Ples na šipci
Ples na šipci (engl. pole dance) je oblik scenske umjetnosti, istorijski povezan sa striptiz i noćnim klubovima, koji kombinuje ples i akrobacije i izvodi se na vertikalnoj burleska šipci. Ovaj oblik umjetnosti je nedavno postao popularan kao oblik fitnesa i mejnstrim zabave, a koji praktikuju mnogi entuzijasti u teretanama i plesnim studijima. Veliki broj amaterskih i profesionalnih takmičenja u plesu na šipci se održava širom svijeta.
| Ples na šipci | |
|---|---|
 Vježba „zastava” | |
| Prethodnik | Malahamba |
| Era nastanka | 20. vijek |
Od sredine prve decenije 21. vijeka, promoteri plesa na šipci pokušavaju da promijene percepciju ljudi o ovoj scenskoj umjestnosti i da ga promovišu kao neseksualni oblik plesa i akrobacija.
Ples na šipci zahtijeva značajnu snagu, fleksibilnost i izdržljivost.[1] Na odgovarajući način uključuje atletske pokrete kao što je penjanje, okretanje i obrtanje tijela koristeći udove za držanje. Gornji dio tijela i velika snagu su potrebni da bi se steklo dobro poznavanje ove umjetnosti, kao i rigorozni treninzi.[2][3]
Ples na šipci se smatra oblikom vježbi[4] koje se mogu koristiti kao aerobne i anaerobne vježbe. U sadašnje vrijeme priznate škole i kvalifikacije su uobičajena pojava.[5]
Istorija uredi
Upotreba šipke za svrhu sporta ili vježbanja je praćeno unazad najmanje osam stotina godina dio tradicionalnoj indijskog sporta malahambe, koji koristi principe izdržljivosti i snage pomoću drvene šipke, šire u prečniku od moderne standardne šipke. Kineska šipka, porijeklom iz Indije, koristi dvije šipke na kojoj ljudi izvode „trikove prkoseći gravitaciji” kao što je skok sa šipke na šipku, otprilike na šest metara iznad tla.[6]
Dvadesetih godina 20. vijeka, putujući cirkusi su izvodili ples na šipci sa šipkom u sredini šatora. Na kraju je ples na šipci prešao iz šatora u bar, i tu se kombinovao sa burleska plesom. Najraniji zabilježeni snimak plesa na šipci je nastup Bel Džangls u Magvamps striptiz klubu u Oregonu.[7] Od osamdesetih godina 20. vijeka, ples na šipci je sve više uključivan u striptiz tačke, kao i go-go ples ili ples u grilu, prvo u Kanadi a zatim u Sjedinjenim Državama. Od devedestih godina 20. vijeka, Fonija Mondej, Kanađanka koja se preselila u Los Anđeles, počela je da predaje ples na šipci kao umjetnost. Ona je snimila prvi trening na šipci koji se koristio u fitnes vježbama. Od tada, časovi plesa na šipci su postali popularni kao oblik rekreativnog i takmičarskog sporta. Kejti Kots, poznata takmičarka u plesu na šipci, i International Pole Sport Federation trenutno promovišu kampanju uključivanja plesa na šipci na Olimpijske igre 2016. godine.[8]
Šipka uredi
Standardna šipka uredi
Standardna šipka za ples obično se sastoji od šupljeg čeličnog ili mesinganog stuba kružno presjeka, koji se prostire od poda do plafona. Pričvršćivanjem za plafon dobija se veća stabilnost, ali se to ne primjenjuje uvije, posebno u klubovima sa višim plafonima ili u prenosivim objektima. U Sjedinjenim Državama, prečnije je obično 5 cm, što omogućava zahvatanje šipke jednom rukom bez poteškoća. U Aziji je prečnim obično 4,5 cm ili manje.
Druga uobičajena šipka je rotirajuća šipka; kao što ime govori, slična je standardnoj statičnoj šipci ali se okreće pomoću kugličnih ležajeva. Svrha ove šipke je da se stvori bolji zamah i veća brzina da bi se postigao veći dramatični efekat.
Dostupne su kućne verzije koje se mogu koristiti za praksu ili aerobnu vježbu. Materijali od kojih su šipke obično napravljene uključuju polirani nerđajući čelik, hromirani čelik, mesing, premazivanje prahom ili titanijumom. Svaka površina materijala ima različite osobine prilikom hvatanja. Polirani čelik je jedan od najklizavijih materijala, koji predviđa brži, tečniji ples i odličan je za okretanje; mesingana šipka pruža veće trenje, omogućavajući lakše držanje tokom izvrtanja, pravljenja poza i nastanka sporog, senzualnog plesnog stila. Proizvodi kao što su kreda, Dry Hands ili iTac mogu se koristiti kako bi se „zakačili” za šipku.
Šipka za nastup uredi
Postoje šipke koje se mogu koristiti u klubovima kako bi se poboljšao vizuelni efekat. Te šipke su napravljene od jake plastike i sadrže vodu, sjajan i posebno reflektivan materijal koji se može koristiti u kombinaciji sa stroboskopom ili skrivenim svjetlom u bazi grede. Međutim, ove šipke nisu omiljene među igračima koji žele da postignu bolje rezultate na šipci, jer se blago savijaju i imaju tendenciju da trenjem stvore opekotine prilikom spuštanja nezavisno od brzine.
