Piper longum
Indijski dugi biber (Piper longum) tropska je skrivenosemenica iz roda Piper, odnosno iz porodice Piperaceae. Poreklom je iz jugoistočnih delova Indije (Malabarska obala) i jugoistočne Azije. U sanskrtu ova vrsta bibera se zove „pipali” (pippali), i na osnovu tog imena Karl Line je odredio naučnu klasifikaciju celog roda 1753. godine.[1][2][3]
| Piper longum | |
|---|---|
| |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Divizija: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | P. longum
|
| Binomno ime | |
| Piper longum L. 1753
| |
U odnosu na danas najrašireniju vrstu biber Piper nigrum (crni biber) indijski dugi biber se razlikuje prevashodno u izgledu ploda koji je kod ove vrste duguljast i čini ga mnoštvo sitnih zrnaca veličine semena maka raspoređenih u rese slične onima kod leske. U odnosu na crni biber ova vrsta je znatno intenzivnije arome i jačeg ukusa. Glavni razlog oporosti plodova je alkaloid piperin, a za razliku od ostalih vrsta indijski dugi biber sadrži organsko jedinjenje piperlongumin (hemijska formula C17H19NO5) kom se pripisuju antikancerogena svojstva.
Po obliku plodova najslićnija mu je vrsta Piper retrofractum (Javanski dugi biber).
Istorija uredi
U pisanim izvorima dugi biber kao biljka i lekoviti plod pominjue se u drevnim indijskim tekstovima o Ajurvedi gde je detaljno opisan. U antičkoj Grčkoj prvi put se pojavio verovatno tokom VI veka pre nove ere gde ga je kao medikament opisao Hipokrat sa Kosa. Detaljan obis cele biljke prvi je dao Teofrast. Sa druge strane Plinije Stariji je verovao da su crni i dugi biber plodovi iste biljke. Sve do otkrića Amerike dugi biber je bio jedna od najpoznatijih i najpopularnijih začinskih biljaka u Evropi, a potom ga je po značaju zamenila čili papričica koja zahvaljujući kapsaicinu ima sličan ljut ukus, a daleko je lakša za uzgoj.
Dugi biber danas je gotovo zanemaren u evropskim kuhinjama, a nešto širu primenu ima u gastronomijama Indije, Indonezije, Malezije i Nepala.
-
Osušeni plodovi -
List i plod -
Osušeni koren dugog bibera − gantoda
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Sesha Iyengar, T.R (1989). „Dravidian India”. ISBN 9788120601352.
- ^ Rawlinson, H. G (01. 05. 2001). „Intercourse Between India and the Western World: From the Earliest Times of the Fall of Rome”. ISBN 9788120615496.
- ^ Barnett, Lionel D (01. 01. 1999). „Antiquities of India: An Account of the History and Culture of Ancient Hindustan”. ISBN 9788171564422.
Spoljašnje veze uredi
- McGee, Harold (2004). On Food and Cooking (Revised Edition). Scribner. ISBN 0-684-80001-2. pp 427-429, "Black Pepper and Relatives".