Manastir Miljkovo

Miljkov manastir
Miljkov manastir
Opšte informacije
Mesto	Gložane
Opština	Svilajnac
Država	Srbija
Vreme nastanka	14. vek
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture
Vlasnik	Upravnik igumanija Anastasija Simeonović
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac
	www.zaprokul.org.rs/LKP/Kragujevac/zavod_za_zastitu_spomenika_kulture.html

Miljkov manastir ili ranije poznat kao manastir Bukovica (do 18. veka), se nalazi u ataru sela Gložane u opštini Svilajnac, na desnoj obali reke Velike Morave, pripada Eparhiji braničevskoj Srpske pravoslavne crkve.^[1]

Predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.

Istorija

Prvi pisani dokument o manastiru Bukovica datira iz 1374. godine. Te godine knez Lazar svojom Hrisovuljom daruje metohe manastiru Ravanici. Između ostalih se pominje i „Bukovica Brod na Gložanah na Moravi“. Ima istorijskih podataka koji govore da je u manastiru Bukovica oko 1420. radila prepisivačka škola.^[2]

U 16. i 17. veku, u vreme turske vladavine nama podataka o manastiru, dok je u vreme austrijske okupacije Srbije, na geografskoj karti je ucrtan manastir Bukovica, a pretpostavlja se da je ponovnom okupacijom od Turske manastir porušen i spaljen.

Godine 1787. manastir obnavlja Miljko Tomić, trgovac iz Gložana, po kome dobija sadašnje ime - Miljkov Manastir.^[3] Miljko je u starijim godinama živeo i umro u manastiru i sahranjen u porti. Od 1787. preko Miljkovog manastira održavana je veza sa ustanicima Koče Anđelkovića (Kočina krajina).

Starešine manastira

Melentije Ristić (prva polovina početka 1800ih)
Filimon Todorović, jeremonah manastira (1818-1823)
Konstantin, jeremonah manastira (druga polovina početka 1800ih/srednje 1800e)
Mihajlo, jeremonah manastira (druga polovina početka 1800ih/srednje 1800e)
Hadži Pantelejmon, iguman manastira (1856-1869)
Pretpostavljeno u nekim izvorima: Melentije, namesnik manastira (1869)

Timotije, jeremonah manastira (kraj 1860ih/početak 1870ih)
Grigorije, jeremonah manastira (kraj 1860ih/početak 1870ih)
Hrisant, iguman manastira (1872)
Filaret Petrović, namesnik manastira (1876) iguman manastira (1878)
Julijan, jeremonah manastira (1870ih/1880ih)
Evgenije, jeremonah manastira (1870ih/1880ih)
Mojsije, jeremonah manastira (1870ih/1880ih)
Evstratije, jeremonah manastira (1870ih/1880ih)
Gavrilo Popović, paroh gložanski (oko 1883)
Isaija, namesnik manastira (1886)
Pavle Orlović, jeremonah manastira (kraj 1800ih/početak 1900ih)
Sava Ratković. iguman manastira (1905-1908)
Metodije Milovanović, iguman manastira (1908-1911/12)
Teodosije, iguman manastira (1912-1921)
Amfilohije Bedričić, jeremonah manastira (1921-1923)
Pajsije Popović, jeremonah manastira (1923-1923)
Miron Janković, arhimandrit manastira (1923-1925)
Teodosije Valaamski, jeremonah manastira (1925-1926)

Amvrosije Kurganov, shiarhimandrit manastira (1926-1933)
Luka Radionov, iguman manastira (1933-1936)
Lukijan Birčanin, iguman manastira (1936^[4]—1939)
Makarije Miletić, arhimandrit manastira (1940-1942)
Genadije Grbić, jeremonah manastira (1942-1942)
Maksim Rajičić, sinđel manastira (1942-1943)
Nikanor Pujić, iguman manastira (1943-1952)

Doroteja Bojković igumanija manastira (1952—2007)
Varvara Joksimović igumanija manastira (2007—2008)
Angelina Radisavljević igumanija manastira (2008—2017)
Anastasija Simeonović igumanija manastira (2017—danas)

Obnova

Resavski knez Petar Erčić - Jakovljević je 1793. na osnovu turskog fermana izabran za Vrhovnog kneza 12 srpskih nahija i počinje obnovu manastira spaljenog posle propasti Kočine krajine. Krajem 18. veka dolazi iz Lapova sveštenik Miljko Ristić i delotvorno nastavlja sa započetom obnovom. Obnavlja se rad manastirske škole za opismenjavanje i obrazovanje budućih popova, pisara, učitelja. Ovde je školu nešto ranije - 1780-85. pohađao kao mladić kasniji vojvoda Stevan Sinđelić. U periodu priprema za podizanje ustanka, Miljkov manastir postaje mesto okupljanja resavskih i šumadijskih ustanika.

Prvi srpski ustanak

Godine 1803. u manastiru se sastaju nahijske starešine i za vođu biraju kneza Petra Dobrnjca, ali on to odbija. Godine 1808. u znak zahvalnosti manastir dobija od Karađorđa zvono na kome je pisalo 'Liveno za vlade Verhovnog vožda naroda serbskog Georgija Petroviča'. Zvono je 1830. skinuto, odneto u Kragujevac i prvo zazvonilo u slobodnoj Srbiji. Kasnije je poslato u Ravanicu, a od kneza Miloša manastir dobija novo zvono.

Slomom Prvog srpskog ustanka manastir je za odmazdu spaljen i opljačkan. Oko 1820. je delimično obnovljen i nastavlja sa duhovnim radom.

Novija prošlost

Godine 1926. u manastir su došli ruski emigranti - monasi na čelu sa jeromonahom Amvrosijem Kurganovim, do sada najobrazovanijim duhovnikom u istoriji manastira koji je puno doprineo u obnovi manastira. Žudeći za Bogom zbog prognoziranih 5 godina ostatka života, Tomislav Štrbulović je upoznao arhimandrita Amvrosija koji je dosta uticao na njega, potonjeg svetog Tadeja Vitovničkog.

Godine 1952. manastir je pretvoren u ženski opštežiteljni, a od dolaska igumanije Doroteje Bojković 1963. počinje procvat manastira. 1968. završen je konak sa južne strane, a 1996. sa jugoistočne - bliže crkvi. Obližnji Manastir Dobreš, koji je proglašen za metoh Miljkovog manastira, u obnovi je od 2003. godine

Manastirska slava je Vavedenje presvete Bogorodice (4. decembar) a tradicionalno se održava proslava Sv. Preobraženja Gospodnjeg (19. avgust) kao zavetina nekadašnjeg naselja u blizini manastira i opštenarodni sabor.