Портал:Niš/Izabrani članak decembar
Nais (lat. Naissus) je bio antički rimski grad, kog su prvog naselili Dardanci u 3. veku p. n. e., a kasnije su ga utvrdili Rimljani. U Naisu su rođeni budući rimski carevi Konstantin Veliki i Konstancije III. Tokom 5. i 6. veka naizmenično su ga osvajali Huni, Istočni Goti, Gepidi, Vizantija i Avari. Slovenska plemena su ga osvojila oko 612.-614. godine. Na mestu antičkog Naisa danas se nalazi grad Niš.
Nais se razvio u zapadnom delu Niške kotline, koja je rečnim putem povezana sa susednim kotlinama centralno balkanskog prostora, na desnoj obali Nišave. Grad je obuhvatao teritoriju od oko 25 hektara, na severu se prostirao do lat. Mutatio Sarmatorum kod Ražnja, a na jugu do lat. Ad Herculem kod Žitorađe, na istoku se oblast Naisa graničila se teritorijom Remezijane. Privredni razvoj grada omogućila su rudišta koja su se nalazila na okolnim planinama, dok je sama kotlina bila pogodna za razvoj stočarstva i zemljoradnje.