Rogožarski SIM-VIII
SIM - VIII je jugoslovenski avion sportsko turistički dvosedi, jednomotorni visokokrilac koji je proizveden 1931. godine u jugoslovenskoj fabrici aviona Ikarus iz Zemuna i Rogožarski iz Beograda[1][2].
 Rogožarski SIM-VIII | |
| Opšte | |
|---|---|
| Dimenzije | |
| Masa | |
| Pogon | |
| Performanse | |
| Početak proizvodnje | 1931 |
| Dužina | 6,60 |
| Razmah krila | 9,80 |
| Visina | 2,54 |
| Površina krila | 15,40 |
| Prazan | 445 |
| Normalna poletna | 675 |
| Klipno-elisni motor | Simens 110 |
| Snaga | 77 kW |
| Maks. brzina na H=0 | 173 km/h |
| Dolet | 450 km |
| Plafon leta | 5.000 m |
| Brzina penjanja | 250 m/min |
Projektovanje i razvoj
uredi
Avion SIM-VIII je projektovao inženjer Sima Milutinović krajem 1930. godine. Prvi probni let je obavljen 1931. god. Avion je bio visokokrilni jednokrilac (parasol) sa jednim motorom Simens 110 KS, drvenom dvokrakom elisom, sa dva člana posade koji su sedeli jedan iza drugog. Avion je namenjen civilnoj upotrebi tj. obuci sportskih pilota, demonstracionim i turističkim letovima. Na avionu SIM-VIII je primenjeno nekoliko novih konstruktivnih rešenja čiji je cilj da pojednostavi i pojeftini proizvodnju aviona bez narušavanja letnih karakteristika.
Tehnički opis
urediAvion je pretežno drvene konstrukcije sa čvorovima od čelika. Trup je u celosti izrađen od drveta obložen šperom a krila su noseća konstrukcija od drveta presvučena platnom. Krila su srednje debelog profila sa zaobljenim krajevima. Sa svake strane, krila su poduprta sa parom kosih upornica od čeličnih cevi, koje su se oslanjale na trup aviona. Rezervoar za benzin se nalazio u središnjem delu između krila tj. na njihovom spoju. Kormila su izrađena od zavarenih čeličnih cevi. Stajni trap je bio fiksan potpuno napravljen od čeličnih cevi odlikovao se velikom čvrstoćom što je omogućavalo avionu sletanje na veoma neravne terene.[3]
Operativno korišćenje
urediAvion SIM-VIII je proizveden u 3 primerka u fabrici Rogožarski 1931. godine koji su bili u vlasništvu Aerokluba koja ga je koristio za propagandne letove i obuku sportskih pilota. Avioni su registrovani pod civilnim oznakama YU–PBC, YU–PBD i YU–PCI. Prvi od pobrojanih aviona je leteo sve do 1937. godine kada je povučen iz upotrebe a za druga dva nema podataka najverovatnije da su bila korišćena do početka rata. Pored ovih u fabrici Ikarus iz Zemuna su u toku 1933. godine proizvedena 2 primerka aviona SIM-VIII oni se ne nalaze u civilnom registru aviona najverovatnije da su proizvedeni za potrebe VV. Za ovaj avion je vezan jedan veliki uspeh. Naime, 19. jula 1932. godine je u Varšavi održan međunarodni aero-miting na kome je posada sa ovim avionom osvojila prvo mesto.[4][5]
Zemlje koje su koristile ovaj avion
uredi
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Janić, Čedomir; Petrović, Ognjan (2010). Vek avijacije u Srbiji 1910-2010, 225 značajnih letelica. Beograd: Aerokomunikacije. ISBN 978-86-913973-0-2.
- ^ Žutić. N. i Bošković. L., Ikarus - Ikarbus: 1923 - 1998, Ikarbus, Beograd, 1999.
- ^ Mikić 1933.
- ^ Petrović, O. (3/2004). „Vojni aeroplani Kraljevine SHS/Jugoslavije (Deo II: 1931 – 1941)". Let - Flight 3: ISSN 1450-684X
- ^ Stanojević, D.; Č. Janić (12/1982). „Životni put i delo jednog velikana našeg vazduhoplovstva - svetao primer i uzor naraštajima“. Mašinstvo 31: 1867 - 1876.
Literatura
uredi- Gunston, Bill (1989). World Encyclopaedia of Aero Engines (2 izd.). Wellingborough: Patrick Stephens Ltd. ISBN 978-1-85260-163-8.
- Lučić, Dušan D. (1936). Osnovi praktične aerodinamike sa opisima aeroplana (na jeziku: (jezik: srpski)). YU-Novi Sad: Vazduhoplovni Glasnik.
- Mikić, Sava (1933). Istorija jugoslovenskog vazduhoplovstva (na jeziku: (jezik: srpski)). YU-Beograd: Štamparija D. Gregorić.
- Petrović, Ognjan M. (2004). „Vojni aeroplani Kraljevine SHS/Jugoslavije (Deo II: 1931 – 1941)”. Let - Flight (na jeziku: (jezik: srpski)). Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva. 3: 30—87. ISSN 1450-684X.
- Stanojević, Dragoljub.; Janić, Čedomir (1982). „Životni put i delo jednog velikana našeg vazduhoplovstva - svetao primer i uzor naraštajima”. Mašinstvo (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: Savez inženjera i tehničara Jugoslavije. 31: 1867—1876.
- Janić, Čedomir; Petrović, Ognjan (2010). Vek avijacije u Srbiji 1910-2010, 225 značajnih letelica. Beograd: Aerokomunikacije. ISBN 978-86-913973-0-2.
- Janić, Čedomir; Petrović, Ognjan (2011). The Century of Sport Aviation in Serbia (na jeziku: (jezik: engleski)). Beograd: Aerokomunikacije.
- Nenadović, Miroslav (1967). Eksperimentalna istraživanja u razvoju koncepcije letelica (na jeziku: (jezik: srpski)). YU-Beograd: SANU (Posebna izdanja)- Spomenica knjiga 30. str. 167—189.
- Dimitrijević, Bojan; Miladinović P., Micevski M. (2012). Kraljevsko vazduhoplovstvo - Vojno vazduhoplovstvo Kraljevine SHS/Jugoslavije 1918-1944. Beograd: Institut za savremenu istoriju. ISBN 978-86-7403-169-8.
- Žutić. N. i Bošković. L., Ikarus - Ikarbus: 1923 - 1998, Ikarbus, Beograd, 1999.
- Đokić, Nebojša; Radovanović, Radovan (2017). „STVARANjE VAZDUHOPLOVSTVA KRALjEVINE SHS I FORMIRANjE RATNE DOKTRINE”. Zapisi (na jeziku: (jezik: srpski)). Požarevac: Istorijski Arhiv Požarevca. 6: 113 — 126. ISSN 2334-7082.