Sarema (ostrvo)

Sarema (est. Saaremaa; šved. Ösel; dan. Øsel; fin. Saarenmaa) najveće je estonsko ostrvo smešteno u zapadnom delu zemlje, u akvatoriji Baltičkog mora. Pripada arhipelagu Zapadnoestonskih ostrva. Administrativno pripada okrugu Sarema. Glavni i najveći grad na ostrvu je Kuresare i u njemu živi polovina ostrvskog stanovništva (od ukupno 30.966 stanovnka). Površina ostrva je 2.673 km².

Sarema

Izvorno ime: Saaremaa
Sarema
Geografija
Koordinate	58° 25′ 00″ S; 22° 30′ 00″ I
Okolne vodene površine	Baltičko more
Površina	2,673 km2
Dužina	90 km
Širina	88 km
Obala	oko 1,300 km
Visina	54 m
Administracija
Estonija
Okrug	Sarema
Najveći grad	Kuresare
Pokriva područje	Severna Evropa
Stanovništvo	30.966  (2013.)

Geografija

Ostrvo sarema nalazi se u zapadnom delu estonske akvatorije i sa površinom od je 2.673 km² najveće je ostrvo Zapadnoestonskog arhipelaga i uopšte u Estoniji, te četvrto po veličini ostrvo u Baltičkom moru (odmah posle Selanda, Gotlanda i Fina). Sarema razdvaja Riški zaliv na jugu i jugoistoku od ostatka Baltičkog mora. Od letonskog kopna na jugu ga odvaja Irbov moreuz. Na oko 6 kilometara severnije nalazi se ostrvo Hijuma, na istoku je ostrvo Muhu (odvojeno plitkim moreuzom Vajke Vain – deo unutrašnjeg mora Vajnameri), uz južnu obalu je ostrvo Abruka, dok je na zapadu ostrvo Vilsandi.

Ostrvo je jako izduženo u smeru zapad-istok i maksimalna dužina mu je oko 90 kilometara. „Zahvaljujući” poluostrvu Sirve koje se na jugu duboko uvuklo u more (u dužini od preko 30 kilometara) širina ostrva u smeru sever-jug dostiže i do 88 kilometara. Reljefom ostrva dominira uglavnom ravničarski pejzaž, posebno u istočnom delu, a nešto izdignutije tlo nalazi se na zapadu ostrva gde je i najviša tačka, brdo Raunamagi sa nadmorskom visinom od svega 54 metra. Obala Sareme je jako razuđena i prepuna je brojnih manjih zaliva i poluostrva (ukupna dužina obale je oko 1.300 kilometara). Okolne vode su dosta plitke, a uz obalu se nalaze brojna manja ostrva (oko 600) i podvodne hridi i grebeni. Na ostrvu se nalaze brojna manja jezera, a najveća među njima su Sur Laht, Mulutu Laht i Karujarv.

Najviši delovi ostrva izdigli su se iz mora pre oko 10.000 godina, a proces izdizanja ovog dela estonske teritorije aktivan je i danas te se tako zapadnoestonska ostrva u proseku izdižu oko 2 mm godišnje. U osnovi ostrva nalaze se krečnjačke sedimentne stene.

Ostrvo je prekriveno šumama koje zauzimaju preko 40% njegove teritorije, a kleka je jedan od simbola ostrva. Uz njegove obale nalaze se brojne kolonije prstenastih i sivih foka.

Krater Kali

Jedan od simbola ostrva je i lokalitet Kali koji predstavlja grupu od 9 jedinstvenih meteorskih kratera. Najveći krater ima prečnik od 110 metara i dubinu od oko 22 metra, a njegov donji deo ispunjen je vodom i preobražen u jezero Kali jarv. Preostali manji krateri prečnika od 12 do 40 metara i sa dubinama od jednog do 4 metra, raspoređeni su oko glavnog kratera. Starost kratera procenjuje se na oko 4000 ± 1000 godina. Pretpostavka je da je udarna snaga meteorita bila oko 80 TJ (što je ekvivaletno eksploziji 20 kilotona TNT-a).

Demografija i administrativna podela

Prema statističkim podacima iz 2013. na ostrvu je živelo 30.966 stanovnika, što čini oko 3% od ukupne estonske populacije. Prosečna gustina naseljenosti je 11,6 stan/km². Gotovo celokupnu populaciju ostrva čine etnički Estonci.

Celo ostrvo administrativno pripada okrugu Sarema i teritorijalno je podeljeno na 11 opština i na teritoriju jednog grada. Glavni i najveći grad na ostrvu je Kuresare sa oko 15.000 stanovnika.

Vidi još

• Geografija Estonije
• Zapadnoestonski arhipelag
• Sarema

Spoljašnje veze

• Званичан веб сајт округа Сарема