Habanija
Habanija (engl. Habbaniyah, arap. الحبانية) je grad u centralnom Iraku, oko 70 km zapadno od Bagdada.[1] Grad leži na zapadnoj obali Eufrata, u blizini istoimenog jezera. Po popisu iz 2018, grad je imao 32.300 stanovnika.
| Habanija الحبانية | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država |  Irak |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2018. | 32.300 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 33° 22′ 55″ S; 43° 34′ 38″ I / 33.381944° S; 43.577222° I |
  Habanija Habanija na karti Iraka | |
| Poštanski broj | 31008 |
U Habaniji se nalazi jedan od najvažnijih vojnih aerodroma u Iraku.[1]
U Drugom svetskom ratu, u gradu se nalazio britanski vojni aerodrom, RAF Habanija, oko koga su u aprilu i maju 1941. vođene glavne borbe anglo-iračkog rata.[1]
Opsada Habanije (1941)
uredi| Opsada Habanije (1941) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Anglo-iračkog rata tokom Drugog svetskog rata | |||||||
 Habanija na mapi Iraka tokom Drugog svetskog rata. | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Velika Britanija |
Irak Treći rajh | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
Hari Smart |
Rašid Ali al Gajlani | ||||||
| Jačina | |||||||
|
2.200 vojnika[2] 82 aviona[3] |
9.000 vojnika[3] 50 topova[3] 60 aviona[3] 1 eskadrila[2] | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
|
40 mrtvih i ranjenih 22 aviona uništena |
400 zarobljenika 10 oklopnih kola 12 topova[3] 60 aviona uništeno[3] | ||||||
Pozadina
urediPosle pro-nemačkog državnog udara u Iraku, 1. aprila 1941, zbačena je dotadašnja pro-britanska vlada i otkazan vojni sporazum sa Velikom Britanijom iz 1930. U odgovor, Britanci su odbili da priznaju novu vladu i 18. aprila u Basri iskrcali 1 indijsku brigadu. Nova iračka vlada Rašid Ali al-Gajlanija odlučila je da napadne Britance, čije su glavne snage u Iraku bile skoncentrisane u Habaniji.[2]
Bitka
urediOčekujući da neprijateljstva otpočnu, Britanci su u vazduhoplovnoj bazi u Habaniji prikupili sve raspoložive snage - nešto preko 2.200 vojnika (Britanaca i njima naklonjenih Iračana) i oko 9.000 nenaoružanih civila.[2]Uz to, vazduhoplovna baza i pilotska škola uz nju raspolagale su sa 82 aviona raznih tipova, većinom zastarelih, od kojih su formirane 4 eskadrile.[3] Gajlani je 2. maja zatražio pomoć od Nemaca i iračke trupe su opsele Habaniju, ali je nisu mogle zauzeti, mada ih je podržavala nemačka avijacija koja je sredinom maja prebazirala neke jedinice u Siriju i Irak; nisu uspele da unište ni indijsku brigadu u Basri.[2]
Britanci su brzo prešli u protivnapad: iz Palestine je upućen u Irak odred sastavljen od arapskih i britanskih jedinica[2] - 1 motorizovana brigada pod nazivom Habfors (engl. Habforce)[3] - sa zadatkom da deblokira Habaniju i zauzme Bagdad. Britanska avijacija napala je nemačke aerodrome u Siriji, a odbrana Habanije, uz izdašnu podršku vazduhoplovstva, nanela je opsadnim snagama osetne gubitke u živoj sili i naoružanju i prinudila ih da se povuku 7. maja.[2]
Posledice
urediNemci su protiv Habanije i odreda iz Palestine angažovani manje snage, pošto su upravo u to vreme završavali pripreme za invaziju na Krit; Hitlerova direktiva o pružanju pomoći Iraku od 23. maja došla je prekasno. Palestinski odred Habfors je stigao u već deblokiranu Habaniju 18. maja, a već 27. maja britanske snage iz Habanije su krenule na Bagdad, koji su zauzele 1. juna. Pro-osovinska iračka vlada je već 30. maja napustila zemlju, čime je anglo-irački rat efektivo završen u korist Velike Britanije.[2]
Reference
uredi- ^ a b v Gažević, Nikola (1972). Vojna enciklopedija (knjiga 3). Beograd: Vojnoizdavački zavod. str. 642—643.
- ^ a b v g d đ e ž z Gažević, Nikola (1975). Vojna enciklopedija (knjiga 9). Beograd: Vojnoizdavački zavod. str. 380.
- ^ a b v g d đ e ž Čerčil, Vinston (1965). Drugi svetski rat (knjiga 3). Beograd: Prosveta. str. 231—244.