Spomenik knezu Stanoju
Spomenik knezu Stanoju je podignut na imanju porodice Marković u Zeokama. Mesto podizanja spomenika je ujedno i mesto pogibije Stanoja, koji je pao među prvima 1804. godine u seči knezova. Ovaj događaj je imao svog udela u podizanju Prvog srpskog ustanka. Ovaj spomenik je svrstan u grupu spomenika kulture od velikog značaja.[1]
| Spomenik knezu Stanoju | |
|---|---|
 Spomenik knezu Stanoju | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Zeoke |
| Opština | Beograd-Lazarevac |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1804. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od velikog značaja |
| Vlasnik | Republika Srbija |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd |
| beogradskonasledje | |
Istorija uredi
Stanoja su pred kućom ubili Turci, početkom 1804 godine. Na mestu njegove pogibije se i nalazi spomenik. Posle smrti Stanoja ubrzo. Ovde je takođe i pala prva žrtva protivničke vojske, jer je Stanojev sinovac Nikola odmah osvetio svog strica. Događaj je obeležen nadgrobnim spomenikom sa zapisom. Smatra se da je spomenik postavljen neposredno posle Stanojeve pogibije. Danas je ovo istorijsko mesto jedan od retkih materijalnih dokumenata o događajima pred I srpski ustanak.
Nadgrobni kamen je svojevremeno pronašao lazarevački učiteljski zbor, o čemu postoji zapis na zadnjoj strani spomenika, početkom druge polovine XIX veka. Godine 1904. podignut je u blizini starog novi spomenik, rad Đovanija Bertota, u čast knezu Stanoju i njegovom sinovcu Nikoli. Godine 1964. postavljena je i bronzana ploča i uređen prostor oko ovih spomenika.[2]
Godine 1964. obeležavajući 160. godišnjicu pogibije kneza Stanoja, na hrastu pored starog nadgrobnog spomenika postavljena je ploča sa stihovima iz narodne pesme "Početak bune protiv dahija".
Galerija uredi
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Spomenik Knezu Stanoju — Spomenici kulture u Srbiji”. SANU.
- ^ http://beogradskonasledje.rs pristupljeno 22.6.2014. godine.
