Paljenje sveća u Beogradu
Paljenje sveća u Beogradu je bila svakodnevna antiratna akcija koja je trajala od 08. oktobra 1991. do 08. februara 1992. godine. Akciju su pokrenule Nataša Kandić i Biljana Jovanović.[1]
Društveno-političke okolnosti
urediVeć krajem 80ih godina 20.veka na teritoriji bivše Jugoslavije bukti nacionalizam i zatežu se odnosi između tadašnjih republika koji eskaliraju prvim oružanim sukobima u Hrvatskoj i Sloveniji. Zvanično rat počinje 1991. godine i u Srbiji se dešavaju masovne mobilizacije[2] koje prvo pogađaju nacionalne manjine u Vojvodini. 24. avgusta 1991. godine tenkovi JNA su krenuli na Vukovar. Mediji pod režimom vladajuće stranke Slobodana Miloševića su prenosili snimke i slike konvoja tenkova koje narod zasipa cvećem.
Žene u crnom su organizovale potpisivanje peticije za raspisivanje referenduma protiv mobilizacije građana Srbije za rat u Hrvatskoj i sakupile 78 hiljada potpisa. Ipak, ova tema nikada nije došla na dnevni red u Skupštini Srbije.
U ovakvoj društveno-političkoj klimi, počinju da se organizuju prvi mirovni protesti u Beogradu. Građani koji se protive ratu, nasilnoj mobilizaciji uprkos činjenici da u Srbiji zvanično nikada nije objavljeno ratno stanje, počinju da se okupljaju.
Akcija paljenja sveća
uredi08. oktobra 1991. godine u 20 časova, ispred Predsedništva Srbije otpočela je mirovna akcija odavanja počasti žrtvama rata pod nazivom „Sveće za sve poginule u ratu". Slogani ove akcije bili su „Solidarnost sa svim pobunjenicima protiv rata" i „Za sve poginule u ratu"[2]. Građani su se okupljali svakog dana, na istom mestu i u isto vreme narednih pet meseci, do 08. februara 1992. godine i palili sveće za sve poginule, bez obzira na nacionalnu i versku pripadnost i bez obzira na kojoj strani su se borili.
To je bilo mesto gde su dolazili ljudi kojima je bilo bitno da mogu slobodno da govore, da pokažu šta misle o toj ratnoj politici koja je tada već bila potpuno očigledna
— Nataša Kandić
Svi građani koji su prisustvovali mogli su da se upišu u Knjigu žalosti koja je otvorena povodom samoubistva rezerviste Miroslava Milenkovića iz Gornjeg Milanovca[4] koji je tim činom iskazao svoj konačni stav prema ratu.
Tokom trajanja ove akcije pročitano je više od 3000 imena osoba koje su stradale na teritoriji Hrvatske.
Reference
uredi- ^ Žene u crnom. „Kratka istorija antiratnog otpora u Srbijib1991-1992” (PDF).
- ^ a b Žilić; Savić; Milosavljević, Maja; Anđela; Marko (maj 2020). „"Rat u Srbiji (1991-2001): jeste se desilo"”. str. 40.
- ^ „Sveće za stradale u SFRJ”. Vesti.rs. Pristupljeno 2022-11-14.
- ^ „Miroslav Milenković, 20. septembar 1991. - Žene u crnom”. zeneucrnom.org. Pristupljeno 2022-11-13.