Ukrajinska katolička crkva Vaskrsenja u Dofenu
Ukrajinska katolička crkva Vaskrsenja u Dofenu (engl. Ukrainian Catholic Church of the Resurrection) jedna je od nekoliko crkava u ovom gradu u pokrajini Manitoba, Kanada. Crkva je izgrađena između 1936. i 1939. godine dobrovoljnim prilozima brojnih doseljenika katoločke veroispovesti iz Ukrajine, koji su se na širi prostor oblasti Parklanda, nastanili s kraja 19. i u prvoj polovini 20. veka. Dizajniran kao tradicionalna Ukrajinska crkava vizantijskog stila, danas je, jedna od lokalnih turističkih znamenitost i kulturno nasleđe kanadskih-ukrajinaca, na ovom prostoru Severne Amerike.[1]
| Ukrajinska katolička crkva Vaskrsenja U Dofenu | |
 | |
Informacije
| |
|---|---|
| Lokacija |  Dofen, Manitoba
|
| Status | Verski objekat |
| Sagrađena | 1936—1939. |
| Otvaranje | 1939. |
Kompanije
| |
| Arhitekta | Otac Filip Ruh |
Istorijat
urediKao rezultat društvenih i duhovnih previranja koja su u 19. veku prohujala kanadskom prerijom, osnovana je ukrajinsko-kanadska zajednica. Prvo Ukrajinsko naselje u Manitobi osnovano je 1896. godine, na području Trembovla (Trembowla) duž reke Drifting, u ruralnoj opštini Dofen. U njemu je bila i jedna od većih koncentracija Ukrajinaca u Kanadi.[2]
Tokom prvih decenija 1900-tih, pretežno seosko i poljoprivredno naselje Dofen postepeno je evoluiro u sve veću nasobinu, koja je sve više menjala svoj nacionalni sastav kako su se, nakon prvih Ukrajinski pionira i njihove dece, doseljavalo iz postojbine Ukrajine ili sa drugih prostara Kanade sve više Ukrajinaca koji su zaposedali poljoprivredne posede pokazujući time sve veću zainteresovanost za život u opštini Dofen, koja je, u tom periodu, još uvek u velikoj meri bila anglo-kanadska zajednica.[2]
Prva Ukrajinska katolička crkva, zvanično je otvorena 1917. godine, u zgradi koja je služila kao anglikanska crkva u ranom periodu rzvoja Dofena. U njoj je prvu službu obavio otac Krakiwski, zatim slede otac Andruchowich i otac Pasichnyk. Ukrajinska Pravoslavna crkva u tom periodu bila je u procesu organizovanja sa ostalim crkava u Dofenu, koji se završio jednu deceniju kasnije.[3][4][5]
Prva crkvene građevina Ukrajinaca, katoločke veroispovesti, građena je u Dofenu između 1936. i 1939. godine, u vreme velike ekonomske krize koja je vladala Seavernom Amerikom, sa nepokolebljivom verom u uspeh življenja na ovom prostoru. Građevina će vremenom postati obeležje jakog kulturnog identiteta velike ukrajinske zajednice, u opštini Dofen i šire, sve do današnjih dana.[2]
Godine 1990, parohija je izgradila novu crkvu, ali i dalje poštuju svoju arhitektonsku baštinu i čuva Ukrajinsku katoličku crkvu Vaskrsenja kao znamenitost, koja nastavlja da služi zajednici za različite kulturne aktivnosti.
Stanje zaštite
urediI pored toga što je danas crkva otvorena samo povremeno, u posebnim slučajevima, ona nastavlja da igra važnu ulogu, kao vizuelni simbol prerijskog pejzaža i turistička znamenitost u okruženju opštine Dofen, i jedna od malobrojnih istorijskih građevina iz perioda osnivanja jedne od prvih (većih) ukrajinskih zajednica u Manitobi.[2]
Nakon otvaranja nove Ukrajinske katoličke crkve Vaskrsenja,samo sto metara zapadno od nje, crkva je pomalo prepuštena zubu vremena, tako da je dobar deo prozorskih okvira oštećen a raznobojna stakla polomljen i zamenjen drvenim panelima. Postoje i drugi znaci nedovoljnog održavanja na fasadi crkve i zvoniku. Stanje crkvene porte, koja se redovno održava, je zadovoljavajuće.
