Februarski pohod

Februarski pohod
	Deo Drugog svetskog rata
	; Kretanje partizanskih jedinica za vreme Februarskog pohoda.
Vreme	februar 1944.
Mesto	Istočna, centralna i zapadna Makedonija
Ishod	Strateška pobeda Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije
Sukobljene strane
; Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije	; Nemački Vermaht; ; Kraljevina Bugarska

Februarski pohod (mkd. Февруарски поход) bio je usiljeni marš boraca jedinica Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije, koja je tokom februara 1944. godine izvršila operativna dejstva na teritoriji istočne, centralne i zapadne Makedonije.

Situacija pre pohoda uredi

U drugoj polovini decembra 1943. godina i u januaru 1944. godine, glavnina jedinica NOV i POM, zajedno sa partijskim i vojnim rukovodstvom, nalazila se na području Meglena, Egejska Makedonija, južno od planine Kožuf. Nakon formiranja Druge makedonske brigade 20. decembra 1943. godine u tom rejonu, kod sela Fuštani, Glavni štab NOV i PO Makedonije formirao je tri borbene grupe od partizanskih jedinica koje su tamo bile prisutne i dao im zadaću da krenu u napad na okupatorske snage kod Tikveša, Đevđelije i Mariova.^{[traži se izvor]}

Aktivnosti jedinica NOV i POM prinudile su nemačke i bugarske snage da pokrenu dve ofanzivne operacije protiv partizana u rejonu Meglena, gde se nalazila njihova operativna baza. U Prvoj ofanzivi, koja je trajala od 4. do 8. januara 1944. godine, učestvovali su samo nemački vojnici iz Soluna i Vodena, a u Drugoj ofanzivi, uz nemačke, učestvovale su i bugarske jedinice iz 17. divizije u Štipu, a koja je trajala od 16. do 20. januara 1944. godine.

Februarski pohod uredi

Borci 1. makedonsko-kosovske brigade tokom Februarskog marša.

Po završetku ovih ofanziva u kojima su partizanske snage pobedile, Glavni štab Makedonije ocenio je da su obezbeđeni uslovi za jedinice NOVJ s područja Meglena da pokrenu vojne operacije i tako se probiju prema centralnoj, zapadnoj i istočnoj Makedoniji. Glavni štab je izradio sledeći plan:

Prva borbena grupa, koju je sačinjavala Prva makedonsko-kosovska brigada, trebalo je da ujutro 31. januara 1944. godine od sela Bahovo krene preko Mariova, Azota i Poreča prema zapadnoj Makedoniji.
Druga borbena grupa, koju je sačinjavala Druga makedonska brigada, trebalo je ujutro 31. januara 1944. godine da krene od sela Zborsko u borbene akcije u rejon Tikveša i Đevđelije, sa zadaćom da na sebe privuče što više neprijateljskih snaga s ciljem olakšanja proboja Prvoj i Drugoj borbenoj grupi.
Treća borbena grupa, Tičova grupa, koju su činili jedan makedonski bataljon i bugarski bataljon „Hristo Botev“, trebalo je da zajedno sa Glavnim štabom krene istog dana u isto vreme od Zborskog preko Belasice, Plačkovice i Osogova te da dođe do Kumanova.

Tako je započeo period vojnih operacija širokih razmera koje su izvršili makedonski partizani, poznat pod imenom Februarski pohod. Uspešno sprovođenje pohoda imalo je velik politički i vojni značaj za razvoj NOB-a u Makedoniji.

Nakon Prolećne ofanzive koja je usledila nakon Februarskog pohoda 1944. godine, bile su formirane krupne slobodne teritorije čime su bili obezbeđeni uslovi za održavanje Prvog zasedanja ASNOM-a.

Izvori uredi

Spoljašnje veze uredi

Fevruarski pohod (jezik: makedonski)