Википедија

Okavango rečna delta

Okavango rečna delta je veliko rečno i močvarno područje u Bocvani, gde protiče istoimena reka Okavango. Sva voda koja stigne u područje se nigde ne prazni, već ispari i završi na ravnicama Okavanga. Svake godine oko 11 kubnih kolimetara vode završi na području Okavanga, na površini od 6000–15000 km², a deo vode završi u Ngami jezeru.[1] Ova oblast nekada je bila deo jezera Makladikadi, koje je presušilo za vreme holocena.[2] Nacionalni park Moremi nalazi se sa istočne strane, a ovo područje dobilo je ime po jednom od sedam prirodnih čuda Afrike, zvanično 11. februara 2013. godine u Aruši u Tanzaniji.[3] Okavango rečna delta je 22. juna 2014. godine postala je 1000. područje koje je upisano na Unesko Svetsku baštinu.[4][5]

Okavango rečna delta
Pogled na područje, avgust 2012. godine
Mapa sa lokacijom zaštićene oblasti Okavango rečna delta
Mapa sa lokacijom zaštićene oblasti Okavango rečna delta
Mjesto Bocvana
Koordinate19° 30′ 0″ S 23° 0′ 0″ E / 19.50000° J; 23.00000° I / -19.50000; 23.00000
Površina2.023.590 hektara

Geografija uredi

 
Tipičan predeo u delti Okavango, sa kanalima i jezerima, močvarama i ostrvima
 
Afrički slon u rečnoj delti Okavango

Poplave uredi

Okavango je često pogođen sezonskim poplavama. Tok reke Okavango se povećava u periodu od januara do februara u Angoli, a velike količine vode završe na ovom području. Visoke temperature na području dovode do brzog isparenja što rezultira ciklusom brzih padova i rasta vode. Najveće poplave su između juna i avgusta, kada se u deltu ulije tri puta više količine vode nego drugih meseci tokom godine. Zbog realtivno velike količine vode tokom čitave godine, ovo područje privlači mnoge divlje životinje i predstavlja jednu od najvećih koncentracija životinja u Africi.[6]

Protok vode uredi

Svake godine u deltu doste oko 11 km³ vode, približno 60% se troši transpiracijom, 36% ispraravanjem, 2% formira podzemne vode, a ostalih 2% iliva se u jezero Ngami.

Klima uredi

Bogato zemljište ovog područja nije rezultat padavina, oaza se nalazi na sušnom području. Prosečne padavine su 450 mm godiišnje, a najviše ih ima između decembra i marta, kada su česte oluje. Od decembra do februara su topli i kišni meseci sa dnevnim temperaturama do 40 °C, tople noći i nivo vlažnosti koja varira između 50 i 80%. Od marta do maja temperatura se kreću od 30 °C tokom dana i spuste se za nekoliko stepeni noću. Kiša se brzo osuši, što dovodi do suvih i hladnin zimskih meseci od juna do avgusta. Dnevne temperature u ovo doba su znatno niže, a temperatura pada kako ide noć i može biti samo nekoliko stepeni iznad nule.[7]

Divlji svet uredi

Na prostoru rečne deltre Okavango postoji veliki broj biljnih i životinjskih vrsta, a ona važi za jednu od popularnih turističkih atrakcija u Bocvani.[8]
Vrste popisane na ovom području uključuju afričkog slona, afričkog bivola, nilskog konja, lečvu, topi antilopu, Tragelaphus spekii, običnog gnua, južnoafričku žirafu, nilskog krokodila, lava, Acinonyx jubatus jubatus, afričkog leoparda, smeđu hijenu, pegavu hijenu, springbok antilopu, velikog kudua, sabljastu antilopu, impalu, Diceros bicornis minor, Equus quagga burchellii, Phacochoerus africanus, kapskog pavijana i vrstu Chlorocebus pygerythrus.[9][10][11] Dosta ugrožena vrsta divljeg psa Lycaon pictus pictus takođe nastanjuje ovo područje.

U rečnoj delti Okavango popisano je više od 400 vrsta ptica uključujući vrste kao što su Haliaeetus vocifer, sova ribarica, Balearica regulorum, Coracias caudatus, Scopus umbretta, južnoafrički noj i afrički sveti ražanj.[12]
Većina popisanih sisara nisu stalni stanovnici rečne delte, već odlaze tokom leta u potrazi za hranom, a zatim se vrate zimi. Od 2005. godine ovo područje šiti lava zajedno sa Nacionalnim parkom Hvange.[13]

Rečna delta Okavango je dom za 71 vrstu riba, uključujući Hydrocynus vittatus, tilapiju i vrstu Siluriformes. Veličine riba se kreću od 1,4 m do 3,2 m koliko može da poraste afrički som i Enteromius haasianus. Iste riblje vrste nastanjuju reku Zambezi, što ukazuje na istorijsku vezu između ova dva rečna sistema.[14]

