Staroarapski jezik

Staroarapski jezik je najranije potvrđena faza arapskog jezika, počev od prve potvrde ličnih imena u devetom veku pre nove ere, kulminirajući kodifikacijom klasične arapije početkom VII stoljeća. Prvobitno je osnovni jezik Safaitiski i Hismaitski na kojima su bili natpisi, nastao je prvenstveno od modifikovane Nabatajskog pisma nakon propasti Nabatejskog kraljevstva. Pored toga, natpisi na starojm arapskom su potvrđeni u Dadanitičkom pismu i grčkoj abecedi, od kojih se ovaj drugi pokazao neophodnim u rekonstrukciji jezičke fonologije.

Klasifikacija

Stari arapski jezik i njegovi potomci su centralni semitski jezici i najslabije su povezani sa severozapadnim semitskim jezicima, jezicima dadanitskog, tajamitskim natpisima, slabo razumenim jezicima označenim ka Thamudiski i drevnim jezicima Jemena napisanim na drevnom južno-arapskom pismu. Stari arapski jezik, međutim, razlikuje se od svih od njih sledećim inovacijama:^[1]

1. Negativne rečce m */mā/; lʾn*/lā-ʾan/ > KAr lan
2. mafʿul G-pasivnom participu
3. predlozi i prilozima f, 'n,',, ht,'kdi
4. nekim konjuktivima u glasu – a
5. izgovora glasa –t
6. nivelisanje - na alomorfu ženskog kraja
7. komplementarnosti i podređenosti glasa –n
8. upotreba f- za uvođenje modalnih rečenica
9. nezavisno sastavljanje zamenica sa (') i
10. tragovi nunacije

Istorija

Asirski konjanici tragaju za poraženim Arapima

Najranije potvrde arapskog su lična imena iz asirskog perioda. Od II veka p. n. e nadalje, lična imena su potvrđena natpisima Nabatejaca, a Nabatejski arapski supratratni uticaj može se videti na Nabatejsko aramejskom. Datirani u 1. vek p. n. e, Safaitski i Hismaitski natpisi, skoncentrisani u Hauranu i Hismi odgovaraju na forme arapskog jezika koje koriste nomadi tih regiona.^[2]

Kasna antička je pratila jezičku Arabizaciju dalje: u Jemenu u 6. veku, pogotovo na jeziku trgovine i među vojskom, i nakon uticaja Kinda u Palestini, kako se očekivalo, u područjima gde su drevna severna arapske pisma bila korišćena . Međutim, Nabatejsko pismo funkcionalno nije zamenilo drevna severna arapska pisma, a nestajanje natpisa u drevnim severno-arapskim pisanjima možda je imalo više veze sa integracijom naroda koji su ih proizveli u arapsko društvo u nastajanju u kojem je dan -na-dana uloga ovih naroda se promenila.^[3]

Dijalekti, akcenti i varijante

Safaitski natpisi pripadaju kontinuumu staro arapskih dijalekata koji uključuje i dijalekt koji se govori u delovima Nabataje i jezik koji su ispisani himskim zapisima.^[1]

Različiti kontinuum, Stari Higazi, je osnova Kuranskog konsonantnog teksta i postao je literarni registar i prestiž govornog dijalekta Omajadskog carstva. Još napredniji oblik je potvrđen na papiru i doveo je do ranih arapskih kolokvijala na kojima se nalazila grčka transkripcija.

Sistemi pisanja

Himanski i Safaitski jezici

Tekstovi koji su sastavljeni na oba pisma sadrže skoro 50.000 zankova koji pružaju prilično detaljan prikaz starog arapskog jezika.^[2]

Dadanitski jezik

Jedan tekst, sastavljen na Dadanitičkom pismu, iz severozapadne Arabije, daje jedini ne-nabatejski primer starog apskog jezika iz Hidžaza.^[2]

Nabatejski jezik

Na Nabatejskom pismu su otkrivena samo dva teksta koja su u potpunosti napisana na arapskom jeziku. Natpis En Avdat sadrži dve linije arapske molitve ili himne ugrađene u aramejski zavetni natpis. Drugi je natpis Namarah, iz 328 g. n. e, koji je podignut oko 60 mi (97 km) jugoistočno od Damaska. Većina primera arapskog jezika dolaze iz supstrata koji su bili pod uticajem jezika kao što su nabatejski aramejski jezik.^[2]

Prelazni Nabatejsko-arapski

Sve veći korpus tekstova urezan na pismu koje je bilo između klasičnog Nabatejsko aramejskog i onog koje se sada zove arapsko pismo iz severozapadne Arabije obezbeđuje dalje leksički i neki morfološki materijal za kasnije faze starog arapskog na ovom području. Tekstovi pružaju važne uvide u pogledu razvoja arapskog pisma iz njegovog Nabatejskog pretka i predstavljaju važan pogled na dijalekte starog Hidžaza.^[2]

Arapski

Samo tri prilično kratka natpisa u potpuno razvijenom arapskom pismu poznate su iz predislamskog perioda. Dolaze iz VI veka iz Sirije, dva iz južne regije na granicama Havrana, Džabal Usajs (528. g. n. e.) i Harran (568. g. n. e), a jedan iz Zebeda (512. g. n. e), grada blizu Alepa. Oni su osvetlili lingvistički karakter arapskog jezika i zanimljivi su zbog informacija koje pružaju o evoluciji arapskog pisma.^[2]

Grčki

Fragmentni dokazi na grčkom pismu, "Greko-Arabika", jednako su ključni kako bi pomogli u potpunosti razumijevanju starog arapskog jezika. Ona obuhvata primere starog arapskog na grčkoj transkripciji iz dokumentarnih izvora. Prednost grčkog pisma je u tome što nam daje jasan pogled na samoglasnike starog arapskog jezika i može da baci svetlo na važnu fonetičku realizaciju starih arapskih fonema. Konačno, jedan preislamski arapski tekst sastavljen na grčkim slovima je poznat, i označen A1.^[2]

Vidi još

Reference

^ ^a ^b Al-Jallad, Ahmad (2015). An Outline of the Grammar of the Safaitic Inscriptions. BRILL. str. 48. ISBN 9789004289826.
^ ^a ^b ^v ^g ^d ^đ ^e „Al-Jallad. The earliest stages of Arabic and its linguistic classification (Routledge Handbook of Arabic Linguistics, forthcoming)”. www.academia.edu. Pristupljeno 8. 12. 2015.
^ al-Azmeh, Aziz (2014). The Emergence of Islam in Late Antiquity: Allah and His People. Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-72936-0.

[веза1-1] Al-Jallad, Ahmad (2015). An Outline of the Grammar of the Safaitic Inscriptions. BRILL. str. 48. ISBN 9789004289826.

[веза2-2] v ^g ^d ^đ ^e „Al-Jallad. The earliest stages of Arabic and its linguistic classification (Routledge Handbook of Arabic Linguistics, forthcoming)”. www.academia.edu. Pristupljeno 8. 12. 2015.

[веза3-3] -Azmeh, Aziz (2014). The Emergence of Islam in Late Antiquity: Allah and His People. Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-72936-0.

[1]

[2]

[3]