Tri ratna druga

Tri ratna druga (nem. Drei Kameraden) je roman koji je napisao Erih Marija Remark, objavljen je 1936. Napisan je u prvom licu, a glavni lik je Robert Lokamp, čiji je pogled na život pomalo razočaravajući zbog strašnih iskustava iz rovova u Prvom svjetskom ratu, na francusko-njemačkom frontu. Ta iskustva dijeli sa prijateljima, Otom Kesterom i Gotfridom Lencom, sa kojima takođe zajedno vodi radionicu za popravku automobila, kasnih 1920ih u Berlinu (najvjerovatnije). Remark je ovaj roman napisao u egzilu, a prvi put je objavljen u holandskom prevodu, zatim na engleskom u časopisu Good Housekeeping od januara do marta 1937, a na njemačkom je djelo objavljeno tek 1938. od strane izbjegličkog izdavača Querido u Amsterdamu, ali u samoj Njemačkoj, roman je objavljen samo 1951.

Radnja

U gradu, čije se ime ne spominje (ali nalikuje Berlinu) svakodnevno se povećava broj nezaposlenih a primetan je i porast nasilja između lijevih i desnih. Dok Robert i prijatelji pokušavaju da žive od posla popravke automobila i taksiranja, ekonomski opstanak u gradu je teži iz dana u dan. Tokom jedne pijanke, Robert upoznaje Patris Holman, misterioznu lijepu devojku iz više srednje klase. Njihova ljubavna veza se pojačava kako joj on predstavlja svoj život: barove i auto-trke, ali njegovi nihilistički stavovi polako počinju da se mijenjaju kada je shvatio koliko mu je potrebna Pat.

Priča doživi nagli zaokret kada Pat preživi napad plućne hemoragije, tokom njihovog odmora na moru. Čim se vraćaju u grad, Patris se preseli u pansion kod Roberta, ali on shvata da su njeni dani u gradu odbrojani i da je doktor preporučio da ona ide prije zime u sanatorijum, u Švajcarsku. Preostalo vrijeme koriste dragocjeno i provode ga zajedno u provodima.

Ali nakon što Pat ode u Švajcarsku, politička situacija u gradu se usijava, i Lenc, jedan od drugova, biva upucan od strane militanta (u knjizi se ne spominje ime, ali se pretpostavlja da je to učinio nacista). Povrh svega, Oto i Robert se suočavaju sa bankrotom radionice i primorani su da je prodaju. Ubrzo stiže i telegram koji ih informiše o pogoršanju Patinog zdravlja. Njih dvojica ne oklijevaju i odlučuju da voze hiljadu kilometara do Alpa i sanatorijuma da je vide.

Robert i Pat provode zajedno njene posljednje nedjelje iako oboje znaju da je njena smrt neizbježna. U zadnjem dijelu knjige, ljubavna priča se završava Patrisinom smrću pred Robertovim očima, i ostavlja ovog nihilistu koji je pronašao ljubav, zauvek promjenjenim.