Hajnc Šuster-Ševc
Hajnc Šuster-Ševc (glsrp. Hinc Šewc, nem. Heinz Schuster; Puršvic, 8. februar 1927) je lingvista lužičkosrpskih jezika.
| Hajnc Šuster-Ševc | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 8. februar 1927. |
| Mesto rođenja | Puršvic, Nemačka |
| Datum smrti | 10. februar 2021. (94 god.) |
| Mesto smrti | Lajpcig, |
| Državljanstvo | Nemačka |
| Obrazovanje | Jagelonski univerzitet |
| Naučni rad | |
| Institucija | Institut sorabistike, Institut za lužičkosrpski narodopis |
Biografija uredi
Hinc Ševc (nem. Hajnc Šuster) je rođen u gornjolužičkom selu Puršvic 8. februara 1927. godine. Njegov otac — Ernst Šuster (Cimerman) bio je drvodelja i radnik kamenoloma. Njegova majka je bila domaćica Johana Šuster (Marčink). Od 1933. do 1941. godine učio je narodnu školu u Puršvicu.[1] U Baucenu je studirao profesiju metalurškog trgovca. Završio je dvomjesečno obučavanje i 1. marta 1946. godine postavljen u gornjolužičkosrpskom selu Opic za učitelja dvorazredne škole. U februaru 1947. godine se zaposlio u školi u gornjolužičkom selu Milkel. U to vreme učio je ruski i češki jezike.[2]
Godine 1948. otišao je u Poljsku, gde se upisao na Jagelonski univerzitet Krakova. Godine 1953. dobio je zvanje magistra ruskog jezika i vratio se u domovinu. Dve godine je radio kao asistent na Institutu za lužičkosrpski narodopis u Baucenu. Godine 1955. kod lingvista Hansa Holma Bilfelta na Humboltovom univerzitetu u Berlinu odbranio je disertaciju na temu „Istorijska i uporedna fonologija jezika Albina Molera”. Od 1955. do 1964. godine radio je kao docent lužičkosrpskog jezika na Univerzitetu „Karl Marks” u Lajpcigu, gde je predavao poljski i druge slovenske jezike. Godine 1962. odbranio je disertaciju za zvanje docenta istorijske leksikologije i etimologije slovenskih jezika. Godine 1964. pozvan je kao profesor slovenske lingvistike i direktor Instituta sorabistike na Lajpciškom univerzitetu, koji je predvodio do 1992. godine. U tom periodu Ševc je organizovao međunarodne visokoškolske kurseve lužičkosrpskog jezika i kulture (1967—1982). Od 1992. godine Lužičkosrpski institut u Baucenu je nastavio ovu tradiciju.[2]
Godine 1974. dobio je kavaljerski krst Ordena preporoda Poljske, 1980. godine — nagradu Ćišinskog 1. razreda (Ministarstvo kulture NDR), 1987. godine — nagradu „Zvezde prijateljstva naroda” (NDR).[1]
Publikacije uredi
Objavio je više od 400 publikacija, uglavnom pod nemačko-lužičkosrpskim imenom Šuster-Ševc. Centar naučnih interesa je istorija lužičkosrpskih jezika. Objavio je naučne radove iz donjolužičkosrpskih spomenika: Katehizam i zbirka religioznih pesama Albina Molera (1959), Prevod Novog zaveta Miklavša Jakubice (1967), Enchiridion Vandalicum” Handrija Tare (1990). Iz gornjolužičkosrpskih spomenika: Grospostvicka krstionica Mihala Frencela, Pokajnički psalmi Martinija i katehizam Vjaclava Varihiusa. Pronašao je ranije nepoznate dela „Das Neue Testament der niedersorbischen Krakauer (Berliner) Handschrift” (izdato 1996. godine), „Rukopis Jana Cichoriusa z lěta 1663” (izdato 2000. godine). Napisao je istorijsko-etimološki rečnik u pet tomova („Historisch-etymologisches Wörterbuch der ober- und niedersorbischen Sprache”, 1978—1996), gramatiku književnog gornjolužičkosrpskog jezika u dva toma („Gramatika hornjoserbskeje rěče”, 1968—1976).[2] Od 1952. do 1991. godine bio je član uredništva časopisa Lětopis (serija A — jezik i književnost).[1] Bio je član Gornjolužičkosrpske jezičke komisije pri Akademiji nauka NDR i Naučnog saveta Lužičkosrpskog instituta. Od 1988. godine je član Saksonske akademije nauka, od 1997. godine — Poljske akademije nauka i umetnosti u Krakovu. Od 1998. godine — počasni doktor Krakovskog univerziteta.[3]
Reference uredi
- ^ a b v „Schuster-Šewc, Heinz” (PDF). // research.uni-leipzig.de.
- ^ a b v Dietrich Šołta, Sonja Wölkowa (2007). Prof. dr. dr. h.c. Hinc Schuster-Šewc 80 lět. 54. Budyšin: Lětopis. str. 131—133.
- ^ Dietrich Šołta, Sonja Wölkowa (2007). Prof. dr. dr. h.c. Hinc Schuster-Šewc 80 lět. 54. Budyšin: Lětopis. str. 131—133.