Opsada Bresta
Opsada Bresta (engl. Defense of Brest Fortress), od 22. juna do 20. jula 1941, bila je nemačka pobeda u samom početku operacije Barbarosa.[1]
| Opsada Bresta | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Istočnog fronta u Drugom svetskom ratu | |||||||||||
 Istočni front u vreme bitke. | |||||||||||
| |||||||||||
| Sukobljene strane | |||||||||||
 SSSR |
 Nemačka | ||||||||||
| Jačina | |||||||||||
| oko 3.500 boraca[1] | oko 18.000 boraca[1] | ||||||||||
| Žrtve i gubici | |||||||||||
| čitava posada[1] | nepoznati[1] | ||||||||||
Pozadina uredi
Po sporazumu Ribentrop-Molotov, Brest je nakon nemačke invazije na Poljsku priključen SSSR 27. septembra 1939. U gradu se nalazila jedna od najvažnijih tvrđava na zapadnoj granici nekadašnjeg Ruskog carstva, izgrađena 1833-1840. Tvrđava-mostobran (na reci Bug), izgrađena u bastionskom sistemu, prečnika 2 km, podignuta je van grada. U 500 kazamata mogla se smestiti posada od 16.000 ljudi. U drugoj polovini 19. veka, po planovima Totlebena, podignut je pojas forova na 3-5 km od jezgra tvrđave. Tvrđava je delimično obnovljena početkom 20. veka, ali zbog slabe ekonomske moći Rusije, forovi su bili bez kupola, sa otvorenim vatrenim položajima za artiljeriju i pešadiju, i kazamatima sigurnim samo od pogodaka oruđa kalibra do 320 mm. U Prvom svetskom ratu demolirana je i napuštena bez borbe u leto 1915, a u sovjetsko-poljskom ratu Poljaci su je zauzeli 19. avgusta 1920. i obnovili.[1]
Na početku nemačke agresije na SSSR 1941, Brest je bio na pravcu nastupanja desnog krila nemačke grupe armija Centar. Nemačka 45. pešadijska divizija, ojačana oklopnim jedinicama i podržana avijacijom, dobila je zadatak da zauzme Brest. Pravac prema Brestu zatvarale su 6. i 42. pešadijska divizija iz sovjetske 4. armije.[1]
Bitka uredi
Nemački napad počeo je u 3 časa i 30 minuta 22. juna 1941. i zatekao je glavninu sovjetskih snaga na obuci u okolini grada. Nemci su istog dana okružili Brest.
Glavnina sovjetske 6. i 42. divizije, pod pritiskom nadmoćnijih nemačkih snaga, odstupila je istočno od Bresta, a delovi tih divizija sa 33. inžinjerijskim pukom i graničnim odredom, ukupne jačine oko 3.500 vojnika, organizovali su odbranu grada i njegove tvrđave sa težištem u citadeli. Nemci su u dvodnevnim borbama uspeli zauzeti grad i delove tvrđave, sem citadele i kobrinskog utvrđenja. Za to vreme deo branilaca uspeo je da se probije iz grada. Ostali su organizovali kružnu odsudnu odbranu i posebnu komandu u citadeli.[1]
Nemci su ponovo izvršili napad 29-30. juna i slomili herojski otpor glavnine branilaca, a zatim 1. jula povukli glavninu 45. pešadijske divizije iz Bresta, ostavivši dva bataljona radi likvidacije preostalih branilaca. Borbe u Brestu vođene su sve do 20. jula, kad je posle 28-dnevne borbe, poginuo i poslednji branilac grada.[1]
Posledice uredi
Grad je ostao pod nacističkom okupacijom sve do leta 1944. Crvena armija oslobodila je grad 28. jula 1944.[1]