Hygge
Hygge (/ˈh(j)uːɡə/; danski: [ˈhykə]; norveški: [ˈhŷɡːə]) je danska i norveška reč za raspoloženje, prijatnost i ugodnu druželjubivost sa osećajima blagostanja i zadovoljstva. Kao kulturna kategorija, hygge ima manje-više isto značenje u danskom i norveškom, ali taj pojam je u Danskoj učestaliji nego u Norveškoj.[1] Naglasak na hygge-u kao osnovnom delu danske kulture je nedavni fenomen koji datira s kraja 20. veka.
Etimologija
urediReč hygge potiče od danske reči koja znači „dati hrabrost, utehu, radost“.[2] Hygge potiče od hyggja što na staronordijskom znači „misliti“. Hygge je izgrađen od staronordijske reči hugr koja je kasnije postala hug što znači duša, um, svest.[3]
Ali takođe se nagađa da hygge može poticati od reči hug (eng. zagrljaj). Zagrljaj potiče od reči hygge iz 1560-ih, što znači „zagrliti“. Reč hygge je nepoznatog porekla, ali je u velikoj meri povezana sa staronorveškim terminom, hygga, što znači „utešiti“, što dolazi od reči hugr, što znači „raspoloženje“. Zauzvrat, reč potiče od germanske reči hugyan, koja je srodnik staroengleskog hycgan, što znači „razmišljati, razmotriti“. [4]
Prvi put se pojavio u danskom pisanju u 19. veku i od tada se razvio u kulturnu ideju danas poznatu u Danskoj i Norveškoj danas.[5] Iako hygge ima potpuno isto značenje u norveškom kao u danskom i široko je upotrebljavana reč i u Norveškoj i u Danskoj (uključujući i njegove izvedene oblike, kao što je hyggelig), naglasak posebno na „hygge“ kao važnom delu njihovog kulturnog identiteta uglavnom je skorašnji danski fenomen; u Norveškoj je „hygge“ samo reč, po svom statusu slična „ugodnom“ u zemljama engleskog govornog područja.
Korišćenje
urediI u danskom i u norveškom jeziku hygge se odnosi na „oblik svakodnevnog zajedništva“, „prijatno i visoko cenjeno svakodnevno iskustvo sigurnosti, jednakosti, lične celine i spontanog društvenog toka“.
Imenica hygge uključuje nešto lepo, prijatno, sigurno i poznato, a odnosi se na psihološko stanje.[6] Institut za istraživanje sreće u Kopenhagenu proučavao je pozitivan efekat „hygge-ja“ na dansko društvo.[7]
Engleski rečnik Collins definiše reč kao „koncept, poreklom iz Danske, stvaranja prijatne i ugodne atmosfere koja promoviše blagostanje."[8]
U savremenoj kulturi
urediEngleski rečnik proglasio je hygge-ja za vicešampiona (nakon „Bregzita“) za reč godine u Velikoj Britaniji 2016.[8] Ovo je usledilo nakon perioda tokom kojeg je u Velikoj Britaniji[9] plasirano nekoliko knjiga sa fokusom na hygge, kao što je The Little Book of Hygge by Meik Wiking,[10] Hygge: The Danish Art of Happiness by Marie Tourell Søderberg,[11]: i The Book of Hygge: The Danish Art of Living Well by Louisa Thomsen Brits.[12]
Koncept Hygge stekao je popularnost među međunarodnom publikom krajem 2017. godine, što je rezultiralo porastom pretraživanja na mreži i porastom hashtag-a Hygge na Instagramu.
U Kopenhagenu, glavnom gradu Danske, postoji pešačka tura zvana „Hygge & Happiness“.[13]
II čin brodvejskog mjuzikla Frozen otvara se pesmom „Hygge“, koja podrazumeva da vam bude udobno, da budete srećni i uvek zajedno.
U australijskoj sapunici "Neighbours", Jemima Davies-Smythe ugrađuje hygge u redizajn dnevne sobe svog polubrata Karla Kenedija.
Slične reči
uredi- Holandska reč gezelligheid ima sličan koncept kao i hygge,koja se takođe odnosi na udobnost i toplinu, ali holandske reči su često više socijalno orijentisane.
- Na nemačkom Gemütlichkeit znači stanje topline, ljubaznosti i pripadnosti.
- Norveški pridev koselig koristi se za opisivanje osećaja topline, prisnosti i okupljanja u ugodnom okruženju.
- Švedski pridev mysig (i s njim povezana imenica mys) opisuje prijatnu i toplu atmosferu zajedništva u prijatnom ambijentu.
- Japanski pridev / glagol mattari ima slično značenje provesti se ugodno, mirno i prijatno, ali je primenljivo i na situaciju kada ste sami
Vidi još
urediReference
uredi- ^ „Nasjonalbiblioteket”. www.nb.no. Pristupljeno 2020-12-22.
- ^ „Nasjonalbiblioteket”. www.nb.no. Pristupljeno 2020-12-22.
- ^ „Nasjonalbiblioteket”. www.nb.no. Pristupljeno 2020-12-22.
- ^ Wiking, Meik (2016). The little book of hygge: the Danish way to live well (na jeziku: engleski). ISBN 978-0-241-28391-2. OCLC 958463988.
- ^ „Hygge: A heart-warming lesson from Denmark”. BBC News (na jeziku: engleski). 2015-10-02. Pristupljeno 2020-12-22.
- ^ Hjalmar Falk og Alf Torp. str. Hjalmar Falk og Alf Torp (1903): Etymologisk ordbog over det norske og det danske sprog. Aschehoug, Kristiania, s. 315.
- ^ The Little Book of Hygge: The Danish Way to Live Well. Meik Wiking, The Little Book of Hygge: The Danish Way to Live Well, London: Penguin Life, 2016. 2016. ISBN 978-0-241-28391-2.
- ^ a b „Top 10 Collins Words of the Year 2016”. Collins Dictionary Language Blog (na jeziku: engleski). 2016-11-03. Pristupljeno 2020-12-22.
- ^ „Hygge – a soothing balm for the traumas of 2016”. the Guardian (na jeziku: engleski). 2016-10-18. Pristupljeno 2020-12-22.
- ^ „The Little Book of Hygge by Meik Wiking – digested read”. the Guardian (na jeziku: engleski). 2016-09-11. Pristupljeno 2020-12-22.
- ^ „Hygge”. www.goodreads.com. Pristupljeno 2020-12-22.
- ^ „The Book of Hygge review – can the Danes really teach us how to live?”. the Guardian (na jeziku: engleski). 2016-09-29. Pristupljeno 2020-12-22.
- ^ „Hygge & Happiness Tour”. Copenhagen By Mie & Friends (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2020-12-22.