Urođene srčane mane
Urođene srčane mane su urođene anomalije srca i velikih krvnih sudova grudnog koša. Usled tih anomalija dolazi do promene toka krvi kroz pluća i srce što se manifestuje raznim tegobama u vidu cijanoze, zamaranja, osećaja gubitka vazduha, gubitka svesti...
Učestalost uredi
Oko 0.8-1% novorođenčadi ima neki oblik urođenih srčanih mana. One se najčešće dijagnostikuju u fetalnom periodu uz pomoć ultrazvuka, neposredno posle rođenja ili ranom detinjstvu.
| Najčešće urođene srčane mane | učestalost |
| Komorski defekt septuma | 25-30% |
| Pretkomorski defekt septuma | 10-15% |
| Duktus arteriozus | 10% |
| Stenoza aortnog suženja | 7% |
| Stenoza pulmonalnog ušća | 7% |
| Stenoza aortnog ušća | 6% |
| Tetralogija Fallot | 6% |
| Transpozicija velikih krvnih sudova | 4% |
Međutim neke urođene anomalije srca se zbog svojih blagih simptoma dijagnostikuju tek u odraslom dobu. Najčešće urođene anomalije koje se sreću kod odraslih su pretkomorski defekt septuma (atrijalni septalni defekt), duktus arteriozus, bikuspidni aortni zalistak.
Uzrok uredi
Urođene srčane mane nastaju usled dejstva više faktora.
U oko 5% mana nalaze se razne numeričke aberacije hromozoma (anomalije) npr. trizomija hromozoma 21 ili Daunov sindrom. Takođe je i Tarnerov sindrom praćen urođenim anomalijama srca.
Mnogo češće su urođene mane srca uzrokovane raznim strukturnim anomalijama hromozama kao npr. delecijama.
Pored genetičkih uzroka srčane mane mogu izazvati razni faktori iz spoljašnje sredine:
- infekcije npr. rubeola u toku trudnoće
- razne hemijske supstance
- alkohol
- citostatici
- zračenje...
Podela uredi
Posledica ovih urođenih anomalija je promena u toku krvi kroz srce i pluća. Može doći i do povećanog i do smanjenog protoka krvi kroz ova dva organa. Tako da se po tom kriterijumu sve srčane mane mogu podeliti na mane sa:
- povećanom prokrvljenošću pluća
- smanjenom prokrvljenošću pluća
Urođene mane srca najčešće dovode do pojave abnormalnih komunikacije između sistemskog i plućnog krvotoka koje se zovu šant. Usled tih komunikacija dolazi do mešanja oksigenisane, arterijske krvi sa venskom krvlju u zavisnosti od pritiska u sistemskom i plućnom krvotoku. Šant može biti levo-desni i desno-levi, pa se na osnovu toga sve srčane mane dele na one sa levo-desnim i one sa desno-levim šantom.
Jedan deo urođenih srčanih mana ne dovodi do pojave šanta pa su to mane bez šanta.
Tako da bi glavna podela srčanih mana bila na: Mane sa levo-desnim šantom, mane sa desno-levim šantom i mane bez šanta
Mane sa levo-desnim šantom uredi
Čine oko 55% svih urođenih srčanih mana. Krv prelazi u ovom slučaju iz aorte odnosno leve komore ili pretkomore u desnu komoru ili pretkomoru odnosno plućnu arteriju. Ove mane se zovu i mane sa kasnom cijanozom, jer se cijanoza javlja tek u odraslom dobu. U ovu grupu spadaju:
Mane sa desno-levim šantom uredi
Čine oko 20% svih urođenih srčanih mana. U ovom slučaju krv prelazi iz desne komore ili pretkomore direktno u levu komoru ili pretkomoru. Ove mane se zovu i mane sa ranom cijanozom, jer venska krv koja je siromašna kiseonikom, a bogata ugljen-dioksidom prelazi direktno u sistemsku cirkulaciju, bez oksigenacije u plućima. Ovde spadaju:
- Tetralogija Falot
- Transpozicija velikih krvnih sudova srca
- Trunkus arteriozus
- Ebštajnova anomalija
- Atrezija trikuspidnog ušća
Mane bez šanta uredi
Čine oko 25% urođenih srčanih mana. Ovde spadaju:
Patogeneza uredi
- Usled opterećenja srca povećanim volumenom krvi (jer se krv vraća u srce) i pritiskom može vremenom doći do srčane insuficijencije.
- Može se javiti usled dekompenzacije i kardiogeni šok npr. pri rođenju usled promene pritiska i toka krvi.
- Neke urođene srčane mane dovode usled povećane prokrvljenosti pluća do edema pluća, što se manifestuje kao dispneja (osećaj gubitka vazduha).
- Usled povećane prokrvljenosti pluća, dolazi do povećanja pritiska u plućnoj cirkulaciji što vodi do plućne hipertenzije, a kasnije i do hipertrofije i insuficijencije desne komore.
- Zbog smanjenog i neefektivnog srčanog rada može doći do kratkotrajnog gubitka svesti, sinkopa.
Takođe i do zaostajanja u razvoju i pojave raznih infekcija pogotovo endokarditisa.
Literatura uredi
- H.Renz-Polster S.Krautzig J.Braun. Basislehrbuch Innere Medizin. Urban&Fischer. ISBN 978-3-437-41052-9.
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
