Patrijarh antiohijski Spiridon
Patrijarh Spiridon (grč. Πατριαρχης Σπυριδωνος rođ. Anastasios Evfimiou, 25 mart 1838, Kipar, 16. januar 1921 ostrvo Halki) - episkop Antiohijske pravoslavne crkve; Patrijarh antiohijski i svega Istoka (1891-1898)[1].
| Patrijarh antiohijski Spiridon | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Svetovno ime | Anastasios Evfimiou |
| Datum rođenja | 25. mart 1838. |
| Mesto rođenja | Kipar, |
| Datum smrti | 16. januar 1921. (82 god.) |
| Mesto smrti | ostrvo Halki, |
| Patrijarh antiohijski i svega Istoka | |
| Godine | (1891-1898). |
| Prethodnik | Gerasim |
| Naslednik | Meletije II |
Biografija
urediRođen je 25. marta 1838. godine u selu Agios Nikolaos na Kipru (sada deo okruga Pafos)[2].
Učio je na Bogoslovskoj školi Časnog Krsta u Jerusalimu, pod rukovodstvom svog strica, mitropolita Petrskog Meletija.
Arhiepiskop lidski Gerasim ga je 5. aprila 1858. hirotonisan u čin đakona. Godine 1861. podignut je u čin arhiđakona manastira Svetih Konstantina i Jelene u Jerusalimu. Godine 1874. rukopoložen je u jeromonaha. Služio kao iguman u Gazi.
12. februara 1884. godine, u hramu Groba Gospodnjeg u Jerusalimu, hirotonisan je za episkopa i uzdignut u dostojanstvo arhiepiskopa tavorskog. Iste godine je postavljen za čuvara trona Ptolemejske eparhije. Godine 1886. postavljen je za patrijaršijskog epitropa u Vitlejemu.
14. oktobra 1891. godine izabran je za patrijarha antiohijskog i celog Istoka.
Po stupanju na dužnost, obavezao se da će otvoriti bogoslovsku školu u Damasku i starati se o unapređenju lokalnih pravoslavnih škola i dobrotvornih ustanova. Međutim, nije ispunio svoja obećanja.
Za vreme Spiridove patrijaršije, spor između Arapa i Grka za kontrolu nad Antiohijskom patrijaršijom, koji su sirijski istoričari 7 dugih godina nazivali „patrijarhalnom krizom“ ili „antiohijskim problemom“, dostigao je vrhunac. U ovom periodu je takođe došlo do intenziviranja prozelitističke propagande od strane katoličkih i protestantskih organizacija. Na vrhuncu „patrijaršijske krize“, sirijski Vali Hasan-paša bio je preplavljen bezbrojnim pritužbama pravoslavnih Arapa protiv grčkog patrijarha Spiridona. Kada je postalo jasno da patrijarh Spiridon nije sposoban da rukovodi Antiohijskom patrijaršijom, u čijoj su ogromnu većinu činili Arapi, grčki i arapski mitropoliti pozvali su svog Spiridona da dobrovoljno podnese ostavku.
Na poziv lokalnih svetovnih vlasti pravoslavne sirijske zajednice, 31. januara (12. februara) 1898. godine, Sinod i lokalni arhonti objavili su ostavku patrijarha Spiridona na lični zahtev i izbor mitropolita kilikijskog Germana, Grka. po nacionalnosti, kao čuvara patrijaršijskog prestola. Pod pritiskom Visoke porte, carigradski patrijarh je bio prinuđen da prizna ostavku patrijarha Spiridona, uprkos nedostatku kvoruma na Arhijerejskom sinodu. Zvanično je obavestio ostale patrijarhe o sadržaju obaveštenja o Spiridonovoj ostavci dobijenog od Germana. Porta je 23. februara iste godine odobrila odluku o svrgavanju Spiridona.
I pored protesta samog svrgnutog jerarha, kao i intervencije carigradskog patrijarha Konstantina V i jerusalimskog Damjana (Kasatosa), Sveti Sinod Antiohijske pravoslavne Crkve počeo je da bira novog predstojatelja[3].
Preminuo je 16. januara 1921. godine na ostrvu Halki.
Izvori
uredi- ^ „Primates of the Apostolic See of Antioch | Antiochian Orthodox Christian Archdiocese”. ww1.antiochian.org. Pristupljeno 2024-02-18.
- ^ MUFARRIJ, Rafeek. The Patriarchal Crisis In The See of Antioch And The Election of Melatios Doumani Causes, Main Events and Results 1891-1899 (Teza). Theological Research Exchange Network (TREN).
- ^ Lisovoj, Nikolaj Nikolaevič (2006). Russkoe duhovnoe i političeskoe prisustvie v Svâtoj Zemle i na Bližnem Vostoke v XIX – načale XX v. Moskva: Indrik. ISBN 978-5-85759-327-1.