Teodora Komnin
Teodora Komnin (grč. Θεοδώρα Κομνηνή; rođena oko 1145. godine) bila je sestričina vizantijskog cara Manojla Komnina i žena jerusalimskog kralja Balduina III Jerusalimskog.
| Teodora Komnin | |
|---|---|
 Teodora Komnin | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | oko 1145. |
| Mesto rođenja | Istanbul, |
| Datum smrti | ? |
| Porodica | |
| Supružnik | Balduin III Jerusalimski |
| Potomstvo | Aleksije Komnin, Irina Komnin |
| Roditelji | Isak Komnin (sevastokrator) |
| Dinastija | Komnin |
| Kraljica Jerusalima | |
| Period | 1158–1162 |
| Prethodnik | Morfija od Melitene |
| Naslednik | Agnesa od Kurtenea |
Biografija uredi
Teodora je bila ćerka Isaka Komnina, vizantijskog sevastokratora i sina Jovana II Komnina. Njen ujak je bio Manojlo I Komnin, a Marija Komnin polu sestra.[1]
Balduin III dolazi na jerusalimski presto 1153. godine preuzimajući vlast od svoje majke reagenta Melisende Jerusalimske. Pošto je bio neoženjen, Visoki savet Jerusalima izglasao je da treba da se oženi i da ženu treba tražiti iz Vizantijskog carstva, najmoćnijeg i najbogatijeg suseda. Četiri godine kasnije oženio se vizantijskom princezom Teodorom, sestričinom cara Manojla Komnina. Savezništvo sa Vizantijom bilo mu je potrebno u borbi protiv sve moćnijeg muslimanskog zengidskog vojskovođe Nur ad Dina, sultana Sirije, najvećeg neprijatelja Jerusalima, koji je jedino strepeo od vizantijskog cara o čemu svedoči njegovo oklevanje da napadne kneževinu Antiohiju na koju je Vizantija polagala vazalna prava još od vremena Prvog krstaškog rata. Iako je brak sklopljen iz političkih razloga, ljubav između Balduina i Teodore bila je iskrena. Balduin je ostao veran svojoj ženi sve do svoje smrti 1163. godine.
Posrednik u Carigradu bio je krstaški baron Hamfri II od Torona, u pratnji Atarda, arhibiskupa Nazareta i još dvojicom ambasadora. Venčanje je bilo prava senzacija u Jerusalimu. Vizantijski car nije štedeo novca. Njen miraz je vredeo 100.000 hiperpira, a Vilijam od Tira navodi da je samo za venčanicu car potrošio 14.000 hiperpera. Teodora je kao miraz dobila grad Akru i svim prihodima grada ako ga nadživi i ako ne budu imali dece.[2]
Ambasadori su sa Teodorom stigli u Jerusalim u septembru 1158. godine, a venčanje je obavio antiohijski patrijarh. Njihov brak je bio kratak i bez dece jer je Balduin umro 1162. godine u svojoj 33. godine, u Bejrutu nakon kraće bolesti, nakon čega Teodora sa svojih 17 godina postaje udovica.
Nakon njegove smrti Jerusalimsko kraljevstvo je nasledio njegov brat Amalrik, a teodora se nastanila u Akri, koja je prema prethodnim dogovorima ostala njen miraz i poklon.
Četiri godine nakon Balduinove smrti, Andronik, Teodorin rođak, posetio je Svetu zemlju i dobio gospodstvo Bejrut na upravu od Amalrika, Balduinovog brata i naslednika. Iz Bejruta je, po navodima Vilijama od Tira, Andronik je pobegao Nur ad Dinu u Damask od vizantijskog cara Manojla koji nije odobravao incestne afere koje je Andronik imao. Teodora je pošla sa njim. Tamo je Androniku rodila dvoje dece. Njih dvoje ipak nisu bili u braku, a i bili su u bliskom srodstvu, tako da to nije bilo odobravano od strane crkve, pa su bili ekskomunicirani. Nekoliko godina kasnije je Teodoru i njeno dvoje dece zarobio Nićifor Paleolog, upravnik Trapezunda i preda ih Manojlu Komninu i iskoristio ih kao mamac da Andronika privuče u Carigrad. Godine 1180. Andronik se predao Manojlu, ali je ipak uspeo da ga ubedi i da dobije amnestiju, na šta je uticalo i Andronikovo poznanstvo i dobri odnosi sa aristokratskim porodicama unutar carstva.[3] Pošto je njegova indiskrecija bila prevelika da bi potpuno bio amnestiran on je poslat u unutrašnje izgnanstvo, na obalu Crnog mora. Kasnije su postojali navodi da je organizovala zaveru i protiv Andronika kada se ovaj dočepao carskog prestola. Međutim, za takve tvrdnje ne postoji dovoljno dokaza. Teodora se nakon 1183. godine ne pojavljuje u istorijskim izvorima.
Vidi još uredi
Literatura uredi
- Fajfrić, Željko (2006). Istorija krstaških ratova. Sremska Mitrovica: Tabernakl. ISBN 978-86-85269-05-9.
