Nimrud

Nimrud
	Ulaz u kompleks palate u Nimrudu pre uništenja 2015 godine.
	Prikaz na mapi Iraka
Mesto	Irak
Koordinate	36° 36′ S; 43° 12′ I / 36.6° S; 43.20° I

Nimrud je antički asirski grad, koji se nalazio južno od Ninive na reci Tigris. Grad je pokrivao 16 kvadratnih milja. Ruševine grada, koje se nalaze u današnjem Iraku, oko 30 kilometara od Mosula su uništene buldožerima od strane pripadnika Islamske države^[1]^[2].

Istorija uredi

U antička vremena grad se zvao Kalhu. Arapi su grad nazvali Nimrud prema legendarnom kralju Nimrodu.

Nimrud je identifikovan kao stari biblijski grad Kalah. Asirijski kralj Šalmanasar I je izgradio Nimrud, koji je postojao hiljadu godina. Nimrud je postao glavni grad u 13. veku pre Hrista. Grad je postao slavan u vreme kralja Ašurnasirpala II oko 880. p. n. e. Ašurnasirpal II je ponovo Nimrud proglasio prestolnicom. Izgradio je velike palate i hramove na mestu gde je raniji grad bio pretvoren u ruševinu.

Velika ceremonija otvaranja sa svečanošću i banketom 879. p. n. e. opisana je na jednoj steli, koja je pronađena tokom arheoloških istraživanja. U gradu kralja Ašurnasirpala živelo je oko 100.000 stanovnika. Nimrud je imao botaničke bašte i zoološki vrt. Ašurnasirpalov naslednik Šalmanasar III (858-824. p. n. e.) izgradio je veliki spomenik poznat kao Veliki Zigurat i uz njega hram. Palata je restaurirana kao muzej i jedna je od dve sačuvane asirijske palate. Druga očuvana palata je Senaheribova u Ninivi.

Kalah je bio asirijska prestolnica do 710. p. n. e, kada su Korsabad, pa Niniva postali glavni gradovi. Nakon toga ostao je veliki centar sa kraljevskim palatama, sve dok nije potpuno razoren 612. p. n. e. Asirija je tada bila napadnuta od Međana i Vavilonaca.

Arheologija uredi

Antički Nimrud je najpre istraživao Henri Austen Lajard od 1845. do 1851. Smatrao je da se radi o distriktu urbanog područja Ninive. Zbog toga se u ranim knjigama o Nimrudu piše kao o Ninivi. Velika iskopavanja je predvodio Hormuzd Rasam (1853-54 i 1877-79), V. K. Loftus (1854-55), Džordž Smit (1873), Maks Malovan (1949 - 1957), Dejvid Oats (1958 - 1962), Julian Orhard (1963), Direktorat za antikvitete Republike Irak (1956, 1959-60, 1969-78, 1982-92), Januš Mezinski (1974-76), Paolo Fiorina (1987-89) i Džon Kertis (1989).

Iskopavanjima su otkriveni značajni bareljefi, slonovača i skulpture. Statua Ašurnasirpala II bila je u odličnom stanju, kao i kolosalni krilati lavovi sa ljudskom glavom, koji su čuvali ulaz u palatu. Veliki broj natpisa o kralju Ašurnasipalu II omogućilo je da se o njegovoj vladavini sazna mnogo više nego za bilo koga vladara njegova doba. Delovi nalazišta su identifikovani kao hramovi Ninurte i Enlila, građevina, koje su bile posvećene Nabuu, bogu umetnosti i pisanja. Utvrđeno je i postojanje velikih utvrđenja. Nađene je mesto gde su bile palate Ašurnasirpala II, Šalmanasara III i Tiglat Pilesera III. Lajard je 1846. otkrio čuveni crni obelisk Šalmanasara III. Obelisk je bio visok šest i po stopa i spomenik je pobedonosnog pohoda kralja Šalmanasara III tokom 859-824. p. n. e. Na vrhu ima oblik hrama, a završava sa tri stepenice. Na jednom panelu Izraeliti predvođeni kraljem Jehuom od Izraela plaćaju danak i klanjaju se kralju Šalmanasaru III. Klinastim pismom je napisano „Jehu sin Omrija“ i spominju se darovi u zlatu, srebru, olovu i strelama.

Tada je iskopano blago Nimruda, a tu je bila kolekcija od 613 komada zlatnog anakita i dragog kamenja. Blago Nimruda je preživelo period velike pljačke arheološkog blaga u Iraku 2003. Preživelo je jer se 12 godina nalazilo u sefu, pa je ponovo otkriveno 5. juna 2003.

Uništenje uredi

Početkom marta 2015. godine teroristi organizacije ISIL opljačkali su i buldožerima sravnili sa zemljom arheološke ostatke ovog grada, što je ocenjeno kao anticivilizacijski čin.^[3]^[4]