Semiz Ali-paša
Semiz Ali-paša ili Ali-paša Semiz (Mesići — 28. jun 1565, Istanbul) je bio veliki vezir Osmanskog carstva služeći sultana Sulejmana I Veličanstvenog. Ovu funkciju je obavljao od smrti Rustem-paše 10. jula 1561. godine, pa sve do svoje smrti. Bio je srpskog porijekla iz Podrinja. Dobio je nadimak Semiz, što na turskom jeziku znači debeo.
| Semiz Ali-paša | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Mesto rođenja | Mesići (ili Prača) |
| Datum smrti | 28. jun 1565. |
| Mesto smrti | Istanbul |
| Vojna karijera | |
| Služba | Osmansko carstvo |
| Čin | veliki vezir |
| Prethodnik | Rustem-paša Opuković |
| Naslednik | Mehmed-paša Sokolović |
U mladosti se borio protiv Kraljevine Ugarske.[1]
Na mjesto drugog vezira na Porti je došao pre 1555. godine. Pošto su i drugi veziri: Rustem-paša Opuković i Mehmed-paša Sokolović nastavljala opštu liniju turske politike, da raji, po mogućstvu, učine život što snošljivijim i da Srbe pridobiju na svima linijama kao državi odan, elemenat. I Semizu i Opukoviću se može pripisati, a Sokoloviću u prvom redu, što je Sulejman I Veličanstveni 1557. godine obnovio srpsku Pećku patrijaršiju i tim, Srpskoj crkvi dao novi polet.[2]
Obnovljena Patrijaršija radila je nesmetano na jačanju vjere. Godine 1561. kada je Semiz postao veliki vezir, obnovljena je i sama pećka crkva. U Gračanici je patrijarh Makarije dozidao novu pripratu. Iza toga dižu se crkve i manastiri po drugim mjestima. Manastir Grabovac podignut je sa naročitom milošću budimskog vezira, što manastirski ljetopis sa priznanjem ističe. Srbi u Ugarskoj dobijaju deset eparhija, a u Bosni više manastira. U Mrkšinoj crkvi proradila je 1562. god. mala crkvena štamparija, a iduće godine u Skadru druga. U Bosni, piše jedan srpski pisar 1564. godine, bio je turski namjesnik Mustafa-paša Sokolović, "srodnik blagočastivom i hristoljubivom patriarhu pećskom Kir Makariju".
Kod preseljenih Srba u Austriji bilo je, pod uticajem tih vijesti i pojava, nekoliko manjih i većih pokreta da se vrate natrag u Tursku. Naročito je bio važan pokret uglednog Šobota Popovića iz 1565. god. On je osuđen na smrt i pogubljen u Ljubljani, pod optužbom da je pomagao Turcima da preotmu Krupu, kao i da je spremao seobu srpskih izbjeglica, nazad u Tursku.[3]
Semiz je umro 28. juna 1565. godine u Istanbulu. Na mestu velikog vezira naslijedio ga je Mehmed-paša Sokolović.[4]
Reference uredi
- ^ Milošević 1994, str. 57.
- ^ Ćorović 1941, str. 409.
- ^ Ćorović 1941, str. 412.
- ^ Ćorović 1941, str. 413.
Literatura uredi
- Vladimir Ćorović (1941). „Istorija srpskog naroda“. Beograd.
- Dragiša Milošević (1994). Srbi na balkanskom raskršću. Kruševac.