Sirijska orijentalno-pravoslavna crkva
Sirijska orijentalno-pravoslavna crkva je jedna od autokefalnh drevnoistočnih crkvi. Nastala je nakon Halkidonskog sabora (451),[1] odvajanjem sirijskih monofizita od pravoslavne Antiohijske patrijaršije. Konačnu strukturu dobila je tokom 6. veka i od tada je postala poznata kao Jakovitska crkva, po episkopu Jakovu Baradeju koji je odigrao značajnu ulogu u njenom jerarhijskom organizovanju. Ova crkva, zajedno sa ostalim orijentalno-pravoslavnim crkvama, zastupa specifičnu miafizitsku hristologiju, poštuje izvorni Nikejsko-carigradski simbol vere, zastupa pravovernu pneumatologiju i ne priznaje filiokvističku jeres, niti bilo koju drugu hulu na Svetog duha.
Sirijska orijentalno-pravoslavna crkva ima začetak u monofizitskoj grupi u Siriji, okupljenoj oko svrgnutog antiohijskog patrijarha Petra, koji je umro u raskolu 488. godine. Jedan od njenih najznačajnijih poglavara bio je Sevir Antiohijski.[2] Posle progonstva iz Antiohije, crkva premešta svoje sedište u Mardin (današnja Turska), zatim u Homs (Sirija), a 1959. godine u Damask. U bogosluženju koristi Liturgiju Svetoga Jakova na sirskom jeziku (zapadnosirski obred). Od 878. godine poglavari ove crkve nose titularno ime Ignjatije. U savremenom dobu, uprkos starim hristološkim razlikama, Sirijska orijentalno-pravoslavna crkva je (zajedno sa ostalim orijentalno-pravoslavnim crkvama) obnovila teološki dijalog sa crkvama vaseljenskog pravoslavlja, što je dovelo do uspostavljanja međusobne saradnje i dobrih odnosa.
Reference
uredi- ^ Ostrogorski 1969, str. 79.
- ^ Jevtić 2011, str. 47-54.
Literatura
uredi- Bojan Bojanić, Monofiziti: Dohalkidonske hrišćanske verske zajednice - prikaz stvaralaštva, Beograd 2010.
- Zizjulas, Jovan (2001). „Eklisiološki problemi svojstveni odnosima istočnih halkidonskih i istočnih (orijentalnih) nehalkidonskih crkava” (PDF). Bogoslovlje: Časopis Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta u Beogradu. 45 (1-2): 135—152. Arhivirano iz originala (PDF) 24. 09. 2019. g. Pristupljeno 24. 03. 2018.
- Janjić, Dragana (2012). Dohalkidonske crkve. Leposavić: Institut za srpsku kulturu.
- Janjić, Dragana (2013). „Počeci osnivanja zapadno-sirijske (jakovitske) crkve” (PDF). Bogoslovlje: Časopis Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta u Beogradu. 72 (2): 320—335. Arhivirano iz originala (PDF) 09. 05. 2020. g. Pristupljeno 06. 02. 2018.
- Jevtić, Atanasije (2011). „Hristologija Sevira Antiohijskog nije pravoslavna” (PDF). Teološki pogledi. 44 (2): 47—54. Arhivirano iz originala (PDF) 19. 10. 2020. g. Pristupljeno 24. 03. 2018.
- Meyendorff, John (1989). Imperial unity and Christian divisions: The Church 450-680 A.D. The Church in history. 2. Crestwood, NY: St. Vladimir's Seminary Press.
- Majendorf, Džon (1997). Imperijalno jedinstvo i hrišćanske deobe: Crkva od 450. do 680. godine. Kragujevac: Kalenić.
- Nikolić, Sanja (2013). Za mir svega sveta i sjedinjenje svih: Bogoslovski dijalog Pravoslavne crkve sa Drevnoistočnim (nehalkidonskim) crkvama. Požarevac: Eparhija braničevska.
- Ostrogorski, Georgije (1969). Istorija Vizantije. Beograd: Prosveta.
- Perović, David (2001). „Dijalog sa antihalkidoncima: Hristologija Svetoga Maksima Ispovednika u Pismima XII-XV” (PDF). Bogoslovlje: Časopis Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta u Beogradu. 45 (1-2): 153—161. Arhivirano iz originala (PDF) 24. 09. 2020. g. Pristupljeno 24. 03. 2018.
- Popović, Radomir V. (2007). „Neke od najvećih hrišćanskih jeresi prvog milenijuma: arijanstvo, monofizitstvo, filiokve (filioque)”. Crkva Hristova i svet religije: Antologija pravoslavnih viđenja (2. dopunjeno izd.). Beograd: Dosije. str. 331—336.
