Projekt Orion
Projekt Orion je bio američki projekt kosmičkog broda pogonjenog eksplozijama minijaturnih atomskih bombi. Ideju je dao Stanislav Ulam 1947.[1], a projekt je započet 1958. godine. Glavni projektanti su bili Ted Tejlor i Friman Dajson.
Korišćenje atomskih bombi trebalo je omogućiti izuzetno veliki potisak i visok specifični impuls, korišćenjem tehnologije već poznate u to vrijeme. To bi omogućilo relativno jeftine i brze međuplanetarne letove sa velikim teretom.
Zbog zabrane testiranja nuklearnog oružja u atmosferi, koje je stupilo na snagu 1963, projekt je napušten iako je testiranje prototipa potvrdilo pravilnost koncepta.
Zamišljeni rad
uredi
Orion je trebalo da radi na sljedećem principu.[2]
- Male nuklearne ili termonuklearne bombe, jačine od nekoliko kilotona, bi se izbacivale sa broda unazad.
- U pogodnom trenutku, dolazi do detonacije. Kada udarni talas stigne do broda, debela ploča od čelika ili aluminijuma prima na sebe udar.
- Ova ploča je povezana sa brodom putem sistema amortizera, sa jednim ili više stepena. Ovo ublažava udar, i pogodnom konstrukcijom pretvara ga u seriju mini udara, podnošljivih za posadu.
Sistem amortizera takođe prenosi potisak eksplozije na brod-ploča-amortizer sistem, i dolazi do kretanja broda unaprijed, po principu akcije i reakcije.
- Kada je udar apsorbovan, ciklus se ponavlja od prve tačke.
Period ubrzavanja broda bi bio praćen perodom „tišine“, kada brod putuje inercijom. Za slijetanje, brod se okreće i vrši usporenje novom serijom ekslozija.
Osobine
uredi
Nuklearni pulsni pogon zamišljen za Orion bi obezbjeđivao 20 do 30 km/s izlaznu brzinu mlaza, sa meganjutnima potiska. Dizajn je bio efikasan samo za veće mase, od kojih su neke prikazane u tabeli.
Report Dženeral Atomiksa iz 1959[3] je prikazao osobine za 3 različite veličine Orion kosmičkih brodova:
| "Satelit" Orion |
"Srednja veličina" Orion |
"Super" Orion | |
|---|---|---|---|
| Dijametar broda | 17–20 m | 40 m | 400 m |
| Masa broda | 300 t | 1000–2000 t | 8,000,000 t |
| Broj bombi | 540 | 1080 | 1080 |
| Masa jedne bombe | 0.22 t | 0.37–0.75 t | 3.00 t |
Svi ovi dizajni su mogli da se ostvare i sa tehnologijom dostupnom sredinom 20. vijeka ili nešto kasnije.
Većina materijala u svakoj bombi je u stvari trebalo da minimizira radioaktivnost apsorpcijom neutrona, i da efikasno presese snagu eksplozije do debele potisne ploče broda.
Primjena
urediOrion kosmički brodovi bi se koristili za istraživanja sunčevog sistema. Teoretska najveća brzina je bila procijenjena na oko 3 do 10% od brzine svjetlosti. Predviđene misije su uključivale put do Marsa ili do nekog mjeseca Saturna, sa korisnim teretom od stotina ili hiljada tona.
Međuzvjezdano putovanje je isto moguće, ali bi u najboljem slučaju trebalo oko 100 godina za odlazak do najbliže zvijezde Proksima Kentauri i natrag. Neki autori su predviđali i upotrebu Oriona za odbranu od asteroida koji idu prema Zemlji.
Prototip
urediPrototip dužine jednog metra koji je koristio obični C-4 eksploziv za detonacije je uspješno isproban u kontrolisanom letu do visine od oko 185 stopa, dana 14. novembra 1959. Težina prototipa je bila oko 270 funti sa poklopcem a 230 bez njega. Pet eksplozivnih punjenja je izbacivano jedno za drugim i detonirano, u razmacima od 0,25 sekundi. Kontrolisano prizemljenje sa padobranom je izvedeno uspješno.[4]
Reference
uredi- ^ Dyson 2002, str. 2.
- ^ Dyson 2002, str. 2–4.
- ^ Dunne; Dyson and Treshow (1959). Dimensional Study of Orion Type Spaceships. General Atomics. GAMD-784.
- ^ Dyson 2002, str. 150–155.
Literatura
uredi- Dyson, George (2002). Project Orion : the true story of the atomic spaceship. Owl Books. ISBN 978-0-8050-7284-6.
- Dunne; Dyson and Treshow (1959). Dimensional Study of Orion Type Spaceships. General Atomics. GAMD-784.
