Judita Šalgo

Judita Šalgo (1941 — 1996) bila je jugoslovenska književnica. Pisala je i eseje i prevodila sa engleskog i mađarskog jezika.

Judita Šalgo
Judita Šalgo
Lični podaci
Puno ime	Judita Šalgo
Datum rođenja	1941.
Mesto rođenja	Novi Sad, Kraljevina Jugoslavija
Datum smrti	1996.
Mesto smrti	SR Jugoslavija
Književni rad
Najvažnija dela	Zbirke pesama: Obalom, 67 minuta naglas, Život na stolu Romani: Trag kočenja, Put u Birobidžan, Kraj puta Zbirka priča: Da li postoji život

Biografija

Rođena je u Novom Sadu, kao Judita Manhajm, od roditelja Jevreja – činjenica koja će umnogome uticati na njen život i njenu književnost. Početkom Drugog svetskog rata, njen otac biva odveden u logor u Mađarskoj (ubijen je 1942.g), a 1944. i majku odvode u logor u Nemačkoj. Majka je, kako bi je zaštitila, ostavlja u Malom Iđošu kod „tetka Anuške“, Mađarice, koja ju je čuvala do povratka majke i koju je ova zvala mamom („Ako je mati zamenjiva, onda je sve na svetu zamenjivo, pa i ja sama i sve što čini moj identitet“). Nakon rata i povratka u Novi Sad, majka se preudaje a Judita dobija prezime Šalgo. Maternji jezik bio joj je mađarski, pa tek polaskom u školu uči srpski (otuda pisanje književnosti kao „trajne potrebe da se osvaja jezik kao što se osvaja tvrđava“). Studije završava u Beogradu, na Opštoj kniževnosti, 1966. Vraća se u Novi Sad i udaje za Zorana Mirkovića 1967. Bila je urednica Tribine mladih (jednog od centara tadašnje eksperimentalne umetničke scene), a kasnije urednica Matice srpske. Sa obe pozicije smenjena je, najverovatnije iz političkih razloga. Umrla je od raka, 1996. u Novom Sadu.
2014. jedna ulica u Veterniku pored Novog Sada dobila je ime po Juditi Šalgo.

Nagrade

• Nagrada „Miloš Crnjanski”, za roman Trag kočenja, 1987.
• Nagrada „Karolj Sirmai”, za zbirku priča Da li postoji život, 1997.
• Nagrada za životno delo Društva književnika Vojvodine, 1998.

Dela

Put u Birobidžan

Judita Šalgo pisala je poeziju, priče i romane. Početak njenog umetničkog stvaralaštva vezan je za talas vojvođanske neoavangarde (nazivane još i drugom linijom ili novom umetničkom praksom), koja se javila šezdesetih i sedamdesetih godina dvadesetog veka, kao alternativa dominantnom diskursu umerenog modernizma u Jugoslaviji. Uticaj neoavangarde ogleda se u žanrovskoj otvorenosti i jezičkom eksperimentisanju u pre svega (ali ne samo) u Juditinoj poeziji. Kasnije se okreće prozi, i u romanima je dominantan upliv postmodernističke poetike, za koju je najbolji primer roman Put u Birobidžan, Juditino najpoznatije i, po mnogima, najbolje delo. Bavila se i feminističkim pitanjima i temama, mada se nikada javno nije izjašnjavala kao feministkinja.

Osim ovih dela, objavljene su i pojedinačne priče, pesme i eseji, najviše u časopisima Polja i Letopis Matice srpske.

Poezija

• Obalom, 1962. zbirka pesama
• 67 minuta naglas, 1980. zbirka pesama
• Život na stolu, 1986. zbirka pesama

Proza

• Trag kočenja, 1987. roman
• Da li postoji život, 1995. zbirka priča
• Put u Birobidžan, 1997. nedovršeni roman (priredio Vasa Pavković)
• Kraj puta, 2004. nedovršeni roman (drugi deo Puta u Birobidžan, priredio Vasa Pavković)
  

Grob Judite Šalgo na Jevrejskom groblju u Novom Sadu

Literatura

• Silvia Dražić, Stvarni i imaginarni svetovi Judite Šalgo, Novi Sad, 2013.