Vježba uredi
Ples na šipci je stekao popularnost kao vježba sa povećanjem svijesti o prednostima opšte snage i fitnesa. Ovi oblici vježbanja povećavaju opštu snagu tijela koristeći samo tijelo kao otpor, dok nastaje toniranje tijela u potpunosti. Tipičan režim vježbanja počinje sa vježbama snage, plesnim pokretima, čučnjevima, sklekovima i trbušnjacima i postepeno nastaju uslovi za okretanje, penjanje i izvrtanje koji su svrha ovih vježbi. Razlozi za prijavljivanje na ovu scensku umjetnost su uglavnom želja žena za osnaživanjem samopouzdanja, u skladu sa kojima su erotske komponente ove umjetnosti još uvijek predmet polemike.[9] Neke feministkinje tvrde kako se seksualno plesanje ovog tipa ne može smatrati osnaživanjem jer izbor da učestvuju nije napravljen u slobodi od ograničavajućih struktura moći, posebno imajući u vidu performativni aspekt mnogih klasa.[10]
Malahamba je sa druge strane svagda bio istorijski akrobatski sport sa šipkom. Sport ima dobro zabilježenu istoriju koja datira najranije iz 1135. godine sa detaljima njenog praktikovanja u Malasolasi, u kojoj piše da ovaj sport razvija snagu, agilnost i fleksibilnost osobe. Malahamba je jedna od najnaprednijih izometrijskih abdominalnih mišićnih vježbi u istoriji.
U porastu je broj muškaraca koji uključuju ples na šipci u svoje fitnes programe.[11] U Australiji, UK i SAD, plesni studiji su počeli da nude časove samo za muškarce. U Kini je 2007. godine Nacionalno takmičenje u plesu na šipci osvojio muškarac. Plesni instruktor Zang Peng, 23. godine, nadmašio je mnogo žena kako bi dostigao glavnu nagradu.[12]
Takmičenje uredi
Takmičenje u plesu na šipci u SAD počinje sa Deža Vu lancom striptiz klubova 1991. godine sa događajem zvanim Po'Lympics koje se održavalo svake godine tokom cijele decenije.[13] Ovo takmičenje je dovelo do stvaranja raznih takmičenja koja su usljedila, kako u industriji striptiz klubova tako i u fitnes programu.
Širok raspon amaterskih i profesionalnih takmičenja održava se raznim zemljama širom svijeta. Takmičarima je striktno zabranjeno obnaživanje i fokus je na plesu na šipci kao atletskoj i umjetničkoj formi plesa i fitnesa. Prvo Miss Pole Dance World takmičenje održano je u novembru 2005. u Amsterdamu i Britanka Elena Gibson je osvojila titulu. Sljedećeg dana Elenu je diskvalifikovao organizator Džon Bener zbog mnogo kontroverzi i titulu je dobila drugoplasirana Reiko Sumune iz Japana.
Grupa advokata je pokušala ples na šipci uključiti na Ljetne olimpijske igre 2012. u Londonu kao probni događaj.[14][15] Međutim, s obzirom da je ovo novi trend, ne postoji standardizovani sistem bodovanja za takmičenje i opisi tehnika variraju od klubova u različitim regionima.[16] Svjetsko takmičenje u plesu na šipci je otvoreno za sve zemlje na svijetu i održano je prvi put 2009. godine.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Pole dance requirements Wendiegoneferal.com
- ^ Given, Karen (02. 04. 2010). „Pole Dancing Is Empowering Performance Art”. wbur.org.
- ^ „Chinese dreamer swaps army for pole-dancing”. BBC News. 31. 01. 2012.
- ^ dancing: It s not just for strippers anymore ABC News
- ^ Cambridge University society offers pole dancing tuition Arhivirano na sajtu Wayback Machine (17. april 2010) Google.com
- ^ The Complete Guide of Indian Pole Gymnastics / All About Mallakhamb 1. YouTube. 11. 05. 2010. Pristupljeno 1. 05. 2015.
- ^ „A Brief History Of Pole Dance”. The Pole Dancing Shop. Arhivirano iz originala 15. 04. 2015. g. Pristupljeno 1. 05. 2015.
- ^ ABC: Can Pole Dancing Make Leap From Strip Bars to Olympics?. December 10, 2010.
- ^ Claire Griffin Sterrett. „The Pole Story”. Pristupljeno 1. 05. 2015.
- ^ Allen, Kerry Louise, BA (Hons), MSc, MA. „Poles Apart? Women Negotiating Femininity and Feminism in the Fitness Pole Dancing Class” (PDF). University of Nottingham:. Pristupljeno 21. 09. 2014.[mrtva veza]
- ^ Wong, Amanda (27. 01. 2010). „Pole dancing for men?”. Straitstimes.com. Arhivirano iz originala 30. 01. 2010. g. Pristupljeno 27. 09. 2010.
- ^ „Watch out, men on poles”. Asiaone.com. Arhivirano iz originala 06. 12. 2008. g. Pristupljeno 27. 09. 2010.
- ^ Showgirls Magazine December 1998 page 58
- ^ Rosemary Black (23. 02. 2010). „Pole dancing could be recognized as a sport and headed to the Olympics”. nydailynews.com. Arhivirano iz originala 26. 02. 2010. g.
- ^ „Recognize Pole Dancing as New Olympic Sport”. Bhsjacket.com. Arhivirano iz originala 12. 04. 2010. g. Pristupljeno 18. 10. 2012.
- ^ „Get ready sports fans, pole dancers eye Olympics”. ESPN.com. Pristupljeno 31. 07. 2014.
Spoljašnje veze uredi
Mediji vezani za članak Ples na šipci na Vikimedijinoj ostavi