Miladin Veličković Svinjarev
Miladin Veličković Svinjarev (Stari Bečej, 31. mart 1877 – Novi Sad, 2. jun 1929) bio je srpski lekar, zdravstveni prosvetitelj, dramski pisac, političar i nacionalni radnik. Osnivač je i prvic starešina Sokolskog društva u Novom Sadu, narodni poslanik i jedan od osnivača prvog jugoslovenskog društva za borbu protiv raka.[1]
| Miladin Veličković Svinjarev | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 31. mart 1877. |
| Mesto rođenja | Bečej, Austrougarska |
| Datum smrti | 14. jun 1929. (52 god.) |
| Mesto smrti | Novi Sad, Kraljevina SHS |
| Književni rad | |
| Najvažnija dela | Osnovi nauke o porođajima Poruke i saveti porodiljama U hipnozi |
Život i karijera uredi
Rođen je u Starom Bečeju 1877. godine, tada pod Austogurskom, u veoma siromašnoj porodici, što ga je primoralo da vrlo rano počne da radi kao zidarski šegrt u rodnom gradu. Osnovnu školu završio je u Bečeju a gimnaziju (nešto kasnije od svojih vršnjaka), 1899. godine u Novom Sadu.[2]
Kao stipendista fondacije Eufemije Jović diplomirao je 1903. godine medicinu u Budimpešti. Vratio se u Novi Sad u kome je od 1905. godine kao lekar radio do kraja života. Za načelnika Odeljenja za ginekologiju i akušerstvo države Bolnica u Novom Sadu postavljen je 1919. Osim državne službe, bavio se i privatnom lekarskom praksom.
U balkanskim ratovima učestvovao je kao dobrovoljac u srpskoj vojsci, na dužnostima lekara upravnika vojne bolnice u Zaječaru i Boljevcu.
Kao član i pristalica Radikalne stranke Jaše Tomića, aktivo se bavio politikom. Bio je i narodni poslanik i senator ali i izdavač političkog lista „Srpstvo“.
Bio je član Sanitetskog saveta Kraljevine SHS, Disciplinskog suda Ministarstva narodnog zdravlja i socijalne politike, Književnog saveta Matice srpske, član crkvene opštine. Tokom života imao je i druga mnogobrojna visoka zvanja.
Preminuo je u Novom Sadu u pedeset drugoj godini života 2. juna 1929. godine.[1][2]
Delo uredi
Babavio se zdravstvenim prosvetiteljstvom kao jedan od pionira borbe protiv raka, u Jugoslaviji, predavač i pisac popularnih članaka o štetnim efektima alkoholizma i abortusa. Pisac je i prve obimne knjige o akušerstvu u Srba (1925), kojom su se mogli služiti i lekari opšte medicine u malim mestima koji su se bavili porodiljstvom i nekoliko popularnih medicinskih dela.[3]
Bavio se i pisnjem drama sa izrazito didaktičko-prosvetiteljskom tendencijom i šaljivih jednočinke, takođe s tezom. Mada bez literarne snage, te drame ukazuju ne društvena i socijalna zla njegovog vremena (alkoholizam, pobačaji, opadanje morala, degradacija etičkih normi), pa i na puteve ka ozdravljenju društva.
Srpsko narodno pozorište izvelo je njegovu dramu U hipnozi 1913. s malim uspehom. Sličnu sudbinu imale su i njegove šaljive jednočinke Ratna žena, izvedena 1919. godine i drama u četiri čina Mrtav za sve, koja je na repertoaru bila takođe 1919. godine. Njegova najbolja drama Mamon stavljena je na repertoar dvaput: 1926. pod pseudonimom „Milaković M.“, i 1928. godine pod punim imenom pisca.
Drame i jednočinke i popularna dela uredi
- Drame i jednočinke
- Matuševa rakija
- Zadata reč
- Ko je đavo
- U hipnozi
- Za otadžbinu
- Kad čovek drugome traži doju
- Ratna žena
- Popularna dela
- O negovanju dece u prvoj godini života
- Poruke i saveti porodiljama
Izvori uredi
- ^ a b 0. Mikić P, Veličković Svinjarev M. Srpski biografski rečnik. Tom 2. Novi Sad: Matica srpska; 2006. str. 131-2. 11.
- ^ a b Mikić P. Dr Miladin S. Veličković. Srp Arh Celok Lek 1929;(6):535-6.
- ^ Krstić M, i sar. „OSNOVI NAUKE O POROĐAJIMA” DR MILADINA VELIČKOVIĆA, PRVI UDŽBENIK AKUŠERSTVA KOD NAS, Med Pregl 2011; LXIV (9-10): 511-514. Novi Sad: septembar-oktobar.
Spoljašnje veze uredi
- Miladin Veličković Svinjarev - Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta