Srbi kriptohrišćani
Nako osmanskog osvajanje srpskih zemalja krajem 14. vijeka, počelo je preobraćanje pravoslavnih Srba.[1] Konstantin Mihailović, osmanski janičar srpskog porijekla, govorio je o Srbima kriptohrišćanima u janičarskim redovima, koji su preobaćeni kao dječaci preko danka u krvi.[2] Prvi dokumentovani dokaz o kriptohrišćanstvu kod Srba došao od priznanja osmanskog delije srpskog porijekla francuskom ambasadoru na osmanskom dvoru 1568. godine.[1] On je priznao da pripada srpskom narodu i vjeri, da živi sa Turcima i da se pretvara (da je musliman), ali da je rođen, i da se u svom srcu osjeća, kao hrišćanin.[1] Religijski sinkretizam u srpskim porodicama je zabilježen u osmanskim dokumentima. Na osmanskom popisu 1848. godine u Novom Pazaru zabilježen je primjer da „jedan brat vjeruje u Hrista, a drugi u Muhameda”, kao i nekoliko onih kojima je otac hrišćanina a sinovi muslimani. U Raškoj oblasti, čak i poslije Prvog svjetskog rata, neke hrišćanske udovice su se preudale muslimanima i tajno su ostale hrišćanke, dok su bile „prve muslimanke” u društvu.[3]
Antropološke studije su potvrdile da su muslimanske porodice slavi krsnu slavu, dok je kod nekih muslimanskih porodica u 19. i 20. vijeku zabilježeno obilježavanje krsne slavi i Božića.[4][3][5]
Srpska nacionalistička istoriografija je koristila religijski sinkretizam i kriptohrišćanstvo u Bosni i Hercegovini kao dokaz srpskog porijekla Bosanskih muslimana.[6]
U srpskom, i u ostalim južnoslovenskim jezici, koristi se termin dvovjerstvo.[7][8]
Vidi još
uredi- Srbi muslimani
- Laramani, Albanci kriptohrišćani
Reference
uredi- ^ a b v Skendi, Stavro (1980). Balkan Cultural Studies. East European Monographs. str. 248. ISBN 978-0-914710-66-0.
- ^ Stephen Turk Christensen (1990). Violence and the Absolutist State: Studies in European and Ottoman History. Akademisk Forlag. str. 81. ISBN 978-87-500-2940-3.
- ^ a b Petrović, Petar Ž. (1984). Raška: antropogeografska proučavanja. Posebna izdanja. Etnografski institut Srpske akademije nauka i umetnosti. str. 216—217. „života; one su i sada potajne hrišNanke, a u društvu su prave muslimanke. U početku menjanja vere islam je bio prividan, neiskren, če- sto samo po vidnim znacima (nošnji, ophoćenju, muslimanskim poz- dravima i dr.)”
- ^ Jastrebov 1879, str. 141.
- ^ Filipović, Milenko (1967). „Različita etnološka građa”. Srpski etnografski zbornik. 80: 97.
- ^ Dennis Dennis Charles Washburn; A. Kevin Reinhart (2007). Converting Cultures: Religion, Ideology, and Transformations of Modernity. BRILL. str. 429. ISBN 978-90-04-15822-1.
- ^ Deringil, Selim (2012). Conversion and Apostasy in the Late Ottoman Empire. Cambridge University Press. str. 112. ISBN 978-1-107-00455-9.
- ^ Skendi 1967.
Literatura
uredi- Jastrebov, Ivan S. (1879). Podatci za istoriju Srpske crkve. Beograd: Državna štamparija.
- Stojančević, Vladimir (1971). Južnoslovenski narodi u Osmanskom carstvu od Jedrenskog mira 1829. do Pariskog kongresa 1856. godine. Beograd: Izdavačko-štamparsko preduzeće PTT.
- Stephen Turk Christensen (1990). Violence and the Absolutist State: Studies in European and Ottoman History. Akademisk Forlag. str. 81. ISBN 978-87-500-2940-3.
- Skendi, Stavro (1980). Balkan Cultural Studies. East European Monographs. str. 248. ISBN 978-0-914710-66-0.
- Skendi, Stavro (1967). „Crypto-Christianity in the Balkan Area under the Ottomans”. Slavic Review. Association for Slavic, East European, and Eurasian Studies. 26 (2): 227—246. JSTOR 2492452. doi:10.2307/2492452.
- Bennassar, Bartolomé; Bennassar, Lucile (1989). Les chrétiens d'Allah: l'histoire extraordinaire des renégats, XVIe et XVIIe siècles. Perrin. ISBN 978-2-262-00721-8.