Najbrojnija vrsta velikih sisara na prostoru Okavanga je lečva, vrsta afričke antilope, kojih ima više od 60.000. Ona je nešto veća od impale. Hrani se vodenim biljkama, a samo muški primerci imaju rogove.[15][16]

Papirus i trska najviše su rasprostranjene na ovom podrčju i čine veći deo vegetacije. Tokom poplava plutaju iznad vode sa korenima koji su duboko u vodi. Obale reka imaju visok nivo mulja u kombinaciji sa peskom.[17][18]

Pretnje po područje uredi

Namibijska vlast predstavila je planove za izgradnju hidroelktrane u regiji Zambezi, a taj potez bi ugrozio reku Okavango i područja kroz koja ona protiče. Dok zagovornici tvrde da bi efekat bio minimalan, ekolozi tvrde da bi ovaj projekat mogao da uništvi veći deo biljno i životinjskog svega u Okavango rečnoj delti.[19][20][21]

Galerija uredi

Reference uredi

  1. ^ Cecil Keen. 1997
  2. ^ T.S. McCarthy. 1993. The great inland deltas of Africa, Journal of African Earth Sciences, vol. 17, no. 3. str. 275–291
  3. ^ „Seven Natural Wonders of Africa – Seven Natural Wonders”. sevennaturalwonders.org. Arhivirano iz originala 21. 12. 2015. g. Pristupljeno 12. 9. 2018. 
  4. ^ Centre, UNESCO World Heritage. „World Heritage List reaches 1000 sites with inscription of Okavango Delta in Botswana”. whc.unesco.org. Pristupljeno 4. 4. 2018. 
  5. ^ Centre, UNESCO World Heritage. „Twenty six new properties added to World Heritage List at Doha meeting”. whc.unesco.org. Pristupljeno 4. 4. 2018. 
  6. ^ http://blog.africabespoke.com/okavango-delta-part-2/ Arhivirano 2009-07-19 na sajtu Wayback Machine Okavango Delta
  7. ^ Moanaphuti Segolodi, "Ditso Tsa Batawana," 1940. https://www.academia.edu/12170767/Ditso_Tsa_Batawana_by_Moanaphuti_Segolodi_1940
  8. ^ Bradley, John H. (oktobar 2009). „Gliding in a Mokoro Through the Okavango Delta, Botswana”. Cape Town to Cairo Website. CapeTowntoCairo.com. Arhivirano iz originala 19. 11. 2009. g. Pristupljeno 10. 11. 2009. 
  9. ^ „Lions of the Okavango”. Siyabona Africa. Pristupljeno 18. 4. 2018. 
  10. ^ Brennan, Zoe (24. 6. 2006). „The superlions marooned on an island”. The Daily Mail. Pristupljeno 18. 4. 2018. 
  11. ^ Main, Douglas (26. 11. 2013). „Photos: The Biggest Lions on Earth”. Live Science. Pristupljeno 18. 4. 2018. 
  12. ^ C. Michael Hogan. 2009
  13. ^ IUCN Cat Specialist Group (2006). Conservation Strategy for the Lion Panthera leo in Eastern and Southern Africa. IUCN, Pretoria, South Africa.
  14. ^ „Archived copy” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 6. 7. 2011. g. Pristupljeno 2. 2. 2011. 
  15. ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 30. 3. 2012. g. Pristupljeno 17. 8. 2011. 
  16. ^ L.F. Kortenhorst et al., 1986. Development of flood-recession cropping in the molapo's of the Okavango Delta, Botswana. Published in Annual Report (1986). str. 8. – 19 International Institute for Land Reclamation and Improvement Wageningen, The Netherlands (public domain). On line: [1]
  17. ^ „Okavango Delta – Part 2 -”. blog.africabespoke.com. Arhivirano iz originala 19. 7. 2009. g. Pristupljeno 4. 4. 2018. 
  18. ^ Barry Morton, "The Hunting Trade and the Reconstruction of Northern Tswana Societies after the Difaqane, 1838-1880," South African Historical Journal 36 (1997): 220-239. http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/02582479708671276
  19. ^ „FindArticles.com - CBSi”. findarticles.com. Pristupljeno 4. 4. 2018. 
  20. ^ „Threats - Okavango Delta”. www.okavangodelta.com. Arhivirano iz originala 22. 02. 2020. g. Pristupljeno 4. 4. 2018. 
  21. ^ „Chinese-Angolan project in Angola harvests over 1,200 tons of rice”. 11. 3. 2016. 

Spoljašnje veze uredi

 
Okavango rečna delta na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Окаванго_речна_делта&oldid=26957990”