je bilo teško otresti. Bilo je uzbudljivo gledati jer je trud bio tako iskren."[4]
Kada je film prikazan u Njujorku 2005. godine, filmski kritičar Džošua Lend napisao je „Mali begunac sija kao lepo snimljen dokument o prošlom Bruklinu—svaka drama ovde se nalazi u zrnatoj crno-beloj kinematografiji, sa njenom pažljivom pažnjom na promene u svetlosti koje donosi neumoljivo sunce koje napreduje... Ispunjeno 'Av, momci!' ambijent iz perioda i mitske slike kauboja i konja, stripova i bejzbola, to je ključni proto-verite parče urbane Amerike."[5]
Rotten Tomatoes je izvestio da je 93% kritičara dalo filmu pozitivnu recenziju, na osnovu 45 kritika.[6]
Priznanja i nagrade uredi
Osvojeno uredi
- Venecijanski filmski festival: Srebrni lav, Rej Ešli, Moris Engel, Rut Orkin; 1953. godine.
- Italijanski nacionalni sindikat filmskih novinara: Srebrna traka, Najbolji strani film, Rej Ešli, Moris Engel, Rut Orkin; 1954. godine.
Nominacije uredi
- Venecijanski filmski festival: Zlatni lav, Rej Ešli, Moris Engel, Rut Orkin; 1953. godine.
- Udruženje pisaca Amerike, Istok, SAD: nagrada VGA, najbolji napisani scenario američke drame, Rej Ešli; 1954. godine.
- Oskar, SAD: Oskar, Oskar za najbolju priču, Rej Ešli, Moris Engel, Rut Orkin; 1953.[7]
- Ostale počasti
- 1997 – Nacionalni filmski registar.
Rimejk uredi
Džoana Liper je završila rimejk filma 2005. godine i koristila je isto ime. Film je imao svoju svetsku premijeru u okviru takmičenja za novo američko kinematografiju na Međunarodnom filmskom festivalu u Sijetlu 2006. godine.[8]
Reference uredi
- ^ „New to the National Film Registry (December 1997) - Library of Congress Information Bulletin”. www.loc.gov. Pristupljeno 2022-10-20.
- ^ „Complete National Film Registry Listing | Film Registry | National Film Preservation Board | Programs | Library of Congress”. Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA. Pristupljeno 2022-10-20.
- ^ „The Little Fugitive”. www.brooklyn.cuny.edu. Pristupljeno 2022-10-20.
- ^ „Home”. FirstLight (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-10-20.
- ^ Voice, Village (2005-04-12). „Brooklyn Dodger: The Return of a Forgotten Indie”. The Village Voice. Pristupljeno 2022-10-20.
- ^ The Little Fugitive (na jeziku: engleski), Pristupljeno 2022-10-20
- ^ „1954 | Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences”. www.oscars.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-10-20.
- ^ „LITTLE FUGITIVE by Joanna Lipper @ Brooklyn Film Festival” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-10-20.