Učenje sa vršnjacima

Učenje sa vršnjacima je obrazovna strategija putem koje učenici komuniciraju sa drugim učenicima kako bi postigli edukativne ciljeve^[1]. Bilo da se odvija u okviru školskih ustanova ili van njih (formalno i neformalno učenje), u manjim grupama ili onlajn, učenje sa vršnjacima se ogleda u boljoj samoorganizaciji koja je odsutna kod većine tradicionalnih pedagoških praksi podučavanja i učenja.

U tom kontekstu, može se porediti sa praksama pod imenom kooperativno učenje. Sa druge strane, neke savremene studije o učenju sa vršnjacima nisu konkretno odredile granice i definišu ovaj način učenja kao način "da se nauči od svih, za sve, o skoro svemu^[2]".

Prednosti:

omogućava interakciju među učesnicima;
olakšava komunikaciju učitelja i učenika;
olakšava razumevanje gradiva.

Povezanost sa ostalim strategijama

Konstruktivizam

U svojoj knjizi iz 1916. godine, Demokratija i edukacija, Džon Djui navodi: "Pod edukacijom se ne misli samo na govoriti i saslušati izgovoreno, već se misli i na aktivan i konstruktivan proces". U svom eseju, Iskustvo i edukacija^[3], Djui se detaljno bavi naukom o razvoju dece, uspostavljajući osnovnu konstruktivističku teoriju, prema kojoj znanje nastaje putem iskustva, odnosno prenosi se sa jedne na drugu osobu uz pomoć pamćenja. Psiholog Lav Vigotski, koji je razvio koncept Zone narednog razvoja, bio je još jedan pristalica konstruktivističke teorije: njegova knjiga, Misli i učenje, dokazuje da učenici postižu bolji i primetniji uspeh putem kolaborativnog učenja, nego putem samostalnog rađenja vežbi.

Tri karakteristike konstruktivističke teorije su^[4]:

Učenje se događa u kontekstu koji je deo onoga što se uči;
Znati i delati se ne može razdvojiti;
Učenje je proces koji traje određeno vreme.

Sasvim očigledno, ovo su odredbe veoma značajne i kada se radi o društvenim odnosima, s obzirom da učesnici rade na projektima ili zadacima koji podrazumevaju timski rad ili neki drugi način saradnje.

Profesorka edukativne psihologije, Alison King, u svom delu Promoting Thinking Through Peer Learning, objašnjava da su vežbe učenja sa vršnjacima veoma jednostavne, na primer kao kada učenici pojašnjavaju određenu materiju jedni drugima, što opet dokazuje datu teoriju socijalnog konstruktivizma. Čin podučavanja zahteva da učenici "razjasne, razviju i izmene kontekst materije". Džos Vin, u svom članku iz 2011. godine Estudiante como productor predlaže da škole ponovo definišu odnos profesor-student, kako bi se uskladio sa datom konstruktivističkom teorijom^[5].

Uopšteno govoreći, metoda učenja sa vršnjacima se može prilagoditi metodama učenja putem istraživanja; međutim, ona češće ispoljava konstruktivističke ideje na manje formalan način, kada se učenje i saradnja primenjuju na rešavanje nekog realnog zajedničkog problema.

Kritička pedagogija

Kritička pedagogija uključuje učenike i nastavnike u analizu i kritiku struktura koje ih okružuju. Najuticajniji naučnik u razvoju ovog polja bio je Paulo Freire, čija knjiga Pedagogija potlačenih opisuje tradicionalni obrazovni okvir kao "sistem bankarstva" u kojem se učenici tretiraju kao prazne posude koje treba napuniti znanjem i konceptima. Umesto toga, Freire zastupa uravnoteženiji odnos između učitelja i učenika, gde se informacije preispituju i postavljaju u politički kontekst, a svi prisutni u učionici zajedno rade na stvaranju znanja^[6].

Reference

^ O'Donnell, Angela M., ur. (2009). Cognitive perspectives on peer learning: papers presented ... at the Sympposium on Cognitive Skills and Learning with Peers, November 1, 1996, in New Brunswick, New Jersey, at the Rutgers Graduate School of Education. The Rutgers invitational symposium on education series (Transferred to digital print izd.). New York, NY: Routledge. ISBN 978-0-8058-2448-3.
^ Jeff Brazil, May 23, 2011, P2PU: Learning for Everyone, by Everyone, about almost Anything Archivado el 3 de octubre de 2012 en Wayback Machine
^ Dewey, John (2022-10-11), Experience and Education, Routledge, str. 141—145, ISBN 978-1-003-34036-2, Pristupljeno 2023-10-24
^ Akhras, Fabio N.; Self, John A. (2020-04-15), Modeling the Process, Not the Product, of Learning, Routledge, str. 3—28, ISBN 978-1-315-04533-7, Pristupljeno 2023-10-24
^ Winn, Joss; Lockwood, Dean (2019-06-21), Student as Producer Is Hacking the University, Routledge, str. 227—240, ISBN 978-1-351-25280-5, Pristupljeno 2023-10-24
^ Freire, Paulo (1993). Pedagogía de la esperanza: un reencuentro con la pedagogía del oprimido. ISBN ISBN 978-968-23-1899-3 Proverite vrednost parametra |isbn=: invalid character (pomoć).

[1] O'Donnell, Angela M., ur. (2009). Cognitive perspectives on peer learning: papers presented ... at the Sympposium on Cognitive Skills and Learning with Peers, November 1, 1996, in New Brunswick, New Jersey, at the Rutgers Graduate School of Education. The Rutgers invitational symposium on education series (Transferred to digital print izd.). New York, NY: Routledge. ISBN 978-0-8058-2448-3.

[2] Jeff Brazil, May 23, 2011, P2PU: Learning for Everyone, by Everyone, about almost Anything Archivado el 3 de octubre de 2012 en Wayback Machine

[3] Dewey, John (2022-10-11), Experience and Education, Routledge, str. 141—145, ISBN 978-1-003-34036-2, Pristupljeno 2023-10-24

[4] Akhras, Fabio N.; Self, John A. (2020-04-15), Modeling the Process, Not the Product, of Learning, Routledge, str. 3—28, ISBN 978-1-315-04533-7, Pristupljeno 2023-10-24

[5] Winn, Joss; Lockwood, Dean (2019-06-21), Student as Producer Is Hacking the University, Routledge, str. 227—240, ISBN 978-1-351-25280-5, Pristupljeno 2023-10-24

[6] Freire, Paulo (1993). Pedagogía de la esperanza: un reencuentro con la pedagogía del oprimido. ISBN ISBN 978-968-23-1899-3 Proverite vrednost parametra |isbn=: invalid character (pomoć).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]