Tržni centar Kalča
TC Kalča je najveći tržni centar u Nišu građen od 1990. do 1993. godine. Danas se Niš ogleda u ovim staklenim površinama, koje povezuju stari grad i novi Niš koji će tek doći.
| Tržni centar Kalča | |
 | |
Informacije
| |
|---|---|
| Lokacija | Obrenovićeva 44, Niš, Srbija |
| Koordinate | 43° 19′ 4″ N 21° 53′ 38″ E / 43.31778° S; 21.89389° I |
| Status | završena |
| Sagrađena | 1993.[1] |
| Broj spratova | 2 + prizemlje |
| Površina | preko 32.000 m² |
Kompanije
| |
| Arhitekta | Predrag T. Janić [1] |
| Konstruktor | Građevinar [1] |
Na mestu gde se danas nalazi ovaj trgovinski centar, do početka osamdesetih radila je kafana koja je nosila isto ime, nazvana po najpoznatijem niškom lovcu i ljubitelju sevdaha Milanu Nikoliću Kalči.[2]
Karakteristike uredi
Tržni centar se prostire na površini od preko 32.000 m² u osnovi i još dva sprata. Postoji oko pet stotina prodavnica, mnoge galerije, trgova, prolazi, diskovi i stepenice, svi formiranja moderne ansambl. Staklena fasada je podržana stubovima.
Istorija uredi
Tržni centar je sagrađen na mestu gde se nalazila istoimena kultna kafana,[3] koja je nažalost zbog toga morala biti porušena. Investitor izgradnje je bio Građevinar, a projektant poznati niški arhitekta Predrag T. Janić. Njegovo rešenje je izabrano kao najbolje još 1981. godine na konkursu tadašnjeg Fonda za uređenje gragskog građevinskog zemljišta, ali su nedostatak finansija i procedura oko obezbeđivanja zemljišta oložili početak izgradnje još za 10 godina. Prvobitnim idejnim projektom, većina lokala je bila prilagođena velikim društvenim firmama sa prostora cele bivše Jugoslavije, a tek maleni deo, nazvan zanatski centar, tadašnjim privatnicima. Kraj 1980-ih i 1990-ih godina su doneli novu ekonomsku realnost, pa su lokali, od kojih su neki imali i po 1.200 kvadrata, usitnjeni na mnoštvo manjih i ponuđeni su u slobodnu prodaju građanstvu. Lokali su prodati još u toku izgradnje koja je počela 1991. godine, iako je kvadrat koštao od 2.000 pa do 5.500 nemačkih maraka. [1]
Arhitekta Janić je u intervjuu za Blic izjavio: „Kalča je zamišljen kao mini grad sa dve glavne pešačke promenade koje se ukrštaju, i više manjih ulica koje ih opslužuju i zbirno čine kružni tok. U to vreme takav tržni centar treće generacije nije postojao u celoj Srbiji. Kalča je bio novina i po primeni materijala, jer je cela fasada urađena od specijalnog stakla koje je nabavljeno u Belgiji. Izabrao sam staklo za fasadu, jer mi je ideja bila da se objekat maksimalno dematerijalizuje, da ne bude „pretežak”. Svaki drugi materijal osim stakla bi bio nepodoban za objekat te veličine. Reflektujuće staklene površine u kojima se ogledaju susedni objekti čine objekat vizuelnom dominantom”. Malo Nišlija zna da je prvobitnim projektom Kalča imao i veliku podzemnu garažu, ali ona nikada nije izgrađena jer je investitor odustao u poslednjem času, strahujući od podzemnih voda koje bi znatno usporile radove.[1]
Reference uredi
- ^ a b v g d Janačković, Branko (04. 11. 2009). „Oba Niša u staklima „Kalče””. Blic. Pristupljeno 11. 12. 2020. „Dobar deo teksta preuzet u originalu”
- ^ ..A ZA GOSTI VAŽI FAJRONT!, Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ Blagojević, Aleksandar. „…A ZA GOSTI VAŽI FAJRONT!”. NisCafe. Pristupljeno 11. 12. 2020.
Spoljašnje veze uredi
