Crkva Svetog proroka Ilije u Cikotama

Za drugu upotrebu, pogledajte stranicu Crkva Svetog Ilije.

Crkva Svetog proroka Ilije jednobrodna je građevina u selu Rudišta, opština Vlasenica, Republika Srpska. Crkva je sazidana od kamena, pokrivena je limom i ima zvonik sa jednim zvonom.

Crkva Svetog proroka Ilije
Crkva Svetog proroka Ilije u Cikotama
Osnovni podaci
Tip	crkva
Jurisdikcija	Srpska pravoslavna crkva
Eparhija	Eparhija zvorničko-tuzlanska
Osnivanje	1892.
Posvećen	Svetom Iliji
Lokacija
Mesto	Opština Vlasenica
Država	Republika Srpska

Crkva je izgrađena i osveštena 1892. godine. Nije živopisana, a ikonostas je donesen iz Tuzle. Crkvene knjige se vode od 1978. godine, a sve starije oduzete su od strane državne vlasti nakon Drugog svetskog rata. Stari parohijski dom je porušen u poslednjem ratu, a novi nije sagrađen.

Istorija

Lokalno predanje kaže da je prethodna crkva srušena od strane Turaka za vrijeme prvog srpskog ustanka. Po predanju, crkva je srušena a sveštenici povješani, zato što su pravili trešnjeve topove za Karađorđeve ustanike.

Pomen ostataka crkve na Rudištima se javlja u Šematizmu Mitoprolije dabro-bosanske iz 1883. godine. :

„ Ne daleko od manastira ima mjesto što se zove Rudištima, u općini Cikota, i tu leže razvaline starodrvenog hrama božijeg, koji je odavna porušen, ali po predanju sačuvan mu je spomenik ovaj, da ga je podigao Vukan župan u isto doba, kad i manastir Papraću. Sada ovi sadašnji pravoslavni hrišćani nastoje, da na istim razvalinama novu crkvu podignu i na tom su već započeli raditi. ”

Tadašnji paroh Jovan Popović je zaista pokušao da sa vijernim narodom obnovi hram, ali dalje od temenja se nije otišlo. Tek sa dolaskom novog mladog paroha Sofronija Čalmića, ponovno se javlja entuzijazam i želja kod lokalnog srpskog vjerujućeg naroda za obnovu ovog hrama. Međutim, kako se u isto vrijeme gradi srpska crkva u Vlasenici, odlučeno je da se sa početkom ovog hrama krene tek po završetku vlaseničke crkve. I zaista u Bosansko-Hercegovačkom istočniku se navodi:

Grob prote Sofronija Čalmića

„ Na sami Spasov dan 1890. g. blagoslovom Njegovog Visokopreosveštenstva gosp. Đorđa Nikolajevića, a činodejstvom prečasne gospode Todora Golića prote, Đorđa Markovića paroha i nadziratelja vlaseničkog protoprezviterata i časnog g. Sofronija Čalmića, paroha mjesnog, a u prisustvu parohijalnog naroda bude na dosadašnjim razvalinama temeljac kamen budućoj crkvi svečano položen i osvještan. U taj kamen, koji je namješćen u sred zida a na čelu oltara, bude po običaju umetnuta spomenica na koju je označeno i vrijeme kada je crkva osnovana i kom svecu posvećena, pri kom vladaru, crkvenoj poglavici, zemlje gospodaru. ”

Gradnja je trajala dvije godine i za izgradnju, kao najzaslužniji narodni odbornici, se navode: Tomo Gužvić, Marijan Milaković, Jovo Bobar, Mitar Lazić i Petar Tasovac.

Hram je svečano osvešten za Veliku gospojinu 1892. g., uz prisusvo vladike, učećše sreskog načelinka Salihage Kurtagića, vlaseničkog rabina Avrama Altarca i više hiljada vjernog srpskog naroda.

„ Iz Tuzle je bilo takođe pet, šest uglednih porodica, isto tako iz Zvornika, iz srpske Ljubovije pa i sa Sokoca. A svega bilo je - mnogi tvrde - ni više ni manje 5000 duša... ”

Današnje stanje

Postojeći limeni krovni prekrivač ja značajno oštećen korozijom, tako da će u blisko vrijeme biti neophodna njegova zamjena. Inače, izuzev za Ilindan ili nekom drugom vjerskom prigodom (vjenčanje, krštenje....) crkava je zaključana. Uzimajući u obzir da je cijeli kraj sklon iseljavanju , sudbina crkve je veoma neizvjesna.