Српски дијалектолошки зборник

Srpski dijalektološki zbornik, je časopis Srpske akademije nauka i umetnosti i Instituta za srpski jezik SANU. Časopis je osnovao Aleksandar Belić 1905. godine.

Srpski dijalektološki zbornik

Tip	naučni časopis
Format	23 cm
Izdavač	Srpska akademija nauka i umetnosti i Institut za srpski jezik SANU
Redakcija	dr Nedeljko Bogdanović, dr Miroslav Nikolić, dr Dragoljub Petrović, dr Slobodan Remetić
Glavni urednik	akademik Slobodan Remetić
Osnivanje	1905
Jezik	srpski
Sedište	Institut za srpski jezik SANU
Tiraž	500
ISSN	0353-8257
Veb-sajt	[]

O časopisu

Časopis Srpski dijalektološki zbornik (dalje SDZb) posvećen je narodnim govorima. Prvi je srpski specijalizovani lingvistički časopis.

Istorijat

Prvi broj SDZb izašao je 1905. godine. Pokrenuo ga je Aleksandar Belić u okviru Srpske kraljevske akademije. U prvom broju je objavljena studija Aleksandra Belića „Dijalekti istočne i južne Srbije“ kojom je postavljen temelj u proučavanju prizrensko-timočkih govora srpskog jezika, kao i model u proučavanju narodnih govora uopšte u okviru tradicionalnog pristupa dijalektologiji. Prva knjiga sadrži i dve karte. U uvodu je naznačeno je sadržaj rezultat specijalne studije, za koje je autor prikupljao građu tokom 1901-1902. godine. Time su otpočela dijalektološka proučavanja u srpskom jeziku. SDZb je stekao status najreprezentativnijeg glasila toga tipa u slovenskom svetu. Na njegovim stranicama objavljene su kapitalne monografije iz srpske dijalektologije, među kojima i dve Belićeve i četiri Ivićeve. Iako profilisan da objavljuje priloge iz nacionalne naučne discipline, SDZb ima status časopisa međunarodnog ranga.

SDZb je do danas izašao u šezdeset pet knjiga, objavivši brojne studije o srpskim govorima, kao i rečnike pojedinih govora. Časopis izdaju Srpska akademija nauka i umetnosti i Institut za srpski jezik SANU.

Aleksandar Belić, pokretač i prvi urednik Srpskog dijalektološkog zbornika

Akademik Slobodan Remetić, glavni urednik Srpskog dijalektološkog zbornika

Periodičnost izlaženja

U početku SDZb je izlazio nekoliko godina, te je zbog ratova pravio i veće pauze. Prva knjiga izašla je 1905. godine, druga 1911, naredna 1927. a četvrta 1932. godine. Pred Drugi svetski rat, 1940. godine izašle su deveta i deseta knjiga dok je naredna objavljena 1950. Knjiga jedanaesta objavljena je pod novoosnovanim Institutom za srpski jezik SAN. Časopis i danas nije promenio svoju fizionomiju i izlazi kao godišnjak uglavnom u jednoj ili u dve sveske.

Urednici

Od 1905. do 1960. godine uređivao ga je akademik Aleksandar Belić (I – XIII knjiga), potom (do 1974. godine) akademik Mihailo Stevanović (knjige XIV – XX), od 1976. do 1999. akademik Pavle Ivić (knjige XXI – XLVIII), od 2002. ga uređuje akademik Aleksandar Mladenović (knjige XLIX – LV). Nakon smrti Aleksandra Mladenovića (2010), urednik Srpskog dijalektološkog zbornika postao je akademik Slobodan Remetić.

Autori priloga

Autori priloga pripadaju istaknutim poslanicima u oblasti dijalektoloških proučavanja. Detaljan spisak autora priloga (do. 2015. godine) nalazi se u objavljenoj bibliografiji časopisa pod naslovom „Sto deset godina Srpskog dijalektološkog zbornika (1905–2015) – bibliografija“, autora dr Brankice Marković.

Elektronski oblik časopisa

Pristup elektronskom obliku časopisa u kome se članci nalaze u punom tekstu nalazi se u digitalnom repozitorijumu Instituta za srpski jezik SANU na adresi: Digitalni repozitorijum SANU i instituta

Literatura

• Spasojević, Marina, „Aleksandar Belić kao pokretač lingvističke periodike na početku XX veka”, Srpski jezik i njegovi resursi: teorija, opis i primene 3, 44/1 (2015), 39–48.
• Peco, A. „Dijalektologija u časopisima na srpskohrvatskomjezičkom području”, Naučni sastanak slavista u Vukove dane, 9 (1980),141–163.
• Stevanović, Mihailo, „Jezički časopisi Instituta”, Naš jezik, XX/1–5, (1973–74), 23–31.
• Marković, Brankica, „Sto deset godina Srpskog dijalektološkog zbornika (1905–2015) – bibliografija“, Srpski dijalektološki zbornik, 62, 333–349.
• Marković, Jordana (pr.), Aleksandar Belić - 110 godina od pojave Srpskog dijalektološkog zbornika : zbornik radova sa istoimenog naučnog skupa, Niš, Filozofski fakultet, 2017.
• Stevanović, Mihailo, "Osnivanje časopisa i njihov karakter – pre Drugog svetskog rata i za 10 posleratnih godina", Naš jezik HH/1–5, Beograd, 23–31.