Arhitektura i freskodekoracija
urediCrkva Vaskrsenja u Dofenu jedna je od poslednje dve preostale građevine (ili kako ih još zovu Prerijske katedrale) u Manitobi, koju je dizajnirao katolički sveštenik, otac Filip Ruh (engl. Father Père Phillip Ruh), samouki arhitekta i pripadnik ukrajinske zajednice, koji je živeo u kanadskoj prerija od 1913. do svoje smrti 1962. godine. Upotrebom inovativnog i jeftinijeg materijala, kao što je beton cigla, malter, drvo, Ruh je ostvario zanimljivu teksturu i genijalne dekorativne efekte kojima je uspešno zamenio upotrebu više skupih materijala.[2]
Logično unutrašnje rešenje velikog prostora crkve koji natkriljuje visoki svod, sastoji se od; glavnih dvokrilnih ulaznih vrata okrenutih prema zapadu i pomoćnih sa južne strane, priprate (prednjeg predvorja), naosa sa širokim centralnim prolazom, bočnim otvorima i oltarom. Velika mnogougaona kupola iznad naosa, i čeiri manje su sa brojnim detaljima i odrazom nebeskog svoda, koji se ogleda kroz veći broj raznobojnih staklenih površina na prozorima sa svih strana kupola.
Unutrašnji zidovi i plafon su raskošno ukrašeni freskama i dekorativnim vitražima, koji iako su u osnovi rađene pod uticajem srednjovekovnog vizantijskog slikarstva, oponašaju i glavne umetničke forme koje su se tradicionalno koristile u ukrajinskim-katoličkim crkvama.[2]
Najveći deo unutrašnjosti živopisan je 1954. godine od strane crkvenog umetnika Teodora Barana (Theodore Baran) poreklom iz Ukrajine. Kombinacijom zlatnih listiće sa akvarelom, u boji breskve, i nijansama pšenice, umetnik je postigao veoma inspirativni sjaj freskodekoracije. Velike Ukrajinske svetitelje, Blaženu Devicu i Isusa Hristosa, koji su prikazana na zidovima, oltaru i ikonostasu, smenjuju tu i tamo simboli pšenice, suncokreta, lišća, anđela, zvezda i zraci svetlosti.[6]
Istorijski, kulturni i verski značaj crkve
urediZnačaj Ukrajinske Crkve Vaskrsenja, kao jedne je od malobrojnih građevina, u istorijskom i kulturnom nasleđu Dofena, ogleda se u tome što ona treba da buduće generacije upoznaje i podseća na pionirske poduhvate Ukrajinskih Kanađana koji su dolaskom na ovaj prostor u urbanom okruženju, nedaleko od mesta gde su se prvo naselili, izgradili, ne samo lepu versku građevinu, već su u nju preneli i obeležja ukrajinske duhovnosti, religijske tradicije, narodnih običaja, umetnosti i kulture.[7]
Izvori
uredi- ^ „Ukrainian Catholic Church of the Resurrection”. Arhivirano iz originala 16. 07. 2017. g. Pristupljeno 11. 6. 2016.
- ^ a b v g d đ Elgin Maynard, Norman C. Chard, Samuel Leskiw, J. A. Stewart,Mary McNaughton, Olive Dunfield, W. B. Hicks, George P. Hassard, Valley River, Roberta Johnstone, Dauphin Valle,y Spans The Years, JULY, 1970 Published by the DAUPHIN HISTORICAL SOCIETY [1] Arhivirano na sajtu Wayback Machine (18. avgust 2013)
- ^ Hodgctts & Burns, Thos. Declsive Decades. Don Mills: Nelson & Sons, 1973.
- ^ Gray, James. Ianres H. The Rour of the Twenties. Toronto: Macmillan of Canada, 1974.
- ^ The Dauphin Herald & Press, 1920 to 1929.
- ^ „The Ukrainian Catholic Church of the Resurrection soars out of the Dauphin, Manitoba”. Parks Canada 2015. Pristupljeno 11. 6. 2016.
- ^ Roberts, Lianne. „THE GOVERNMENT OF CANADA RECOGNIZES THE NATIONAL HISTORIC SIGNIFICANCE OF THE UKRAINIAN CATHOLIC CHURCH OF THE RESURRECTION”. Dauphin, Manitoba, July 29, 2004.
