Crkva Uspenja Svete Bogorodice u Miljkovcu
Crkva Uspenja Svete Bogorodice u Miljkovcu jedna je od crkava u Miljkovačkoj parohiji,[1] u Eaprhiji niškoj, Srpske pravoslavne crkve, u opštini Crveni Krst u Niškom upravnom okrugu. Izgrađena je u prvoj polovini 19. veka u duhu tradicionalnog narodnog graditeljstva, nadahnutog pojedinostima iz stare srpske crkvene arhitekture.[2] Prema popisu iz 2002. crkva je opsluživala 253 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 301 stanovnika).
| Crkva Uspenja Svete Bogorodice u Miljkovcu | |
|---|---|
| Opšte informacije | |
| Mesto | Miljkovac |
| Opština | Niš |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | Nepokretno kulturno dobro - spomenik kulture |
| Vreme nastanka | 19. vek |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Niš |
Položaj
urediCrkva Uspenja Svete Bogorodice se nalazi na ulazu u selo Miljkovac, na uzvišenoj zaravni ispod šumovitog brežuljka. Nalazi se na južnom rubu Aleksinačke kotline, u području ušća Labukovske u Toponičku reku, na oko 15 km severno od centra Niša.
Administrativno pripada gradskoj opštini Crveni Krst na području grada Niša u Nišavskom okrugu.
Istorija
urediSagrađena je 1839. godine zahvaljujući prilozima građana Niša, Miljkovca i četrnaest okolnih sela. Osvećena je od mitropolita Grigorija na Vidovdan 28. juna 1839. godine.[1][2]
Crkva Uspenja Svete Bogorodice u Miljkovcu molitveno proslavlja Uspenje Presvete Bogorodice, (praznik u narodu poznat i kao Velika Gospojina), 28. avgusta po novom, odnosno 15. avgusta po julijanskom kalendaru.[3]
Arhitektura
urediCrkva Uspenja Svete Bogorodice je jednobrodna građevina sazidana je od pritesanog kamena. Zasvedena je poluobličastim svodom sa petostranom apsidom na istoku. Na svakoj strani apside nalazi se po jedna izdužena plitka niša izvijenog luka, kakva ukrašava i ivice crkve. U podstrešju polukalote apside ozidan je jednoredni zupčasti venac od opeka. U zabatu istočnog i zapadnog zida crkve ozidan je po jedan manji kružni otvor, od kojih je poslednji uokviren reljefnim krstom.[2]
Unutrašnjost crkve je raščlanjena sa četiri para masivnih pilastara, povezanih poprečnim lukovima na koje se oslanja svod.
Pod je prekriven opekom, dok kao amvonska rozeta služi fino klesana okrugla kamena ploča.
- Prozori
Svetlost u hram ulazi kroz šest pravougaonih prozorskih otvora:[2]
- prozor na apsidi naglašen je krstom u plitkom reljefu,
- tri prozora na severnoj strani crkve nadvišena su plitkim lučnim udubljenjem,
- dva prozora na južnoj strani su bez ukrasa.
- Vrata
U crkvu se ulazi kroz dva ulazna otvora, vrata na severnoj i zapadnoj strani. Lučno oblikovane ulazne otvore uokviravaju polukružno profilisani četvrtasti ramovi sa naglašenim jednostavnim kapitelima u korenu luka.[2]
- Iznad severnih vrata je niša čija je arhivolta plitko usečena u masu zida.
- Zapadna vrata nadvišena su četvrtastom nišom unutar koje su fragmenti predstave Uspenja Svete Bogorodice. Još više je kamena ploča sa ktitorskim natpisom.
Freskodekoracija
urediPočetkom 20. veka svodne površine crkve oslikane su predstavama iz Hristovog života, skromne umetničke vrednosti.
Ikone za ikonostas rađene su u tehnici tempera na drvetu, u periodu od 1897. do 1902. godine. Lepo složene boje i tačan crtež otkrivaju talentovanog slikara koji je dobro vladao akademskim znanjima.[2]
Vidi još
urediIzvori
uredi- ^ a b „Miljkovačka parohija. Hramovi u parohiji”. Pravoslavna Eparhija niška (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-02-26.
- ^ a b v g d đ „Crkva Uspenja Svete Bogorodice u Miljkovcu”. www.nisandbyzantium.org.rs. Pristupljeno 26. 2. 2021.
- ^ „Radio Glas - Arhiva :: Velika Gospojina u Eparhiji niškoj”. www.radioglas.rs. 27. 8. 2019. Pristupljeno 26. 2. 2021.
Spoljašnje veze
uredi- Miljkovačka parohija. Hramovi u parohiji Arhivirano na sajtu Wayback Machine (25. februar 2021)