Hočkis H-39

Hočkis H-39 (fr. Hotchkiss H39) je bio francuski tenk dizajniran u periodu između Prvog svjetskog rata i Drugog svjetskog rata, sa namjerom da bude korišten u francuskim konjičkim jedinicama. Do 1940. izrađeno je oko 1000 primjeraka.

Hočkis H-39
Tenk Hočkis H-39.
Osnovne karakteristike
Proizvođač	Hočkis
Broj primeraka	~1200
Brzina na putu	36 km/h
Brzina van puta	? km/h
Doseg	120 km
Dimenzije i masa
Dužina	4,22 m
Širina	1,95 m
Visina	2,15 m
Oprema
Glavno naoružanje	37 mm top
Sporedno naoružanje	1 × 7.5 mm mitraljez, spregnut sa topom
Oklop	40 mm
Motor	Benzinski, 6-cilindara
Snaga (KS)	120 KS
Snaga (kW)	89 kW
Posada
Posada	2

Hočkis H-39.

Hočkis H-39 je u stvari razvijena verzija tenka Hočkis H-35, koji je imao mnogobrojne probleme. U literaturi se zbog toga ponekad pominje i kao H-35, H-35/39 ili H-39.

Karakteristike

Oklopno telo tenka H-39 bilo je sačinjeno od nekoliko livenih sekcija spojenih zakivcima. U prednjem delu borbenog odeljenja, malo udesno od uzdužne ose tenka bilo je mesto za vozača do kojeg se stizalo kroz otvor u prednjoj oklopnoj ploči tenka zaštićen dvokrilnim poklopcem. Vozaču je takođe na raspolaganju bio i otvor za napuštanje tenka u slučaju opasnosti koji se nalazio u podu tenka. Na tenkovima H-35 i H-39 korišćena je livena kupola koja je takođe upotrebljena i na tenkovima Reno R-35 i R-40. Za osmatranje terena komandir tenka koristio je malu rotirajuću komandnu turelu na krovu kupole. U kupolu se ulazilo kroz otvor na njenom zadnjem delu koji je, u otvorenom položaju služio i kao sedište za komandira dok je tenk na maršu. Pogonsko odeljenje nalazilo se u zadnjem delu oklopnog tela tenka sa motorom ulevo i rezervoarom za gorivo udesno od uzdužne ose tenka. Borbeno i pogonsko odeljenje bili su međusobno odvojeni protivpožarnom pregradom.

Glavna mana francuskog tenka H-35/39, kao i većine francuskih tenkova iz međuratnog perioda (Somua S-35/40, Reno R-35, B-1 i dr.) bila je jednočlana kupola. To je značilo da je komandir tenka, pored komandovanja posadom, morao da vrši funkciju poslužioca na topu i nišandžije. Ovakav raspored zaduženja značajno je smanjio borbenu vrednost francuskih tenkova koji su po svojim ostalim karakteristikama mogli ravnopravno da se mere sa nemačkim tenkovima. Jedini francuski tenk uveden u naoružanje francuske vojske pre nemačkog napada, koji je imao dvočlanu kupolu bio je laki tenk Reno AMC-35.

Borbena upotreba

Tenkovi H-39 u Jugoslaviji u sastavu njemačkih jedinica.

Godine 1940. H-39 je bio drugi po brojnosti u sastavu francuske vojske (iza Reno R-35 tenka), ali određeni broj starih FT-17 tenkova je i dalje zadržan. Tenk se pokazao dobrim za podršku pješadije, ali je upotrebljivan u malim grupama, razvučenim po frontu, i nije mogao da se ozbiljnije suprotstavi napadima njemačkih tenkova, koji su napadali u masi u sastavu oklopnih jedinica. Top tenka H-39 nije bio podesan za borbu protiv tenkova protivnika, zbog male početne brzine projektila.

Veliki broj je pao u njemačke ruke po kapitulaciji Francuske, i dalje su korišteni od Nijemaca u početnoj fazi napada na SSSR kao i za okupacione zadatke u Evropi. Nemci su zarobljene tenkove opremili radio uređajima i novim komandnim kupolama koje su na sebi imale dvokrilni poklopac i omogućavale su komandiru daleko bolju preglednost bojišta. Određen broj tenkova H-35 i H-39 modifikovani su uklanjanjem kupole i postavljanjem nemačkog protivtenkovskog topa Pak 40 kalibra 75 mm u otvoreno oklopno borbeno odeljenje montirano na postojeće telo tenka. Ovakva protivtenkovska modifikacija tenka proizvedena u 24 primerka počev od 1942, dobila je nemačku oznaku 7.5 cm Pak 40 L/48 auf Gw 39H (f). Od 1942 Nemci su takođe modifikovali 48 tenkova ovog tipa postavljanjem haubice kalibra 105 mm u otvoreno oklopljeno nadgrađe po izgledu slično protivtenkvoskoj modifikaciji. Nova vozila sa nemačkom oznakom 10.5 cm Panzer-feldhaubitze 18 auf Sfh 39 (f) ili 10.5 cm le FH 10 GW 39H (f) kao i protivoklopne modifikacije korišćene su u borbama u Francuskoj tokom 1944.

Neki su korišteni od Francuza na Bliskom istoku tokom Drugog svetskog rata, a poslije rata ih koristi Izrael u Arapsko-izraelskom ratu 1948., a ostaju u službi sve do 1956.

Literatura

• Trewhitt, Phillip (2000). Armored Fighting Vehicles. Toronto: Prospero Books. str. 41. ISBN 978-1-894102-81-0. 
• Foss, Christopher F. (1981). An Illustrated Guide to World War II Tanks and Fighting Vehicles. Salamander Books. ISBN 978-0-86101-083-7.