Manastir Miljkovo
Miljkov manastir ili ranije poznat kao manastir Bukovica (do 18. veka), se nalazi u ataru sela Gložane u opštini Svilajnac, na desnoj obali reke Velike Morave, pripada Eparhiji braničevskoj Srpske pravoslavne crkve.[1]
| Miljkov manastir | |
|---|---|
 | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Gložane |
| Opština | Svilajnac |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 14. vek |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Vlasnik | Upravnik igumanija Anastasija Simeonović |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac |
| www | |
Predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.
Istorija uredi
Prvi pisani dokument o manastiru Bukovica datira iz 1374. godine. Te godine knez Lazar svojom Hrisovuljom daruje metohe manastiru Ravanici. Između ostalih se pominje i „Bukovica Brod na Gložanah na Moravi“. Ima istorijskih podataka koji govore da je u manastiru Bukovica oko 1420. radila prepisivačka škola.[2]
U 16. i 17. veku, u vreme turske vladavine nama podataka o manastiru, dok je u vreme austrijske okupacije Srbije, na geografskoj karti je ucrtan manastir Bukovica, a pretpostavlja se da je ponovnom okupacijom od Turske manastir porušen i spaljen.
Godine 1787. manastir obnavlja Miljko Tomić, trgovac iz Gložana, po kome dobija sadašnje ime - Miljkov Manastir.[3] Miljko je u starijim godinama živeo i umro u manastiru i sahranjen u porti. Od 1787. preko Miljkovog manastira održavana je veza sa ustanicima Koče Anđelkovića (Kočina krajina).
Starešine manastira uredi
- Melentije Ristić (prva polovina početka 1800ih)
- Filimon Todorović, jeremonah manastira (1818-1823)
- Konstantin, jeremonah manastira (druga polovina početka 1800ih/srednje 1800e)
- Mihajlo, jeremonah manastira (druga polovina početka 1800ih/srednje 1800e)
- Hadži Pantelejmon, iguman manastira (1856-1869)
- Pretpostavljeno u nekim izvorima: Melentije, namesnik manastira (1869)
- Timotije, jeremonah manastira (kraj 1860ih/početak 1870ih)
- Grigorije, jeremonah manastira (kraj 1860ih/početak 1870ih)
- Hrisant, iguman manastira (1872)
- Filaret Petrović, namesnik manastira (1876) iguman manastira (1878)
- Julijan, jeremonah manastira (1870ih/1880ih)
- Evgenije, jeremonah manastira (1870ih/1880ih)
- Mojsije, jeremonah manastira (1870ih/1880ih)
- Evstratije, jeremonah manastira (1870ih/1880ih)
- Gavrilo Popović, paroh gložanski (oko 1883)
- Isaija, namesnik manastira (1886)
- Pavle Orlović, jeremonah manastira (kraj 1800ih/početak 1900ih)
- Sava Ratković. iguman manastira (1905-1908)
- Metodije Milovanović, iguman manastira (1908-1911/12)
- Teodosije, iguman manastira (1912-1921)
- Amfilohije Bedričić, jeremonah manastira (1921-1923)
- Pajsije Popović, jeremonah manastira (1923-1923)
- Miron Janković, arhimandrit manastira (1923-1925)
- Teodosije Valaamski, jeremonah manastira (1925-1926)
- Amvrosije Kurganov, shiarhimandrit manastira (1926-1933)
- Luka Radionov, iguman manastira (1933-1936)
- Lukijan Birčanin, iguman manastira (1936[4]—1939)
- Makarije Miletić, arhimandrit manastira (1940-1942)
- Genadije Grbić, jeremonah manastira (1942-1942)
- Maksim Rajičić, sinđel manastira (1942-1943)
- Nikanor Pujić, iguman manastira (1943-1952)
- Doroteja Bojković igumanija manastira (1952—2007)
- Varvara Joksimović igumanija manastira (2007—2008)
- Angelina Radisavljević igumanija manastira (2008—2017)
- Anastasija Simeonović igumanija manastira (2017—danas)
Obnova uredi
Resavski knez Petar Erčić - Jakovljević je 1793. na osnovu turskog fermana izabran za Vrhovnog kneza 12 srpskih nahija i počinje obnovu manastira spaljenog posle propasti Kočine krajine. Krajem 18. veka dolazi iz Lapova sveštenik Miljko Ristić i delotvorno nastavlja sa započetom obnovom. Obnavlja se rad manastirske škole za opismenjavanje i obrazovanje budućih popova, pisara, učitelja. Ovde je školu nešto ranije - 1780-85. pohađao kao mladić kasniji vojvoda Stevan Sinđelić. U periodu priprema za podizanje ustanka, Miljkov manastir postaje mesto okupljanja resavskih i šumadijskih ustanika.
Prvi srpski ustanak uredi
Godine 1803. u manastiru se sastaju nahijske starešine i za vođu biraju kneza Petra Dobrnjca, ali on to odbija. Godine 1808. u znak zahvalnosti manastir dobija od Karađorđa zvono na kome je pisalo 'Liveno za vlade Verhovnog vožda naroda serbskog Georgija Petroviča'. Zvono je 1830. skinuto, odneto u Kragujevac i prvo zazvonilo u slobodnoj Srbiji. Kasnije je poslato u Ravanicu, a od kneza Miloša manastir dobija novo zvono.
Slomom Prvog srpskog ustanka manastir je za odmazdu spaljen i opljačkan. Oko 1820. je delimično obnovljen i nastavlja sa duhovnim radom.
Novija prošlost uredi
Godine 1926. u manastir su došli ruski emigranti - monasi na čelu sa jeromonahom Amvrosijem Kurganovim, do sada najobrazovanijim duhovnikom u istoriji manastira koji je puno doprineo u obnovi manastira. Žudeći za Bogom zbog prognoziranih 5 godina ostatka života, Tomislav Štrbulović je upoznao arhimandrita Amvrosija koji je dosta uticao na njega, potonjeg svetog Tadeja Vitovničkog.
Godine 1952. manastir je pretvoren u ženski opštežiteljni, a od dolaska igumanije Doroteje Bojković 1963. počinje procvat manastira. 1968. završen je konak sa južne strane, a 1996. sa jugoistočne - bliže crkvi. Obližnji Manastir Dobreš, koji je proglašen za metoh Miljkovog manastira, u obnovi je od 2003. godine
Manastirska slava je Vavedenje presvete Bogorodice (4. decembar) a tradicionalno se održava proslava Sv. Preobraženja Gospodnjeg (19. avgust) kao zavetina nekadašnjeg naselja u blizini manastira i opštenarodni sabor.
Galerija uredi
Vidi još uredi
Izvori uredi
- ^ „Manastir Miljkovo - manastir eparhije braničevske”. Arhivirano iz originala 28. 11. 2010. g. Pristupljeno 01. 03. 2011.
- ^ O manastiru na sajtu Manastiri-crkve
- ^ „Manastir Miljkovo na sajtu 381info.com”. Arhivirano iz originala 05. 03. 2011. g. Pristupljeno 01. 03. 2011.
- ^ "Politika", 12. avg. 1936, str. 11
