Nadgrobni spomenik učeniku učiteljske škole Veljku Popoviću u Dučalovićima
Spomenik učeniku učiteljske škole Veljku Popoviću (†1891) u Dučalovićima nalazi se na Popovića groblju[1] u selu Dučalovići, Opština Lučani.[2]
| Dragačevski epitafi | |
|---|---|
 Spomenik Veljku Popoviću | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Dučalovići |
| Opština | Opština Lučani |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 19. vek |
Opis uredi
Spomenik u obliku stuba od žućkastog peščara, sa karakterističnom pokrivkom u obliku „kape”. Dimenzije stuba iznose 155h53h28 cm, a pokrivke 13h58h44 cm.
Spomenik odiše vizuelnim skladom, što je postignuto odmerenom upotrebom dekorativnih elemenata - vešto ukomponovanih krstova, floralnih ukrasa, cik-cak linija itd. sa polihromijom u kojoj pored osnovnog sivo-žućkastog tona peščara dominiraju ultramarin plava, karmin crvena i bela boja.[3]
Tekst epitafa započinje na zapadnoj strani spomenika ispod krsta okruženog čiracima, a zatim prelazi na bočnu stranu, gde se završava ispod stilizovane predstave cvetne grane. Na prednjoj strani okrenutoj ka istoku, ispod crvenog polja u koji je ukomponovan ravnokraki udvojeni krst na postolju, urezani su simboli statusa i mladićkog doba - kišobran i svirala.[4] Na severnoj bočnoj strani prikazan je čest motiv dragačevskih kamenorezaca - stilizovana biljka na kojoj golub zoblje grožđe.
Donja zona spomenika je opuzla, tako da je tekst u potpunosti oštećen. Ukoliko spomenik ne bude stručno saniran, preti opasnost da se površinski sloj kamena u potpunosti ospe.
Epitaf uredi
Epitaf mladiću koji je dvadesetoj godini preminuo od tuberkoloze[2] glasi:
- VELjKO
- sin Svetozara i Stanice Popovića iz Dučalovića
- Umro 26 maja 1891. g.
- kao svršavajući đak učiteljske škole
- mesec dana prije no što bi škole svršio!
- Ja umrijeh od bolesti kojoj leka nema
- jektika me u grob ladni sprema.
- Smrt pokosi moju mladost krasnu
- ostadoše škole nesvršene u žalosnoj 20 g.
- Neutešen uzdiše mi babo, tužna majka,
- a kukaju sestre žale braća svog starijeg brata.
- Svakom savet dajem; da ne plaču kad grob moj vide;
- jer umrijeh da večito živim.
- Spomen ovaj podiže mu
- ožalošćeni otac Svetozar i majka Stanica.[1]
U neposrednoj blizini nalazi se spomenik podignut Veljkovom bratu koji je preminuo sedam meseci kasnije:
- Ovde počiva r.b. MATIJE Popović
- đak pravoslavne škole u 12 god.
- Umro 30 Januara 1892 G.
- Smrt njegova rane nam pozledi,
- jer u godini dva sina svoja mala đaka
- saraniše njegovi roditelji Svetozar i Stanica.[1]
Reference uredi
- ^ a b v Pantelić, Dragomir (1995). Kamena hronika Dučalovića. Čačak: Mesna zajednica Dučalovići; Grafika JUREŠ.
- ^ a b Stojić, Nikola Nika (2011). Dragačevski epitafi : zapisi sa nadgrobnika i krajputaša (2. dopunjeno izd.). Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv. ISBN 978-86-80609-45-4.
- ^ Nikolić, Radojko (1998). Kamenopisci narodnog obraza : kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: Litopapir.
- ^ Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka : o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (PDF) (2. dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.
Literatura uredi
- Nadgrobni spomenici Dragačeva : katalog izmeštenih i zaštićenih dragačevskih nadgrobnih spomenika u Guči. Kraljevo: Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo. 1984.
- Marinković, Radovan M (1985). Dragačevski zanati i zanimanja. Čačak: Litopapir.
- Dudić, Nikola (1995). Stara groblja i nadgrobni belezi u Srbiji. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; Prosveta. ISBN 978-86-80879-07-9.
- Pantelić, Dragomir (1995). Kamena hronika Dučalovića. Čačak: Mesna zajednica Dučalovići; Grafika JUREŠ.
- Nikolić, Radojko (1998). Kamenopisci narodnog obraza : kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: Litopapir.
- Dragačevo : naselja, poreklo stanovništva, običaji. Beograd: Službeni glasnik : SANU. 2010. ISBN 978-86-519-0718-3.
- Marinković, Radovan M.; Marinković, Zoran (2010). Pisci iz Dragačeva : [leksikon]. Guča: Biblioteka Opštine Lučani. ISBN 978-86-88197-01-4.
- Stojić, Nikola Nika (2011). Dragačevski epitafi : zapisi sa nadgrobnika i krajputaša (2. dopunjeno izd.). Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv. ISBN 978-86-80609-45-4.
- Slavković, Joviša M. (2017). Stanovništvo Dragačeva. Guča: Biblioteka opštine Lučani. ISBN 978-86-88197-29-8.
- Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka: o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (PDF) (2. dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.