Tranzicija

Tranzicija (latinski: transire preći, prelaziti) je pojam koji može imati više značenja.

Društvene nauke

• društveno-ekonomske promene: prelazak feudalizma u kapitalizam, prelazak monarhije u republiku;
• reformske promene (prelazak iz Druge republike u Treću republiku, prelaz iz katoličanstva u protestantizam...);
• prelaz u razne faze društvenog poretka (iz državnog kapitalizma u liberalni kapitalizam, iz državnog socijalizma u samoupravni socijalizam, iz liberalnog kapitalizma u globalni monopolizam centara financijske i privredne moći, prelaz kolonijalizma u neokolonijalizam);
• obnova prethodnih poredaka (restauracija monarhije, restauracija feudalizma, restauracija kapitalizma ("tranzicijske zemlje", države koje su u prelazu (povratku) iz planske privrede u "tržišnu privredu " i u tranziciji društvenog ili državnog vlasništva u privatno (povratak socijalizama u kapitalizam);
• pokušaj da se uz pomoć znanja i modernizacije premosti vekovni civilizacijski jaz između razvijenih i nerazvijenih zemalja u relativnom kratkom vremenskom roku od jednog do nekoliko desetleća;
• demografska tranzicija, proces promena reprodukcije stanovništva u pojedinim zemljama ili regionima.

Prirodne nauke

• Tranzicija materije, promena hemijskih i fizičkih svojstava ili stanja tvari
• Energetska tranzicija, prelaz sa neobnovljivih izvora energije na obnovljive (ekološka tranzicija)

Biologija

• Tranzicija (genetika), tačkasta mutacija koja menja purinski nukleotid u drugi purin (A ↔ G) ili pirimidinski nukleotid u drugi pirimidin (C ↔ T)
• Tranzicioni fosil, bilo koji fosilizovani ostaci životnog oblika koji pokazuju karakteristike dve različite taksonomske grupe

Medicina

• rodna tranzicija, prelaz iz muškog roda u ženski i obratno (transgenerička tranzicija),
• polna tranzicija s hormonalnom terapijom i hirurškom intervencijom uz psihološku pomoć

Astronomija

Tranzicija Venere (prelaz preko sunčevog diska) i tranzicija zvezdinih planeta preko svetlosti zvezda

Umetnost

• Istorijski prelaz iz jednog umetničkog stila u drugi (napr. tranzicija renesansa u barok ili modernizma u postmodernizam) ili lična tranzicija umetnika (napr. Pikasova tranzicija iz ružičaste i plave faze u kubističku i apstraktnu fazu)
• muzička tranzicija, modularni prelaz melodija ili tonaliteta u jednoj kompoziciji

Sport

• Taktička tranzicija u kolektivnim sportovima

• Tranzicioni šampionat, muški profesionalni golf turnir na PGA turniru