Crkva Roždestva Presvete Bogorodice u Bosilegradu
Crkva Roždestva Presvete Bogorodice u Bosilegradu ili u tom kraju poznatije kao Bogorodica Živonosni Istočnik jedna je od 37 crkava Eparhije vranjske, koja organizaciono pripada Arhijerejskom namesništvu bosilegradskom,[1] a teritorijalno i administrativno opštini Bosilegrad sa 25 sela, i Pčinjskom okrugu. Najznačajnije okupljanje vernika u crkvi je na dan Velike Gospoine, hramovne slave (28. avgusta).
| Crkva Roždestva Presvete Bogorodice u Bosilegradu | |
|---|---|
 Crkva Svete Bogorodice | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Bosilegrad |
| Opština | Bosilegrad |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1895. |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Niš |
| www | |
Položaj
urediCrkva se nalazi u Bosilegradu, u severnom delu Bosilegradske kotline duge 4 i široke 1,1 km, na blago uzdignutom i ocednom brdašcu, zvanom Risovica. Udaljena je od Beograda 400 km, Niša 170 km i Sofije 132 km.
Mikrolakacija crkve:
- Severna geografska širina: 42° 30' 7,15”
- Istočna geografska dužina: 22° 28' 18,07”
- Nadmorska visina crkvene porte: 763 m.
Istorija
urediPo starom predanju crkva je podignuta na mestu starije rimske crkve i rimskog groblja, oko 1874. godine. Osnivač današnje crkve, po istom predanju, je pop Mico Milan Bugarin, U tom periodu Bosilegrad je bilo u sastavu Kneževina Bugarske, nastale posle dogovora velikih sila na Berlinskom kongresu u jula 1878. godine
Stanje zaštite
urediOd osnivanja crkva je više puta pljačkana ali i obnavljana. Pod crkve obnovljen je u periodu od 1992. do 1996. godine a novim krovom je prepokrivena 2009. godine, tako da je u dobrom stanju zaštite.[1]
Crkva je u celosti u izvornom obliku sa tri kupole na krovu, i sačuvanim ikonostasom. Posle Drugog svetskog rata 1946. godine komunistička vlast je unutrašnjost crkve prekrečila i do današnjeg dana freskodekoracija nije restaurirana.
Arhitektura
uredi
Crkva Roždestva Presvete Bogorodice trobrodna je građevina, sa pripratom i krovom prepokrivenim crepom na dve vode i centralno postavljene tri šestougaone kupole, sa metalnim krstom na vrhu. U crkvu se ulazi kroz pripratu i bočna vrata sa južne strane crkve. Svetlost ulazi u naos kroz prozore sa svih strana crkve i svetle otvore na kupolama.[2]
- Freskodekoracija
Na ikonostasu ima 10 ikona. Na mestu gde treba da stoji ikona sveca kome je posvećen hram nalazi se ikona Živoprijemnog Istočnika, dok je u drugom redu ikonostasa ikona Bogorodice živonosnog istočnika. Verovatno da je to nekada bila glavna hramovna ikona, jer je crkva po predanju najverovatnije bila posvećena Bogorodici Živonosnom Istočniku. Oslikavanje ikonostasa završeno je 1880. godine, a ikone na njemu rađene su počev od 1874. godine, na šta ukazuje upisana ova godina u donjem desnom uglu ikonostasa.
U gornjem delu ikonostasne predstave je signatura Matere Božija Živoprijemni Istočnik. Na njoj je prikazan dopojasni lik Bogorodice u stavu orante i u nekoj vrsti fontane. Dole oko fontane su dve grupe ljudi, levo jedan episkop i iza njega sveštenici, a desno neki od svetih kraljeva i kraljica.
U izvornom obliku, crkva je u celosti, kao i njene tri kupole na krovu, bila ikonopisana. Na žalost, 1946. godine unutrašnjost je prekrečena i do današnjeg dana nije restaurirana.
- Zvonik
Zvonik crkve je izdvojen i nalazi se na jugoistočnoj strani crkvene porte. Drvene je konstrukcije sa krovom prepokrivenim crepom na četiri vode i krstom na vrhu.
- Parohijski dom
U sklopu crkvene porte nalazi se parohijski dom u kome je smeštena crkvena riznica.
- Mobilijar, biblioteka, arhiva
Crkva ima svoju biblioteku i arhivu, u kojoj se čuvaju ikone koje su izradili zoografi.
Izvor
uredi- ^ a b „Hramovi Crkvene opštine Bosilegrad”. Eparhija vranjska. Arhivirano iz originala 19. 10. 2016. g. Pristupljeno 31. 8. 2016.
- ^ „Crkva Roždestva Presvete Bogorodice u Bosilegradu, Opština Bosilegrad, Arhijerejsko namesništvo bosilegradsko”. Eparhija vranjska. Pristupljeno 30. 8. 2016.
Spoljašnje veze
uredi
Mediji vezani za članak Crkva Roždestva Presvete Bogorodice u Bosilegradu na Vikimedijinoj ostavi
