Најпре су ми убили оца
Najpre su mi ubili oca: Ćerka Kambodže se seća je dokumentarna knjiga iz 2000. godine koju je napisala Loung Ung, kambodžansko - američka autorka koja je provela detinjstvo u Demokratskoj Kampućiji. To je njena lična priča o iskustvima tokom režima Crvenih Kmera.
| Najpre su mi ubili oca | |
|---|---|
| Orig. naslov | First They Killed My Father |
| Autor | Loung Ung |
| Zemlja | SAD |
| Jezik | engleski |
| Žanr / vrsta dela | memoari |
| Izdavanje | |
| Datum | 2000. |
| Broj stranica | 238 |
Pregled
urediKnjiga je prikaz u prvom licu, gledano očima deteta, o usponu komunističkog režima Crvenih Kmera 1970-ih, njegovom nasilnom masovnom preseljenju urbanog stanovništva na selo radi fizičkog rada (što je dovelo do masovnog nivoa smrtnih slučajeva) i konačnog kolapsa režima.
Kratak opis knjige glasi:
„Do pete godine, Loung Ung je živela u Pnom Penu, jedno od sedmoro dece visokog vladinog zvaničnika. Bila je napredno dete koje je volelo otvorene gradske pijace, pržene cvrčke, borbe pilića i repliciranje roditeljima. Dok se njena prelepa majka brinula da je Loung izazivač nevolja, njen voljeni otac je znao da je Loung pametna devojka.
„Kada je vojska Crvenih Kmera Pol Pota zauzela Pnom Pen u aprilu 1975, Ungova porodica je pobegla iz svog doma i selila se iz sela u selo da bi sakrila svoj identitet, svoje obrazovanje, svoj nekadašnji život sa privilegijama.
Na kraju se porodica razišla da bi preživela, ali su roditelje kasnije ubili vojnici. Pošto je Loung bila otporna i odlučna, otišla je do radnog kampa, gde je bila obučena kao dete vojnik, dok su njena druga braća i sestre poslani u radne logore.
Kada su Vijetnamci oslobodili Kambodžu svrgavanjem Crvenih Kmera, preživela braća i sestre su se polako ponovo ujedinjavali.
Podržana šokantnom hrabrošću jednog brata, vizijom ostalih i podržana nežnom ljubaznošću svoje sestre usred brutalnosti, Loung je sebi iskovala novi život.[1]
Autorka je kasnije živela u SAD i radila u Kampanji za svet bez mina u Vašingtonu.
Niko ne zna tačno — pa čak ni približno — koliko je ljudi ubijeno u kambodžanskom genocidu, bilo direktnim ubistvima od strane režima, ili prinudnim radom i izgladnjivanjem. Na primer, akademik UCLA Patrik Hovelin napisao je 2015: „Raspon procena smrtnih slučajeva pod Pol Potovom vladavinom u Kambodži (1975–1979) je previše širok da bi bio koristan: kreće se od ispod 1 do preko 3 miliona, verovatne procene i dalje variraju od 1 do 2 miliona."[2] Ako je procena od 2 miliona otprilike tačna, to bi značilo da je oko jedne četvrtine celokupnog stanovništva zemlje u to vreme zbrisano.[3]
Prijem
urediKnjigu je oštro kritikovala Sodi Lej, suosnivač Kmerskog instituta — sajta koji sebe opisuje kao „veb-informacioni izvor o Kambodži i Kambodžancima“ — zbog istorijske netačnosti i kulturološke neautentičnosti, optužujući je da je popunila detalje o detinjstvu u Kambodži 1970-ih, koristeći sećanja iz modernog doba stečena tokom kasnije posete toj zemlji.[4]
