Smit i Veson model 3
Smit i Veson model 3 (engl. Smith & Wesson Model 3), američki revolver iz 19. veka, u proizvodnji od 1870. Iako nikad nije bio naročito popularan u SAD, masovno je korišćen u carskoj Rusiji i knjaževini Crnoj Gori[a].[1][2]
| Smit i Veson model 3 | |
|---|---|
 Smit i Veson model 3. | |
| Vrsta | revolver |
| Poreklo |  SAD |
| Upotreba | |
| Upotreba u | SAD Ruska imperija Knjaževina Crna Gora |
| Bojno delovanje | 1870-1918. |
| Proizvodnja | |
| Proizvođač | Smit i Veson |
| Specifikacije | |
| Masa | 1,13 kg |
| Dužina | 292 mm |
| Dužina cevi | 152 mm |
| Kalibar | 0,44 inča/11,2 mm |
| Vrsta operacije | revolver s obaračem jednostavnog dejstva |
| Brzina zrna | 229 m/s |
| Maks. ef. domet | 50 m |
| Magacin | doboš sa 6 metaka |
Proizvodnja uredi
Revolveri Smit i Veson model 3, sa prelamanjem cevi i doboša naniže, pojavili su se 1870, kada je kompanija Smit i Veson počela da proizvodi vojne revolvere velikog kalibra. Ovi revolveri koristili su municiju kalibra 11,2 mm (0,44 in) sa centralnim paljenjem. Međutim, isticanje patenta za revolvere punjene otpozadi koji je firma Smit i Veson držala od 1855 do 1869. dovelo je do pojave konkurencije na američkom tržištu, pre svega od firme Kolt. Tako je Smit i Veson od 1871. počeo da proizvodi revolvere za vladu Rusije, koja je bila u procesu modernizacije vojske. Ogromne ruske porudžbine potpuno su popunile kapacitete firme za 7 godina, iako je to dugoročno dovelo do gubitka tržišta u SAD, uglavnom zbog konkurencije firme Kolt (koja je od 1873. proizvodila veoma popularni Kolt Mirotvorac), koja je iskoristila priliku da ostvari skoro potpun monopol na ogromnom tržištu koje se otvorilo kolonizacijom Divljeg zapada posle Američkog građanskog rata.[2]
Karakteristike uredi
Revolver ovog tipa, takozvani prelamajući revolver (engl. top break revolvers) ima telo iz dva dela, spojena bravom iznad i iza doboša i šarkom ispod cevi. Revolver se može otvoriti, guranjem naviše šuplje brave na gornjoj strani tela neposredno ispred oroza (koja se tako otkači od klina na zadnjoj strani tela ispred oroza) i potiskivanjem cevi nadole. Revolver se tako može „prelomiti” nadole: gornji deo tela se otkači od zadnjeg dela, a cev i doboš se rotiraju nadole oko šarke koja spaja cev sa donjim delom tela revolvera.[2]
Otvaranje revolvera automatski aktivira zvezdasti izbacivač čahura, koji je montiran na šestougaonoj osovini u sredini doboša i aktivira se pomoću postolja i zupčanika. Doboš za 6 metaka dugačak je 37-40 mm (kod kasnijih modela je duži). Mehanizam za bravljenje tela revolvera je snažan, i dodatno je pojačan urezom na gornjoj strani oroza, koji zakači gornju ivicu brave kada se oroz potpuno spusti. Obarač je jednostavnog dejstva (oroz se mora nategnuti ručno pre svakog opaljivanja).[2]
Iako je ovo bilo kvalitetno oružje popularno kod strelaca u metu, nikada nije stvarno prihvaćeno u SAD. Američki korisnici više su voleli metke velikog kalibra sa jačim punjenjem, koji nisu smatrani bezbednim kod revolvera sa prelamajućim telom. Tako su Amerikanci po pravilu davali prednost revolverima sa telom iz jednog dela (engl. solid frame revolvers), kao što je bio čuveni Kolt Mirotvorac, a jedini izuzetak bili su džepni revolveri malog kalibra, kao Smit i Veson model 1.[2]
Napomene uredi
- ^ Dobijen od Rusije 1874.
Izvori uredi
- ^ Nikola Gažević, Vojna enciklopedija 8, Vojnoizdavački zavod, Beograd (1974), str. 146-147
- ^ a b v g d Myatt, Frederick (1981). An illustrated guide to pistols and revolvers. London: Salamander. str. 64—67. ISBN 0-86101-097-3. OCLC 59815942.
Spoljašnje veze uredi
- Small Arms of WWI Primer 021: Austro-Hungarian Revolver M1898 Rast & Gasser (na jeziku: englleski), Pristupljeno 2023-02-03