Forkontumac
Forkontumac ili Šveb je rečno ostrvo površine 391,7 hektara,[1] koje se nalazi na Dunavu, jugozapadno od Pančeva i istočno od Beograda. Veći deo ostrva je obrastao gustom vegetacijom, a na više mesta na ostrvu se nalaze bare izduženog oblika koje su nekada bili kanali kojim je tekla dunavska voda. Vikend naselje i izletište Bela Stena se nalazi na zapadnom kraju ostrva. Severno od Forkontumca je ušće Tamiša u Dunav. Ostrva Čakljanac i Štefanac, koja su danas zasipanjem kanala pretvorena u jedno ostrvo, se nalaze južno od ade Forkontumac. Sva tri ostrva kao i Starčevačka ada pripadaju opštini Pančevo. Ade Forkontumac, Štefanac i Čakljanac čine zaštićeno stanište treće kategorije i predstavljaju funkcionalnu celinu vodenih, vlažnih i šumskih staništa. Odluku o zaštiti prirodnog dobra „Pančevačke ade”, donela je Skupština grada Pančeva 5. maja 2019. godine na osnovu studije o zaštiti koju je izradio Pokrajinski zavod za zaštitu prirode.[2]
Zanimljivosti vezane za ime uredi
Ime ostrva odnosi se na nekadašnju austrijsku karantinsku stanicu grada Pančeva, izgrađenu 1726. godine, koja se nalazila na obali preko puta ostrva, na ušću Tamiša u Dunav. Stari termin Kontumac (lat. Contumacia) korišćen je kao sinonim za karantin. Godine 1813. jedan od najpoznatijih gostiju je bio Vuk Karadžić koji je u njemu ostao nekoliko nedelja. Kontumac bio dosta udaljen od Pančeva i nalazio se na vodoplavnom terenu, pa je to verovatno bio razlog da se u samom gradu sagradi novi. Posle preseljenja kontumca u grad u zgradi starog kontumca ustanovljen je forkuntumac što bi moglo da se prevede kao pretkontumac (reč for na nemačkom znači pred) i bio je istureno odeljenje kontumca. Kontumci su bile ustanove u kojim su lica koja su dolazila s teritorije tadašnje Turske carevine i roba koja je odatle dovožena morali da izdrže karantin, koji je bio obavezan za sve putnike. Putnike je pregledao lekar. Oni koji su bili bolesni ili sumnjivi bili su upućivani u forkuntumac na lečenje. Dužina boravka u karantinu je zavisila od stepena predostrožnosti i trajala je od 21 do 42 dana u zavisnosti od epidemiološke situacije u tadašnjoj Turskoj.[3] Drugi naziv ovog ostrva je Šveb i dolazi od nemačke reči Schweben koja znači plutati, lebdeti.
Vikend naselje i izletište uredi
Na vrhu ostrva se nalazi vikend naselje od oko 440 kuća uglavnom naseljenih tokom leta. Peščana plaža koja se takođe nalazi na vrhu ostrva je dosta posećena tokom toplih letnjih dana.[4]
Galerija uredi
-
Izletište Bela stena -
Plaža na sredini Forkontumca u srednjim vodama -
Austrijska karta Pančeva i okoline iz vremena Marije Terezije
Reference uredi
- ^ „Službeni list grada Pančeva”. pancevo.rs. Arhivirano iz originala 25. 03. 2017. g. Pristupljeno 22. 7. 2019.
- ^ „Dunavske ade kod Pančeva novo zaštićeno područje”. politika.rs. Pristupljeno 24. 7. 2019.
- ^ „Iz istorije pančevačke medicine”. pancevac-online.rs. Arhivirano iz originala 25. 03. 2017. g. Pristupljeno 23. 7. 2019.
- ^ „Forkontumac − pančevački Havaji”. rts.rs. Pristupljeno 23. 7. 2019.