Parlament Škotske
Parlament Škotske (škot. Parliament of Scotland, škotgel. Pàrlamaid na h-Alba) bio je zakonodavno tijelo Kraljevine Škotske. Parlament, kao i drugi institucije, razvile su iz tokom srednjeg vijeka iz kraljevog savjet biskupa i grofova. Kao parlament po prvi put je prepoznat 1235. godine, tokom vladavine Aleksandra II, kada je opisan kao colloquium[a] i već je imao političku i pravosudnu ulogu. Do početka 14. vijeka, prisustvo vitezova i slobodnih posjednika postalo je važno, a prisustvovalo je 1326 zastupnika iz kraljevskih gradova. Sačinjen od „tri staleža” — sveštenstva, plemstva i kraljevskih gradova — koji su se sastajali u jednom vijeću, parlamet je davao saglasnost za podizanje poreza i odigrao je važnu ulogu u sprovođenju sudstva, spoljne politike, ratova i svi drugim pitanjima vezanim za zakonodavstvo. Parlamentarne poslove su vršile i „sestrinske” institucije, kao što su Generalni savjet i Konvencija staleža. One su mogle da obave mnoge poslove kojima se bavio i parlament — porezi, zakonodavstvo i donošenje zakona — ali im je nedostojao krajnji autoritet punog parlamenta.[1]
Parlament Škotske se sastajao više od četiri stoljeća, sve do proglašenja sine die za vrijeme Zakona o Uniji iz 1707. godine. Poslije toga Parlament Velike Britanije je djelovao i za Englesku i Škotsku do stvaranja ujedinjene Kraljevine Velike Britanije 1. maja 1707. godine. Kada je Parlament Irske ukinut 1801. godine, njegovi viši članovi su spojeni sa onim što danas zovemo Parlament Ujedinjenog Kraljevstva.[2] Od januara 1801. do 1927. godine, zvaničan naziv države je bio Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Irske (iako je Irska Slobodna Država nastala u decembru 1922. godine).
Parlament do stvaranja Unije dugo je predstavljan kao ustavno nepotpuno tijelo[3] koje je služilo samo kao pečat za kraljevske odluke, ali su istraživanja tokom ranog 21. stoljeća otkrila da je imao aktivnu ulogu u škotskim poslovima, a ponekad je bio i smetnja za škotsku krunu.[4]
Vidi još
urediNapomene
uredi- ^ Na srpski se colloquium može prevesti kao „rasprava”, „razgovor” i sl.
Reference
uredi- ^ Brown, Keith M.; Tanner, Roland (2004). „Introduction”. The History of the Scottish Parliament: Parliament and politics in Scotland, 1235-1560 (na jeziku: engleski). Edinburgh University Press. ISBN 9780748614851. Pristupljeno 18. 7. 2019.
- ^ Mann, Alastair (2013). „Introduction: A Brief History of an Ancient Institution - The Scottish Parliament”. Scottish Parliamentary Review (na jeziku: engleski). str. 1—50. Pristupljeno 18. 7. 2019.
- ^ Rait, Robert Sangster (1924). The parliaments of Scotland (na jeziku: engleski). Maclehose, Jackson and co. Pristupljeno 18. 7. 2019.
- ^ Tanner, Roland (2001). The Late Medieval Scottish Parliament: Politics and the Three Estates, 1424-1488 (na jeziku: engleski). Tuckwell. ISBN 9781862321748. Pristupljeno 18. 7. 2019.; Brown, Keith M.; Tanner, Roland (2004). The History of the Scottish Parliament: Parliament and politics in Scotland, 1235-1560 (na jeziku: engleski). Edinburgh University Press. ISBN 9780748614851.
 | Ovaj članak vezan za Ujedinjeno Kraljevstvo je klica. Možete doprineti Vikipediji tako što ćete ga proširiti. |
