Palestra

Palestra (lat. palaestra) u antičkom Rimu je otvoreno dvorište pokriveno peskom ili, ređe, patosano, a ponekad je moglo da bude i deo parka, sa bazenom za plivanje u sastavu rimskih termi ili kupatila, ili bez njega.^[1]

Istorija uredi

Iako ovaj arhitektonski oblik u antičkom svetu poreklo vodi iz grčkog klasičnog i helenističkog perioda, od reči gimnazijuma, palestru ne treba uvek poistovećivati sa gimnazijumom (kao posebnim objektom jer u antičkom Rimu), jer su palestra u antičkom Rimu najčešće bila sastavni deo kupatila ili termi.

Poreklo naziva uredi

Palestra ili lat. рalаestra je latinizovani oblik grčke reči παλαίστρα nastale od glagola παλαίω — rvati se.

Konstrukcija i namena uredi

Iako je palestra najčešće bila otvoreno dvorište pokriveno peskom ili, ređe, patosano, ponekad je moglo da bude i deo i parka. Palestre su obično bile okružene porticima na jednoj ili više bočnih strana, gde su se nalazile klupe.

Sadržavala je staze za trku i kamene komore za odlaganje sportske opreme.

Veće građevine imale su palestre sa bazenima za plivanje na otvorenom (lat. natatio). Iz palestre se ulazilo u apoditerijum i frigidarijum.

U velikim termama palestre su bile povezane sa kultnim prostorijama, bibliotekama, slušaonicama, tabernama, nimfeumima, a u ponekim slučajevima i sa pozorištem ili amfiteatrom.^[2]

U rimskom svetu pojavljuju se od 1. veka (prvo u zapadnim provincijama carstva i Rimu), a na Istoku nešto kasnije.

Palestre su služile su za igre loptom, dizanje tereta ili gimnastičke vežbe.^[3]

Palestra sa bazenom (u sredini) u Pompeji

Izvori uredi

^ Inge Nielsen, Thermae et Balnea. The Architecture and Cultural History of Roman Public Baths , Vols. I-II, 2 nd edition, Aarhus University Press, Aarhus. (1993). str. 114.
^ Inge Nielsen, Thermae et Balnea. The Architecture and Cultural History of Roman Public Baths , Vols. I-II, 2 nd edition, Aarhus University Press, Aarhus. (1993). str. 163.
^ Inge Nielsen, Thermae et Balnea. The Architecture and Cultural History of Roman Public Baths , Vols. I-II, 2 nd edition, Aarhus University Press, Aarhus. (1993). str. 164.

Literatura uredi

Lalović, Jovanović i Ružić 1997 - Anka Lalović, Svetozar Jovanović, Mira Ružić, Romulijana - Gamzigrad. Kasnoantička utvrđena palata. Terme, Starinar n. s. 48, Beograd, 199-208.
Glass, Stephen Lloyd Palaistra and gymnasium in Greek architecture Ann Arbor : University Microfilms, (1988). XII p. 269

Spoljašnje veze uredi

[1] Inge Nielsen, Thermae et Balnea. The Architecture and Cultural History of Roman Public Baths , Vols. I-II, 2 nd edition, Aarhus University Press, Aarhus. (1993). str. 114.

[2] Inge Nielsen, Thermae et Balnea. The Architecture and Cultural History of Roman Public Baths , Vols. I-II, 2 nd edition, Aarhus University Press, Aarhus. (1993). str. 163.

[3] Inge Nielsen, Thermae et Balnea. The Architecture and Cultural History of Roman Public Baths , Vols. I-II, 2 nd edition, Aarhus University Press, Aarhus. (1993). str. 164.

[1]

[2]

[3]