Srednjovekovni grčki jezik
Srednjovekovni grčki ili vizantijski grčki jezik, je naziv za fazu grčkog jezika koja je postojala od 4. veka n. e. do pada Carigrada 1453. godine. Smatra se prelazom iz starogrčkog u novogrčki jezik. Od 7. veka srednjovekovni grčki jezik je zamenio latinski kao službeni jezik Vizantijskog carstva.
Istorija uredi
Car Konstantin Veliki preneo je, između 324. i 330. godine, prestonicu Rimskog carstva iz Rima u Konstantinopolj. U oblasti oko Konstantinopolja dominantan jezik bio je grčki. Međutim, latinski jezik je ostao zvaničan jezik Carstva iako je njegov uticaj slabio. Sve do početka 6. veka zvanični dokumenti pisani su na latinskom jeziku. Pored toga, delovi Justinijanovog Corpus Iuris Civilis-a vremenom su prevedeni na grčki jezik. Preokret je nastupio u doba vladavine cara Iraklija (610–641) koja se smatra prelaskom iz ranovizantijskog u srednjovizantijski period tj. početkom srednjeg veka u Vizantiji.[1] Grčki jezik postao je zvanični jezik Istočnog rimskog carstva. Latinsku titulaturu zamenjuje grčka te je titula imperatora zamenjena titulom vasilevsa (grčka titula bazileusa – βασιλεύς) 629. godine.[2] Međutim, činjenica je da su Vizantinci sebe nazivali Romejima dugo nakon pada Carstva. Termin Vizantija nastao je tek u 16. veku.
Ocenjeno je da je grčki jezik bio maternji manje od jednoj trećini stanovništva Vizantijskog carstva, tj. oko osam miliona ljudi. Broj onih koji su govorili grčkim jezikom bio je daleko veći. Grčkim jezikom govorilo se na teritorijama južno od Jirečekove linije i u Maloj Aziji, sem Jermenije na krajnjem istoku.[3] U svakom slučaju, celo Carstvo bilo je pod jakim uticajem grčkog jezika. U južnim delovima carstva (Egipat i Severna Afrika), Aleksandrija je bila centar grčke kulture i jezika. Ona je 642. godine pala u ruke Arabljana te je na ovim prostorima tokom 7. i 8. veka grčki jezik zamenjen arapskim. Takođe, upotreba grčkog jezika slabi i u Siriji.[4] U uticajnu sferu grčkoj jezika ostala je Sicilija, Kipar, Mala Azija i Balkan. Krajem 11. veka Seldžuci napadaju maloazijske teritorije i napreduju ka zapadu. Padom Carigrada (1453), Peloponeza (1460), Trapezunta (1461), Atine (1465) i Kandije (1669), srednjovekovni grčki jezik gubi svoj status nacionalnog jezika. Jezik Grčke od 1821. godine smatra se novogrčkim jezikom.
Reference uredi
- ^ Ostrogorski 1969, str. 110
- ^ Ostrogorsky 1969, "The Struggle for Existence (610-711)". str. 106.
- ^ Kaimio, Jorma, The Romans and the Greek Language, Commentationes Humanarum Litterarum 64. Helsinki: Societas Scientiarum Fennica, 1979.
- ^ Lombard 2003, str. 93.
Izvori uredi
- Ostrogorski, Georgije (1969). Istorija Vizantije. Beograd: Prosveta.