Osvrćući se na ovu negativnu recenziju u članku za Društvo za proučavanje multietničke književnosti Sjedinjenih Država, dr Bunkong Tuon je priznao Lejine kritike, dok je branio Ungin rad. Umesto da potpuno odbaci Ungin tekst, Tuon je tvrdio da naučnici treba da čitaju „Prvo su ubili mog oca“ ne da bi prikupili istorijske činjenice o Crvenim Kmerima, već da bi iskusili njenu emocionalnu istinu i da bi razmotrili njene subjektivne, narativne praznine i pukotine kao označitelj traume i svedočanstvo o razaranju koje su počinili Crveni Kmeri.[5] Sažetak članka glasi: „Nudeći emocionalne istine kao dopunu istorijskoj istini kojoj teže drugi kambodžanski narativi o genocidu, Ungin tekst svedoči o brutalnosti Crvenih Kmera, dok razotkriva subjektivno iskustvo autora da se bori da radi i piše svoj put kroz traumatsku prošlost“.[6]
Ričard Bernštajn iz Njujork tajmsa napisao je u svojoj recenziji da je autor bio „inteligentan i moralno svestan” pisac čije delo daje goloj statistici genocida „daleko veću psihološku snagu” svojim „potresnim” prikazom iz prve ruke.[7]
Jedna neimenovana recenzija na veb-sajtu Publishing Weekly nazvala je knjigu „vešto konstruisanom”, rekavši da „stoji kao istorija očevica tog perioda, jer je kao dete Ung bila toliko svesna svog okruženja, i zato kao odrasla spisateljica dodaje detalje da razjasni selidbe i razdvajanja porodice... ovaj moćni bilans je trijumf“.[8]
Filmska adaptacija
urediKnjiga je adaptirana u film koji je producirala i režirala Anđelina Džoli. Film je premijerno prikazan 18. februara 2017. u Sijem Reapu, u Kambodži.[9]
„Srce toga je Loungina priča“, navodi Džoli o filmu. „To je priča o ratu kroz oči deteta, ali je i priča o jednoj zemlji“. Da bi napravila tačan portret genocida i rata, Džoli je koristila samo kambodžanske glumce koji govore svoj maternji jezik, kmerski. Okupila je stotine preživelih i njihove dece da ponovo kreiraju svoje priče. Film je sniman u Kambodži.
Reference
uredi- ^ „First They Killed My Father (Ung)”. LitLovers. Pristupljeno 9. 4. 2015.
- ^ Heuveline, Patrick. (2015). The boundaries of genocide: Quantifying the uncertainty of the death toll during the Pol Pot regime in Cambodia (1975–79). Population studies. 69. 1-18. 10.1080/00324728.2015.1045546. http://dx.doi.org/10.1080/00324728.2015.1045546
- ^ „Cambodian Genocide: 45 Years Later”.
- ^ „Khmer Institute”. www.khmerinstitute.com. Pristupljeno 2023-01-20.
- ^ Tuon, B. (5. 6. 2013). „Inaccuracy and Testimonial Literature: The Case of Loung Ung's First They Killed My Father: A Daughter of Cambodia Remembers”. MELUS: Multi-Ethnic Literature of the United States. 38 (3): 107—125. doi:10.1093/melus/mlt032.
- ^ „Inaccuracy and Testimonial Literature: The Case of Loung Ung's First They Killed My Father: A Daughter of Cambodia Remembers”. academic.oup.com. Pristupljeno 2023-01-20.
- ^ Bernstein, Richard (2000-04-19). „BOOKS OF THE TIMES; Chilling First-Person Tales From Cambodia”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 2023-01-20.
- ^ „First They Killed My Father: A Daughter of Cambodia Remembers by Loung Ung, Ung”. www.publishersweekly.com. n.d. Pristupljeno 2023-01-20.
- ^ Calia, Michael (24. 7. 2015). „Angelina Jolie Pitt to Direct Netflix Original Film 'First They Killed My Father'”. Wall Street Journal. Pristupljeno 25. 7. 2015.
Spoljašnje veze
uredi- Booknotes interview with Ung on First They Killed My Father, March 19, 2000, C-SPAN
- Presentation by Loung Ung on First They Killed My Father, June 13, 2000, C-SPAN
- First They Killed My Father on Netflix
- Najpre su mi ubili oca na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Najpre su mi ubili oca na sajtu Rotten Tomatoes (jezik: engleski)
- Najpre su mi ubili oca na sajtu AllMovie (jezik: engleski)