Crkva Vaznesenja Gospodnjeg u Beloj Palanci

Crkva Vaznesenja Gospodnjeg u Beloj Palanci ili Crkva Hristovog Vaznesenja, jedna je od dve crkave u Beloj Palanaci, u kojoj se nalazi sadište Belopalanačkih parohija i Arhijerejskog namesništva belopalanačkog. Hram koji se nalazi u centralnom delu grada, izgrađena je u periodu od 1909—1910. godine, po odobrenju, tadašnjeg ministra prosvete Kraljevine Srbije od 14. maja 1903. godine.

Crkva Vaznesenja Gospodnjeg
Osnovni podaci
Osnivanje	1909—1910.
Reosnovan	2009—2012.
Mesto	Bela Palanka, Opština Bela Palanka

Crkva oko 1920. godine

Istorija

Inicijativu za izgradnju Crkva Hristovog Vaznesenja, od starne stanovnika Bele Palanke opisaoa je u jednoj od svojih knjiga poznati putopisac, istoričar, arheolog i dobar poznavalac prilika u Srbiji, Feliks Kanic:

„ da se nakon oslobođenja od Turaka 27. decembra 1877. hrišćansko stanovništvo iz okoline odmah bacilo na rušenje tvrđave. Njen istočni i južni front, zajedno sa svim turskim zgradama, poslužili su kao kamenolom za Crkvu Hristovog Uspenija. Godinu dana nakon oslobođenja od Turaka varošani Bele Palanke se obraćaju ministru crkvenih dela sa molbom da se omogući gradnja Crkve. ”

Izgled

Crkvu je projektovao arh. Milorad Ruvidić, stalni nastavnik (istorije arhitekture, vizantijske arhitekture i arhitektonskih problema) arhitektonskog odseka Tehničkog fakulteta u Beogradu. Prema ovom projektu Crkva ima površinu 132,63 m² i visinu zajedno sa kubetom 21,15 m, a njena gradnja odgovarala je tzv. hanzenovom stilu. Projekat i gradnja crkve u potpunosti odgovara tzv. hanzenovom stilu, koji su u izgradnji crkava prihvtile srpske arhitiekte od Teofila Hanzena, Danca, koji je za istoriju srpski arhitekture značajan pre svega zbog njegov rada na proučavavu i oživljavanju principa vizantijskog graditeljstva.

U arhitektonskom pogledu, građevina je u osnovi trikonhonalnog tipa, sa fasadom koja je sem njene istočne strane, podeljena po horizontali na tri polja kordon vencima i po vertikali polukolonetama na uglovima u kojima se spajaju uglovi apsida. Donje ivice prozora se podudaraju sa donjom ivicom kordon venca, a gornje odvajaju površinu ispod krovnog venca na kojima se ističu manje rozete sa krstovima. Ulaz na istočnoj strani crkve podignut je na tri stepenika, sa dva bočna puna stuba i dva polustuba koji nose trem, a zapadno pročelje ima trapezni oblik.

Kube crkve je osmostrano i u potpunosti je u skladu sa arhitektonskim rešenjem koje srećemo i kod ostalih srpskih srednjovekovnih crkava. Kube je podeljeno na uglovima polukolonetama sa prozorima na svakoj od osam poligonalnih površina.

Obnova

Crkva Hristovog Vaznesenja u Beloj Palanci imala je prvobitni izgled sve do 2010. godine, kada joj je, u vreme sveštenika Dragana Đokića, dozidana priprata i obnovljena celokupna fasada, koja je obojena tako da se polukolonete i kordon venci jasno izdvajaju u boji cigle, od osnove, koja predstavlja neku sredinu između drap i roze boje. Iste godine u crkvi je postavljen nov ikonostas, koji je oslikao ikonopisac Dejan Mandelc rođen u Mladenovcu 1973. godine, i zamenjen pod koji je urađen u štampanom betonu.

Po završetku građevinskih radova i osvećenja crkve od strane Patrijarha Irineja, nastavljeno je freskopisanje hrama, koje i dalje traje.

Galerija

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Spoljašnje veze

• Srpska pravoslavna crkva: Eparhija niška
• Parohije u sastavu Niške Eparhije